Η ανακοίνωση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας απογραφής των συνταξιούχων εντυπωσιάζει και προβληματίζει τόσο για τον αριθμό αυτών που εισέπρατταν τις συντάξεις των προ πολλού αποθανόντων οικείων τους, όσο και για την ευρεία κοινωνική διάχυση του φαινομένου. Οι δράστες της παράνομης αυτής πράξης και συμπεριφοράς ανήκουν, όπως προκύπτει από τη διερεύνηση πολλών περιπτώσεων, σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ετσι, για παράδειγμα, εντοπίστηκαν να εισπράττουν παράνομα τέτοιες συντάξεις μια κόρη δικαστικού, ένας γιος ιερωμένου, καθώς και σύζυγος βουλευτή η οποία εδώ και χρόνια αγνοείται από τις φορολογικές αρχές, δεν προσήλθε να απογραφεί και ούτε έχει δηλωθεί ο θάνατός της.

Ο αριθμός και η κοινωνική σύνθεση όσων παρανόμησαν με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνουν κατ? αρχάς, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, την άποψη της Χάνα Αρεντ για την «κοινοτοπία του κακού», ότι δηλαδή το κακό μπορεί να διαπραχθεί από κοινούς και συνηθισμένους ανθρώπους. Στην εγχώρια κοινωνία όμως η ανομία και η μη αίσθηση μιας ηθικής του νόμου δεν είναι μόνο ατομική πρόσληψη και συμπεριφορά. Την ίδια πρακτική επιδεικνύουν και εκλεγμένοι δημόσιοι λειτουργοί που αντί να σέβονται και να τηρούν τους νόμους, βάσει των οποίων εξελέγησαν και ασκούν εξουσία, κηρύσσουν την καταπάτησή τους. Αρκετοί δήμαρχοι που εξελέγησαν πρόσφατα με την υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ αρνούνται να αποστείλουν στο αρμόδιο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης τα σχετικά δικαιολογητικά και στοιχεία προκειμένου να ελεγχθεί η νομιμότητα της μετατροπής των συμβάσεων πολλών υπαλλήλων από ορισμένου σε αορίστου χρόνου.

Η συμπεριφορά αυτή των φορέων της αυτοδιοικητικής εξουσίας, ανεξάρτητα από τις όποιες προφάσεις, έχει ως αποτέλεσμα την πραγματική αλλά και την ιδεολογική νομιμοποίηση της ανομίας. Καταργεί δε την ισότητα των πολιτών απέναντι στην πολιτεία, αφού όσοι εισήλθαν και μονιμοποιήθηκαν στο Δημόσιο ενδεχομένως με παράνομα μέσα παρέκαμψαν και απέκλεισαν κάποιους άλλους που είχαν τα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα. Αναδεικνύει όμως και το γενικότερο πολιτισμικό ενδοκοινωνικό πρόβλημα της αποηθικοποίησης του νόμου. Η διαμόρφωση και η τήρηση των νόμων δεν είναι αποτέλεσμα της ηθικής, ατομικής και συλλογικής, βούλησης, αλλά εξωτερικές καταναγκαστικές κανονιστικές κατασκευές και συμπεριφορές, η παράκαμψη των οποίων «επιτρέπεται» αρκεί να μη γίνεται αντιληπτή. Δυστυχώς, όλως περιέργως, το κόμμα που φαντάζει σήμερα ως η κυρίαρχη έκφραση της Αριστεράς πρωτοστατεί σε πολιτικό επίπεδο στη νομιμοποίηση αυτής της ανομίας. Ακυρώνει έτσι τον κατά Γκράμσι παραδοσιακό παιδευτικό ρόλο της Αριστεράς στην κοινωνία που, συν τοις άλλοις, αποσκοπεί και στην εμπέδωση της αντίληψης της ισονομίας και της ισότητας των πολιτών.