Μεσούντος του καλοκαιριού τα διλήμματα περισσεύουν. Μας τα υπενθύμισε μόλις χτες ο Μπαρόζο ο οποίος είχε να επισκεφτεί την Ελλάδα, αν δεν κάνω λάθος, από την εποχή του πολιτικού του συνοδοιπόρου, του Κ. Καραμανλή. Τότε αντί να επέμβει, ως όφειλε, και να σταματήσει τον σπάταλο κατήφορο του, τον ενίσχυε προεκλογικά.
.
Τώρα η ίδια η ευρωπαϊκή επιτροπή, δέσμια της συντηρητικής ατζέντας εθνικής αναδίπλωσης, ανίσχυρη εμπρός στην διακρατική κυριαρχία, δηλαδή την μονομερή Γερμανική, θέτει νέα διλήμματα. Το κλίμα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι το χειρότερο κι αυτό φυσικά αντανακλά στα κατά φάση κρίσης και κατά ισχύ έθνη- κράτη. Η Ευρωζώνη ταλανίζεται κι οι αποφάσεις της μονίμως δεν ανταποκρίνονται στην κρισιμότητα των περιστάσεων. Η Ευρώπη, παρά την ενθαρρυντική παρουσία του Ολάντ, εξακολουθεί να διαβάζεται από τους πολίτες μέσα από την σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού της. Κι αυτό κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα.
.
Κι όμως ο οδικός χάρτης της όποιας εθνικής επιστροφής δεν μπορεί να σχεδιαστεί χωρίς την Ευρώπη. Άλλωστε τα όποια εκτός Ευρώπης ψελλίζονται παραπέμπουν σε συνθήκες υπαρκτού σοσιαλισμού έστω κι αν ξεκινούν από τα Αριστερά ή και τα πολύ Δεξιά. Τα σχέδια επιστροφής στην προ της Ευρωπαϊκής Ένωση (ΕΕ) περίοδο των εθνικών κρατών δεν έχουν καμιά τύχη και στην χώρα μας. Εκτός εάν κανείς θεωρεί σχέδια τις βάναυσες απλοϊκότητες τύπου Παπαρήγα, Ανεξάρτητων Ελλήνων, Χρυσής Αυγής (έστω ΣΎΡΙΖΑ).
.
*****
.
Η τρικομματική μας κυβέρνηση, προοπτικής εθνικής σωτηρίας, έχει ελάχιστο χρόνο να δοκιμάσει κάποιες πολιτικές μην παραγνωρίζοντας το γενικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Συγκρίνοντας την δική της θέση με εκείνη της αντιπολίτευσης θα λέγαμε ότι όλων ο χρόνος είναι περιορισμένος.
.
Αν σκεφτεί κανείς ότι ενώ χρειαζόμαστε τις μεγαλύτερες αλλαγές οι άνθρωποι που έχουν την ευθύνη τους – και οι δομές με τις οποίες δρουν – παραμένουν ασάλευτοι. Στην κυβέρνηση μόνο ο μικρότερος εταίρος, η ΔΗΜΑΡ, προσκομίζει κάποια ελάχιστα νέα (και αρκετά παλαιά) στοιχεία.
.
Η Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά σιωπά, όντας εξουσία, αν και τα κρούσματα τύπου Νικολόπουλου, όσο κι αν είναι γελοία, δεν είναι τυχαία.
.
Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει λόγο αλλά και κοινωνικές δυνάμεις να απευθυνθεί. Οι απόπειρες ανασύνταξής του, μέσα και έξω, δεν προσκομίζουν νέα στοιχεία.
.
Η κινητικότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κακέκτυπο παρελθοντικών σκιρτημάτων τύπου ΠΑΣΟΚ.
.
Όμως πρέπει να υπάρξει αναδόμηση του πολιτικού μας συστήματος.
.
*****
.
