Η Σύνοδος Κορυφής του Ιουνίου έκανε θετικά βήματα και δημιούρ-γησε «ρωγ-μές» στην άκα-μπτη και μονο-μερή γερμανι-κή θέση περί ενός σκληρού «δημοσιονομικού κανόνα» για όλη την Ευρώπη. «Εκλεισε το μάτι» στην αναπτυξιακή λογική, έσπασε τον «φαύλο κύκλο» μεταξύ δημοσίων χρεών και τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης και άνοιξε τον δρόμο για την αγορά κρατικών ομολόγων απευθείας από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας. Παρ’ όλα αυτά οι πόροι δεν ήταν σαφείς και αρκετοί και οι λεπτομέρειες ακόμα δεν έχουν διευκρινιστεί.
Ο αρχικός ενθουσιασμός των αγορών έπεσε μέσα σε λίγες μέρες. Οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων υπερέβησαν πάλι το 7%… Οσο η Ευρώπη καθυστερεί να μεταφέρει σοβαρούς πόρους για ανάπτυξη στις πληττόμενες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, να σταθεροποιήσει τις τράπεζές της και παράλληλα να μπουν αυστηροί κανόνες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και να προχωρήσει στην από κοινού ανάληψη (έστω και μερικώς) του χρέους των κρατών-μελών της, τα προβλήμα-τά της θα μεγαλώνουν. Απόδειξη αποτελεί η εξέλιξη της ισπανικής και της ιταλικής κρίσης, που συνεχίζεται παρά τα μέτρα που λαμβάνονται προς το χειρότερο…
Τα μονομερή και βλακώδη «προγράμματα-καρμπόν» του ΔΝΤ σκληρής λιτότητας δημιουργούν ανεξέλεγκτες συνθήκες ύφεσης, φέρνοντας αντίθετα συνήθως από τα επιδιωκόμενα οικονομικά αποτελέσματα. Δημιουργούν κοινωνική αναταραχή και αποσταθεροποιούν τα εθνικά πολιτικά συστήματα, δημιουργώντας προβλήματα εθνικής και ευρωπαϊκής νομιμοποίησης.
Χρειάζεται ένας νέος ευρωπαϊκός προσανατολισμός και μεγαλύτερη ταχύτητα στις αποφάσεις. Οι συσχετισμοί αλλάζουν, κι αυτό είναι θετικό, αλλά… ακολουθούν την κρίση, δεν «προπορεύονται» αυτής. Σ’ αυτό το ευρωπαϊκό περιβάλλον η Ελλάδα είναι μια «ιδιομορφία» αλλά ταυτό-χρονα και μέρος του ευρωπαϊκού προβλήματος. Το περί-εργο είναι ότι μεταξύ Ελλάδας και εταίρων-δανειστών γίνεται μια «παράλογη συζήτηση». Παρότι και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι οι στόχοι του προγράμματος που έχουμε συμφωνήσει είναι ανέφικτοι, εμείς δηλώνουμε ότι θα τους… υλοποιήσουμε και οι δανειστές μας προσποιούνται ότι μπορούμε να τους… πετύχουμε!
Η «συζήτηση» αυτή έχει σαν βάση τις εκατέρωθεν καχυποψίες, ότι αναφέρεται σε διαφορετικά εθνικά κοινά και αντιστοιχεί σε ισορροπίες μιας συγκεκριμένης ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, που αλλάζει μεν, αλλά με δικούς της ρυθμούς και «ηθικούς κανόνες». Στερείται βέβαια ρεαλισμού, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ενδιαφέρει εμφανώς, δυστυχώς, κανέναν…
Είναι επίσης σαφές ότι λείπει εκατέρωθεν ένα συνε-κτικό σχέδιο, που θα λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας (τεράστια αθροιστική ύφεση), το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα (ερήμην μιας κοινωνίας δεν μπορεί να γίνει τίποτα) και τους δεδομένους πολιτικούς συσχετισμούς.
Αντιλαμβανόμεθα ότι μια διαδικασία επανατοποθέτησης του ελληνικού προβλήματος χρειάζεται έναν «εύλογο χρόνο» και αλλαγές «εν κινήσει». Σχέδιο, τακτική και συμμαχίες. Παράλληλα, η κυβέρνη-ση οφείλει να διεκδικήσει και να κερδίσει μια διπλή αξιοπιστία! Προς τους δανειστές μας και προς την ελληνική κοινωνία, που την εμπιστεύτηκε. Αυτό πρακτικά σημαίνει γρήγορη προώθηση αναδιαρθρώ-σεων, αποκρατικοποιήσεων και μεταρρυθμίσεων και παράλληλα πακέτο μέτρων άμεσης ανακούφισης της καθημερινότη-τας των πολιτών, με ξεκαθάρισμα ενός ευρύτερου χρονοδιαγράμματος, για την επανατοποθέτηση του ελληνικού προβλήματος. Ούτε λίγα, ούτε εύκολα…
Το κρίσιμο είναι να εμφανίσουμε ένα ρεαλιστικό σχέδιο στους εταίρους-δανειστές μας και να πείσουμε για τις προθέσεις μας, ώστε κι αυτοί να μπουν σε μια «επαναδιαπραγμάτευση», έστω κι αν δεν θα το ομολογούν… Είναι απ’ αυτά που γίνονται στην Ευρώπη χωρίς να… λέγονται!
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ στις 15/7/2012