Βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε θλιβερά γεγονότα.
Με αφορμή το συμβάν του λιντσαρίσματος του Ζαχαρία (Ζακ) Κωστόπουλου, ακούγεται από πολλούς πως ο κόσμος αδιαφορεί για τέτοια περιστατικά.
Δεν γνωρίζω αν θα πρέπει να υιοθετηθεί μια τέτοια γενίκευση. Η αφορμή για τον βίαιο θάνατο του άτυχου Ζακ έχει πολλές αναγνώσεις. Ακόμα δεν γνωρίζουμε τι θα αποκαλύψει η δικαστική έρευνα και τι θα γράψει η Αστυνομία. Αν και πολλές φορές, η αστυνομική έρευνα δεν είναι – αναγκαστικά – αποδεικτικό στοιχείο τής πραγματικής κατάστασης.
Ωστόσο έχουμε το βίντεο (δίχως το ηχητικό ντοκουμέντο) καθώς και πληροφορίες από φίλους, γνωστούς, γείτονες, χώρια από τις συνεχείς πληροφορίες που συνεχώς ρέουν για τον ξυλοκοπημένο μέχρι θανάτου, Ζακ. Γνωρίζω τέτοια νέα παιδιά που έμπλεξαν στον τοξικό ιστό των ουσιών και βρίσκομαι συχνά στη δύσκολη θέση να προσπαθώ να εξηγήσω τον δρόμο και το αδιέξοδο στο οποίο καταλήγουν μέσω των ουσιών. Όμως, αναρωτιέμαι: τι σχέση μπορούν να έχουν αυτά, με τους δύο τύπους που κλωτσάνε ένα άρρωστο πλάσμα, έναν άνθρωπο που παρέπαιε, στο πρόσωπο, στο σώμα, με λύσσα, τόση, ώστε να τον «τελειώσουν»; Αυτό ονομάζεται αδικαιολόγητη και ωμή βία, ή λιντσάρισμα όπως έχει επικρατήσει… Θεωρούσα πως η αυτοδικία ήταν μια ιδιάζουσα τιμωρία που συνέβαινε μόνο στα ισλαμικά κράτη. Φαίνεται πως γελάστηκα…
Ο κόσμος του Ζακ δεν ήταν ο υπόκοσμος. Απλά βρέθηκε σε λάθος σημείο, στη λάθος στιγμή και συνάντησε την αμείλικτη, την ψυχρή, την «οργή δίχως σκέψη» ανθρώπων που θεωρούν την βία ως μέσον για να… προστατεύσουν την περιουσία τους. Αυτός ο τρόπος «προστασίας» εφαρμόστηκε πάνω σε ένα ετοιμόρροπο, άρρωστο και αδύναμο σώμα, τον Ζακ, για να επιδείξουν ξεκάθαρα την θεώρησή τους σχετικά με την… προστασία της επαγγελματικής τους στέγης (?) Υπάρχει η εκδοχή της ληστείας, (αφού ο Ζακ βρέθηκε εγκλωβισμένος μέσα στο Κοσμηματοπωλείο). Της οπλοφορίας (λέγεται πως βρέθηκε ένα μαχαίρι στα χέρια του)… Ελπίζω να τα μάθουμε όλα αυτά από την αναμενόμενη έκθεση της δικαιοσύνης , αλλά και της Αστυνομίας, η οποία θα πρέπει να μας εξηγήσει και το πώς οι δυο αστυνομικοί που βρίσκονταν στο σημείο του ξυλοδαρμού δεν έκαναν καμία ενέργεια να σταματήσει το αποτρόπαιο και βίαιο γεγονός…
Πολλά ακόμα θα πρέπει να μάθουμε για τον θάνατο από λιντσάρισμα του νέου αυτού ανθρώπου, αλλά, το ζητούμενο είναι η ηθική υπόσταση του περίγυρου και κατά πόσο η κοινωνία μας, «εμείς», η κοινή συνείδηση, απεμπόλησε ιδιότητες και ιδανικά, όπως ο ανθρωπισμός, η συμπαράσταση, η αμοιβαία στήριξη. Άραγε, η αλτρουιστική μας κουλτούρα και όλα αυτά τα χαρίσματα τα οποία διαθέταμε ως λαός, τώρα, στην εποχή τής κοινωνικής απομόνωσης και των τεσσάρων τοίχων που ερημικά μέσα τους κλειστήκαμε, άραγε, λέω, ισχύουν ή δεν ισχύουν;
Ασφαλώς και όποιος βλέπει την άγρια και απάνθρωπη αυτή συμπεριφορά εις βάρος του Ζακ, οργίζεται. Την ίδια στιγμή δεν μπορώ να δεχθώ πως η ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από αυτή την εκδήλωση βίας. Όπως και κανείς δεν μπορεί να προσπερνάει την τεράστια υποστήριξη των περισσότερων Ελλήνων, σε πρόσφυγες μετανάστες, άνεργους, άστεγους· χιλιάδες στάθηκαν συμπαραστάτες, εθελοντές και αλληλέγγυοι δίπλα σε όλους αυτούς κλπ.
