Οι πρόσφατες διπλές εθνικές εκλογές σε ένα δραματικό περιβάλλον και οι επακόλουθες διεργασίες για το σχηματισμό της κυβέρνησης, χαρακτηρίστηκαν από ισχυρή πίεση για την προώθηση ενός νέου σχεδίου για την ανάκαμψη της χώρας, σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Οι πολίτες ψήφισαν για την αλλαγή των βασικών πυλώνων του Μνημονίου, που θα εξασφάλιζε αξιόπιστη στρατηγική εξόδου από την κρίση, θα πρόσφερε υποστήριξη στα αδύναμα στρώματα, θα περιόριζε την απίστευτη φοροδιαφυγή, ενώ ταυτόχρονα θα υιοθετούσε μια άλλη πρόταση διακυβέρνησης και θα παρείχε ουσιαστικές δυνατότητες στη νέα γενιά.
Τα μηνύματα, επομένως, ήταν πολλαπλά και με πολλούς αποδέκτες. Η τρικομματική κυβέρνηση που προέκυψε με ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, είναι αμφίβολο αν είχε το χρόνο να αναλύσει τα παραπάνω χαρακτηριστικά της ψήφου και να αποκρυσταλλώσει σαφή εικόνα για τις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών, ώστε να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά με την τρόικα τα νέα σκληρά μέτρα, αλλά και να προτείνει ταυτόχρονα αναπτυξιακές παρεμβάσεις.
Η ΝΔ φαίνεται πως αγνοεί τα ζητούμενα των πολιτών που την έφεραν πρώτο κόμμα, ξεχνά τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, ενώ συνεχίζει να λειτουργεί πελατειακά, χωρίς συγχρόνως να καταφέρνει να οργανώσει δέσμη προτάσεων για τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται ραγδαία. Αντίθετα, ακολουθεί την πεπατημένη οδό των οριζόντιων μειώσεων σε συντάξεις και μισθούς, που καταδίκαζε προεκλογικά, χωρίς να προτείνει ένα νέο μείγμα πολιτικών ή ισοδύναμων μέτρων, όπως είχε προαναγγείλει.
Ακολούθως και το ΠΑΣΟΚ με τη ΔΗΜΑΡ δεν έχουν καταφέρει να (συν)διαμορφώσουν ξεκάθαρη, διαφορετική αναπτυξιακή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσιμης κατάστασης, την οποία να θέσουν μαζί με τα προτεινόμενα μέτρα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα.
Είναι πλέον μονόδρομος για την κυβέρνηση συνεργασίας να τολμήσει την οργάνωση και υλοποίηση ενός «ανατρεπτικού» Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης για τη χώρα, με ορίζοντα 3-4 τουλάχιστον χρόνων, το οποίο θα υπερβαίνει λαϊκισμούς, πελατειακές λογικές, συνδικαλιστικά κατεστημένα, κομματικά στεγανά και γραφειοκρατικά εμπόδια.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται να αποφασιστούν άμεσα συγκεκριμένοι τομείς προτεραιότητας, οι οποίοι θα αποτελούν την αιχμή της οικονομίας σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όπως ο αγροτικός τομέας, η ενέργεια, ο τουρισμός και η ναυτιλία. Η οργάνωση του παραπάνω σχεδίου θα πρέπει να έχει πρωταρχικό στόχο την αντιμετώπιση της ανεργίας και ειδικά της ανεργίας των νέων, με παρεμβάσεις, όπως:
Α) ενημέρωση, προσανατολισμό και εκπαίδευση των νέων στους παραπάνω τομείς, π.χ., στην αγροτική παραγωγή με νέες καλλιέργειες / πιστοποίηση προϊόντων, με δωρεάν (επαν)εκπαίδευση των ενδιαφερομένων (βλ. σημείο γ), «μηδενισμό» της αντίστοιχης γραφειοκρατίας για την έναρξη της δραστηριότητάς τους, παρέμβαση στις τράπεζες για ευέλικτα, «φιλικά» δάνεια,
Β) προώθηση νέων επιστημόνων στη δημόσια διοίκηση (π.χ., θέσπιση ποσοστού συμμετοχής νέων στα Διοικητικά Συμβούλια νέων κάτω των 40 ετών), αλλά και τοποθέτηση νέων επιστημόνων (με κριτήρια επιλογής-τοποθέτησης) σε ευρωπαϊκούς/διεθνείς φορείς, οργανισμούς κ.λπ.,
Γ) αναβάθμιση / ανασυγκρότηση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης ως βασικού μοχλού υποστήριξης των παραπάνω.
Συγχρόνως, για πολλοστή φορά, σε αυτό το σχέδιο απαιτείται να συμπεριλαμβάνονται δραστικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της άνισης κατανομής των βαρών στα χαμηλά εισοδήματα, την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και της βίας, αλλά και της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος (άμεση διαλεύκανση από τη δικαιοσύνη υποθέσεων μαύρου χρήματος και κατάσχεση υπέρ του δημοσίου της περιουσίας των καταδικασθέντων).
Τα περιθώρια της κυβέρνησης είναι πολύ στενά και πολλά από όσα λέγονται έχουν «χιλιοειπωθεί»… Εδώ και δεκαετίες, πολλά από αυτά έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί από αυτούς που κατ’ εξακολούθηση ασκούσαν και ασκούν ακόμη εξουσία…
Πότε επιτέλους θα περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις;
*Η Δρ Ζέφη Δημαδάμα,είναι Περιφερειολόγος- Οικονομολόγος.