Αν η κατάσταση στο πολιτικό εποικοδόμημα είναι ασάλευτη το ίδιο και ίσως χειρότερο ισχύσει και στην κοινωνική υποδομή. Η χώρα μας, ως ακραία στην κυριολεξία ευρωπαϊκή περίπτωση, έχει οργανώσει ένα παραγωγικό και πολιτικό πρότυπο γύρο από το κράτος με σταθερά την δημόσια διοίκηση που δεν μετακινείται με τίποτα. Αντίθετα νεκρώνει κάθε αναπτυξιακή δυναμική ενώ τροφοδοτεί την πολιτική υπερδομή με “εκπροσώπους της”.
.
Η δημόσια διοίκηση στο μεγαλύτερο ποσοστό της δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ελάχιστες απαιτήσεις της χώρας. Δεν είναι ο αριθμός, είναι πλέον η καταλληλότητα. Ο αριθμός αποτελεί το (κομματικό-εθνικό) πρόσχημα διατήρησης της στασιμότητας.
.
Η κοινωνική ακινησία τροφοδοτεί την παραγωγική και την πολιτική ακινησία. Δεν υπάρχουν ξεχωριστές ζωντανές κοινωνικές ομάδες για να επαναχαραχθεί ο αναπτυξιακός και ο πολιτικός χάρτης. Οι συνταξιούχοι και οι άνεργοι είναι συνήθως παρακολούθημα των εξελίξεων. Με μόνο ενεργό κοινωνικό σώμα τους δημόσιους υπαλλήλους είναι αδύνατο να υπάρξει κινητικότητα. Όμως ,κι εδώ είναι το κέντρο της κρίσης, χωρίς αναμόρφωση του κοινωνικού και παραγωγικού παραδείγματος η χώρα δεν έχει μέλλον.
.
.
Επομένως, μέσα σε ασφυκτικά πλαίσια, η αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης και πρέπει να πραγματοποιηθεί και θα υπάρξει κόστος. Περισσεύουν άνθρωποι και δομές και χρειάζονται άλλοι.(Κάποτε πρέπει να γίνει συζήτηση για τον σοβιετικής φιλοσοφίας ΑΣΕΠ. Και δεν είναι ο μόνος θεσμός). Αλλά πότε και πως;
.
*****
.
Με αφορμή την επέτειο της μεταπολίτευσης υπήρξε και πάλι μια ανάγνωση στην οποία περίσσευε η εμμονή στην σκοτεινή της πλευρά. Αλλά όσοι βλέπουν μόνο αυτή την πλευρά έστω κι αν κινούνται με την σωστή επιθυμία της αναγκαίας αλλαγής παραδείγματος, προτείνουν συνήθως λύσεις ηθικολογικού τύπου όταν άθελά τους δεν ταυτίζονται με τους θιασώτες της μίζερης εθνικής περιχαράκωσης… Παραγνωρίζουν ότι η μεταπολίτευση κινήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της στα ευρωπαϊκά και διεθνή πλαίσια (αν και πολλές φορές τα ενσωμάτωσε) όπως αυτά θετικά και αρνητικά εξελίχθηκαν.
.
Η χώρα μας στην μεταπολίτευση, παρά ταύτα, έζησε σε συνθήκες της πιο ανοικτής κοινωνίας και δημοκρατικής πολιτείας χωρίς τους περιορισμούς εσωτερικούς και εξωτερικούς του παρελθόντος (από τον ξένο παράγοντα ως το στρατό και τη βασιλεία).
.
Οι κύριοι αρνητικοί παράγοντες που διαμόρφωσαν το τοπίο της μεταπολίτευσης δεν είναι οι γενιές αλλά:
.
.
- ο εύκολος (σε εποχές επέκτασης της παγκοσμιοποίησης) κι ανεξέλεγκτος δανεισμός που, ενώ ανέβασε στα ύψη την υλική ευημερία, λειτούργησε ως μπούμεραγκ σχεδόν για το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών και
.
- η λαθρομετανάστευση που (περισσότερο στον ευρωπαϊκό Νότο ο οποίος αποτελεί και την πύλη εισδοχής) στην αρχή απαξίωσε την εργασία και στη συνέχεια ήταν το άλλοθι επέκτασης της ανομίας.
.
.
