Από τις επερχόμενες τριπλές εκλογές οι δημοτικές, λόγω και της μικρότερης κλίμακάς τους, είναι εκείνες στις οποίες εγγράφονται και δοκιμάζονται περισσότερο κάποιες, παλιές και νέες, πολιτικές τάσεις και συμπεριφορές. Μια ισχυρή και σχεδόν κυρίαρχη τάση είναι αυτή του παραδοσιακού μεταπολιτευτικού πολιτικαντισμού, η οποία έβλεπε και βλέπει την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως μέσο αλλότριων σκοπών και ως… πάρκινγκ αποτυχημένων πολιτευτών ή ελασσόνων βουλευτών. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση τέτοιας συμπεριφοράς είναι η υποψηφιότητα στην Αθήνα του Αρη Σπηλιωτόπουλου, η οποία συμπυκνώνει όλη τη νεοελληνική πολιτικάντικη κουλτούρα, τη λαϊκίστικη ελαφρότητα και την υιοθέτηση ακόμα και ακροδεξιών θέσεων για λίγες ψήφους.

Σ? αυτές όμως τις εκλογές εμφανίζεται και μια τάση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεταπολιτική και είναι αποτέλεσμα της κρίσης και στο πεδίο της πολιτικής εκπροσώπησης. Επιχειρηματίες που εκφράζουν συμπλέγματα συμφερόντων, εφοπλιστικών, ποδοσφαιρικών και άλλων, κατέρχονται απευθείας στις εκλογές και επιδιώκουν την κατάληψη της δημοτικής προς το παρόν εξουσίας. Αυτές οι πρακτικές στον Πειραιά ή στον Βόλο, χωρίς να είναι βέβαια όμοιες ως προς τα συμφέροντα και τα πρόσωπα, καταλύουν τη σχετική αυτονομία της πολιτικής και τη διάκρισή της από την οικονομική εξουσία. Το δυστύχημα είναι ότι πολλοί πολιτικοί, αρνούμενοι ουσιαστικά την αυτονομία τους, προσέφεραν γη και ύδωρ στους εκφραστές της νέας αυτής τάσης. Υπαρκτή και δυναμική όμως παραμένει και η τάση που έκανε την εμφάνισή της στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές, με κύριους εκπροσώπους της τον Γ. Καμίνη και τον Γ. Μπουτάρη.

Οι δήμαρχοι αυτοί, παρόλο που υποστηρίχθηκαν από κόμματα της Κεντροαριστεράς, ψηφίστηκαν σε δύσκολους και με συντηρητική παράδοση δήμους από τους πολίτες τους. Στην πρώτη θητεία τους, χωρίς περιττά λόγια και φανφάρες, προσπάθησαν να εξυγιάνουν πρωτίστως τα οικονομικά των δήμων τους και να διαχειριστούν τις δυσμενέστατες επιπτώσεις της τρέχουσας κρίσης στους δημότες τους. Παράλληλα, παρά την πολύ μικρότερη πλέον χρηματοδότηση, κατάφεραν έως έναν μεγάλο βαθμό να επιτελέσουν και τις άλλες δημοτικές λειτουργίες. Τώρα, με το ήδη πετυχημένο δείγμα γραφής της πρώτης θητείας τους, οι δήμαρχοι αυτοί είναι η πλέον αξιόπιστη αυτοδιοικητική πρόταση. Επιπλέον όμως, με τη συνολική παρουσία τους, τον θεσμικό και πολιτικό τους λόγο, την αντιδημαγωγική και αντιλαϊκίστικη συμπεριφορά τους, το συγκεκριμένο έργο τους και όχι τις φαντασμαγορικές παράτες, συγκροτούν και μια υποδειγματική πολιτική στάση στους δύσκολους και περίεργους σημερινούς καιρούς.