Το ζήτημα βέβαια της βίας είναι θέμα γενικότερης θεώρησης, αλλά παρατηρώ πως σε όλες τις κοινωνίες η βία και όλες οι παραβατικές πράξεις, είναι δυσάρεστες, αλλά μας προσφέρουν χώρο για σκέψεις και επανατοποθετήσεις. Οι συνθήκες τής κοινωνίας, όπως έχουν εξελιχθεί, επηρεάζουν και τις μεταξύ μας συμπεριφορές. Οι πόλεις έχουν δεχτεί χιλιάδες ανθρώπους από τα χωριά και τις περιφέρειες, οι πολίτες περπατούν στους δρόμους με σκυφτό το κεφάλι, τρέχοντας να προλάβουν, με αγωνία, τις υποχρεώσεις τους και το μεροκάματο. Οι σχέσεις του καθενός μας με τον υπόλοιπο κόσμο – συμπολίτη ή και συγκάτοικό του στην ίδια πολυκατοικία – δεν μπορεί να είναι η ίδια τού παρελθόντος χρόνου, τότε που οι συνθήκες ζωής δημιουργούσαν και διαφορετικές διαπροσωπικές και επικοινωνιακές σχέσεις.
Στην Αθήνα των πέντε εκατομμυρίων ψυχών, οι διαπροσωπικές σχέσεις τού χτες έχουν ανατραπεί προ καιρού… Θέλω να πιστεύω όμως πως ο αλτρουισμός συνεχίζει να υφίσταται έστω και σε διαφορετική διάσταση.
Για να επανέλθω στην περίπτωση του Ζακ, δεν διαπίστωσα κοινωνική αδιαφορία και αναλγησία ως προς το συμβάν και ομολογώ πως ξαφνιάζομαι όταν ακούω τη γενίκευση πως ο κόσμος α δ ι α φ ο ρ ε ί για τον διπλανό του.
Δεν λέω πως δεν υπάρχουν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, ούτε τα δ ι κ α ι ο λ ο γ ώ όταν αυτά συμβαίνουν. Απλώς, προσπαθώ να κ α τ α ν ο ή σ ω και να α ι τ ι ο λ ο γ ή σ ω το φαινόμενο από το οποίο πηγάζει. Τα στοιχεία τής τρομοκρατικής ατμόσφαιρας του καιρού μας, της ανασφάλειας, της ανέχειας, των περιστατικών διαφθοράς και διαπλοκής, καθώς και της τηλεοπτικής «κουλτούρας» η οποία μεγεθύνει ή αγνοεί γεγονότα ανάλογα με τις σκοπιμότητες των εποχών και των πολιτικών ή οικονομικών συμφερόντων, παίζουν ρόλο «εκπαίδευσης», «τροφής» και υποβολής «τρόπου ζωής» για το ευρύτερο κοινό.
Επιστρέφω όμως στον βίαιο θάνατο του Ζακ· αναμένοντας περισσότερες λεπτομέρειες για την υπόθεση, ξαναδιάβασα μια παλαιά συνέντευξη του Ζακ στο tvsx, tvxs.gr/news/ellada/arnoymai-na-prosexo-–-mia-synenteyksi-me-ton-zak-kostopoylo στη Μαρία Καμάνη,σχετικά με την σεξουαλική του τοποθέτηση, για το 3pointmagazine.gr, τον Φεβρουάριο του 2017 και παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα:
«Είμαι 30 χρονών, Drag Queen, ακτιβιστής. Είμαι οροθετικός, είμαι αδερφή. Ασχολούμαι ως ακτιβιστής κυρίως με αυτά τα θέματα, αλλά και με τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά. Είμαι μια Drag Queen οροθετική τσούλα!»
Ομολογώ πως ξαφνιάζει αυτή η θαρραλέα και ξεκάθαρη δημόσια τοποθέτηση του θύματος! Και βέβαια σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να σημαίνει πως τα άτομα αυτά, λόγω της διαφορετικότητας της σεξουαλικής τους επιλογής, πρέπει να… έχουν προορισμό τον Καιάδα! Το γνωρίζουμε πως σε μια δίκη επί του θέματος, οι υπερασπιστές των θυτών θα επικαλεστούν αυτή την «εύθραυστη» ιδιαιτερότητα και θα φροντίσουν (μαζί με τους μάρτυρες υπεράσπισης) να μειώσουν την προσωπικότητα του θύματος και να υποβιβάσουν, να «αρρωστήσουν» την όλη δικαστική διαδικασία. Τα γνωρίζουμε αυτά…
Δεν μπορώ όμως να είμαι βέβαιος για την εξέλιξη. Περιμένω, για μια φορά ακόμα πως θα φανερωθεί το σκληρό πρόσωπο της αθεράπευτα συντηρητικής «ηθικής» των πιο σκοτεινών, οπισθοδρομικών δυνάμεων και του ακροδεξιού πολιτικού τους υποστρώματος.
Να είστε σίγουροι πως οι φασίστες θα βγουν ξανά από τις φωλιές τους…