Στη χώρα μας δεν καταφέραμε να εμποδίσουμε την επιβολή της ηγεμονίας της Αριστεράς, που μόνη σε όλη την Ευρώπη παρέμεινε στις προ του 60 αναγνώσεις της, σύμφωνα με τις οποίες το κοινοβουλευτικό σύστημα και το κράτος δικαίου δεν είναι σταθερές του πολιτικού συστήματος αλλά ζήτημα τακτικής στην πορεία προς το σοσιαλισμό… Η ηγεμονία αυτή αποτέλεσε έναν σημαντικό παράγοντα ώστε η χώρα μας να έχει προς επίλυση τα πιο αναχρονιστικά και οξυμένα προβλήματα στην Ευρωζώνη. Και είναι σημαντική η επιταγή να αλλάξουμε την κυρίαρχη αφήγηση της μεταπολίτευσης. Η επιλογή του κοινοβουλευτισμού και του κράτους δικαίου πρέπει να γίνει στρατηγική λειτουργίας του πολιτεύματος.
.
*****
.
Μ αυτά και μ αυτά – ενώ ο Γ. Στουρνάρας προσπαθεί να διαμορφώσει το πακέτο των οικονομικών περικοπών που κάνουν αβάσταχτη την καθημερινή μας ζωή- ξοδεύουμε το σύντομο καλοκαίρι του 2012.
.
Θα αντέξουμε; Η ιστορία εμπεριέχει την αποτυχία σε μεγάλα επιτεύγματα που σημάδεψαν την ανθρωπότητα. Ένα από τα μεγαλύτερα είναι αυτό της ΕΕ. Όσο κι αν τώρα αισθανόμαστε ότι ζούμε στην σκοτεινή της πλευρά δεν θα αφεθούμε στην απελπισία της.
.
Πιο δύσκολα ισχύουν και για τη χώρα μας. Αλλά, παρά τις όποιες ρητορείες των πολιτικών, ζούμε ταυτόχρονα στο ευρωπαϊκό και το εθνικό πολιτικό τοπίο , οι τύχες μας είναι συνδεδεμένες αξεδιάλυτα με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
.
Μπαίνοντας στο Φθινόπωρο τα διλήμματα του καλοκαιριού που λειαίνονται στην μεσογειακή ζέστη θα τεθούν με τον πιο οξύ τρόπο. Κι εκεί θα χρειαστεί η μεγαλύτερη ψυχραιμία και αποφασιστικότητα από όλους μας.
.
Παρά τα όσα παρατράγουδα συμμερίζομαι εκείνους που, στο απελπιστικό τοπίο που κι εδώ περιγράφεται, βλέπουν ψήγματα ελπίδας. Όλα μοιάζει να φτάνουν στα όριά τους. Με πρώτη την ίδια την ΕΕ και την Ευρωζώνη. Η αναμόρφωση από την κατάρρευση θα απέχουν όλο και λιγότερο.
.
Η ύπαρξη μιας περιφερειακής ευρωπαϊκής χώρας, της Ελλάδας, κρέμεται όλο και περισσότερο από μια κλωστή.
.
Παρακολουθώ τις αντιδράσεις των επαγγελματιών της διαμαρτυρίας που υπερέβησαν τα τελευταία χρόνια τα εσκαμμένα. Είναι πιο λελογισμένες και αυτό δεν οφείλεται, ελπίζω, μόνο στο καλοκαίρι. Είναι σαν να εγκλείστηκαν όλοι στο μαγκανοπήγαδο του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο κι αν οι κραυγές της ηγεσίας του φτάνουν ως έξω.
.
Εντάξει η φασιστική αθλιότητα της Χρυσής Αυγής και των άλλων δεξιών και Αριστερών συνοδοιπόρων της , μέσα κι έξω από τα κόμματα, δεν θα μας λείψει. Σίγουρα οι νομενκλατούρες του ευρύτερου δημόσιου τομέα θα είναι εδώ. Αλλά υπό την πίεση της ιστορικής κρισιμότητας.
.
Η αίσθηση αυτή, που κατά την γνώμη μου εξελίσσεται σε πλειοψηφική, είναι μια παρήγορη βοήθεια στις όποιες προσπάθειες επιχειρήσει η κυβέρνηση. Και η χώρα ως σύνολο. Παράλληλα με την ΕΕ. Είναι μια ελπίδα.
.
Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού