Το 47% του αμερικανικού λαού γνωρίζουν ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, Μιτ Ρόμνεϊ, τους αντιμετωπίζει ως ανεπρόκοπους κρατικοδίαιτους που ζουν σε βάρος του παραγωγικού 53%. Μια κρυφή κάμερα κατέγραψε όσα είπε ο (πολύτεκνος και οπαδός της κατ’ οίκον εκπαίδευσης) πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, ενώπιον ακροατηρίου της ανώτερης τάξης.
Ήταν η μεγάλη του προεκλογική γκάφα, παρά την οποία, ωστόσο, εξακολουθεί να διεκδικεί με αξιώσεις την εκλογική νίκη, τόσο που να θεωρείται πιθανή η επανάληψη ενός πολιτικού θρίλερ τύπου Γκορ-Μπους το 2000. Γιατί;
Ένας πάμπλουτος πολιτικός, από τζάκι, που εμφανώς υπηρετεί το μεγάλο κεφάλαιο της χώρας του, υπερσυντηρητικός και θρησκόληπτος, απειλεί έναν από τους χαρισματικότερους και προοδευτικότερους ηγέτες που είχαν ποτέ οι ΗΠΑ και η Δύση, τον Μπαράκ Ομπάμα. Χαρακτηρίζει φιλοσοφικό το ζήτημα των αμβλώσεων, υπόσχεται σκληρή απάντηση στην Τεχεράνη και αυτό σημαίνει ενθάρρυνση μίας επίθεσης από το Ισραήλ εναντίον του Ιράν, δεσμεύεται ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας, γιατί δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα στην υγεία για όλους τους Αμερικανούς πολίτες.
Η δύναμή του βρίσκεται, ασφαλώς, στα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που τον στηρίζουν, στη διέγερση των κατώτερων ενστίκτων της βαθιάς αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και στη γοητεία που εξακολουθεί να ασκεί στο εκλογικό ακροατήριο η ιδέα μίας μεγάλης Αμερικής, με ηγεμονικό διεθνή ρόλο. “Θέλετε μια μικρότερη και φτωχότερη Αμερική, μία από τις πολλές δυνάμεις και όχι υπερδύναμη” είναι κάποια από τις πολλές κατηγορίες που απευθύνουν οι Ρεπουμπλικανοί στους Δημοκρατικούς, προωθώντας απλοϊκές αντιλήψεις: Καθένας φτιάχνει μόνος του τη μοίρα του, τάξη και ασφάλεια πάνω απ’ όλα, με τη βοήθεια του Θεού (και λιγότερους φόρους στους πλούσιους) η πατρίδα θα ευτυχήσει.
Κυρίως, όμως, ο Μιτ Ρόμνεϊ παίζει με την ανεργία που κινείται επισήμως γύρω στο 8% και, όπως σωστά υποστηρίζει το κόμμα του, είναι πολύ μεγαλύτερη, αν συνυπολογίσει κανείς όσους έχουν οδηγηθεί σε κοινωνικό αποκλεισμό και δεν αναζητούν πια εργασία και τους υποαπασχολούμενους, οι οποίοι είναι εκατομμύρια. Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν επί προεδρίας Ομπάμα, αφορούν, πραγματικά, μια βάρβαρη μορφή απασχόλησης, που δεν διασφαλίζει την προσωπική αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, τον κρατάει απλώς στην επιφάνεια του νερού.
Οι Ρεπουμπλικανοί δεν παύουν να θυμίζουν ότι επί προεδρίας Ομπάμα το χρέος αυξήθηκε κατά 5,5 τρισ. δολάρια και ότι το λογαριασμό θα πληρώσουν, η σημερινή νέα γενιά και η επόμενη. Υπόσχονται γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας με μείωση της φορολογίας για τα υψηλά εισοδήματα και περικοπές των δημόσιων δαπανών, ειδικά σε ό,τι αφορά στο κράτος πρόνοιας. Το πρώτο, εμφανίζεται ως ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και το δεύτερο, ως δημοσιονομική εξυγίανση. Στην ουσία, πρόκειται για την πολιτική έκφραση της κυνικότερης εκδοχής του νεοφιλελευθερισμού, που επιτάσσει περισσότερα κέρδη για τους λίγους, περισσότερες θυσίες για τους πολλούς.
Οι αμερικανικές εκλογές πάντα είχαν και τώρα έχουν πολύ μεγάλη σημασία για ολόκληρο τον πρώτο κόσμο. Όχι μόνο επειδή οι Ρεπουμπλικανοί δεσμεύονται να επιστρέψουν στο δόγμα της επίδειξης ισχύος σε ό,τι αφορά στην εξωτερική πολιτική. Ούτε απλώς επειδή θα πάψει η αντιπαράθεση Ουάσιγκτον-Βερολίνου για τη συνταγή της δημοσιονομικής ασφυξίας, την οποία δεν σέβεται και προσπαθεί να περιορίσει ο Μπαράκ Ομπάμα. Αλλά ακόμη γιατί ο χριστιανικός φονταμενταλισμός θα κυριαρχήσει ξανά, αντιδραστικές αντιλήψεις θα γίνουν εξαιρετικά δημοφιλείς, η στροφή στον σκοταδισμό θα είναι ενδεχομένως ανεξέλεγκτη και η πολιτισμική οπισθοδρόμηση ραγδαία. Ένα από τα σημαντικότερα ίσως είναι ότι θα πέσουν και τα προσχήματα που κρύβουν την αγριότητα του καπιταλισμού. Ο Μιτ Ρόμνεϊ δεν έχει κανέναν δισταγμό να αντιμετωπίσει τον αναξιοπαθή συμπατριώτη του ως loser που πρέπει να τιμωρηθεί για το κακό που τον βρήκε και θαυμάζει απεριόριστα τους κεφαλαιοκράτες των old money.
Η σύγκριση των δύο προσωπικοτήτων με αντικειμενικούς όρους, θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι ο Μπαράκ Ομάμπα θα έκανε έναν εύκολο περίπατο. Αν αυτό δεν συμβαίνει, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ύφεση και στη μείωση του βιοτικού επιπέδου της μεσαίας τάξης. Ο Δημοκρατικός πρόεδρος τάσσεται υπέρ των επεκτατικών πολιτικών, δεν έχει ταμπού στο τύπωμα δολαρίου από την FED, αλλά δεν κατάφερε να φέρει πραγματική ανάπτυξη. Αρκετοί από όσους πίστεψαν σε αυτόν περίμεναν περισσότερα, δεν τους αρκεί η ιστορική μεταρρύθμιση που προωθεί για την καθιέρωση ενός συστήματος δημόσιας υγείας που θα υποδέχεται τα εκατομμύρια που σήμερα πεθαίνουν αν δεν έχουν να πληρώσουν. Όπως συνήθως συμβαίνει, οι προοδευτικοί πολίτες έχουν υψηλότερες απαιτήσεις σε σχέση με τους συντηρητικούς ψηφοφόρους και αυτό δυσκολεύει την προσπάθεια του Ομπάμα, που έχει την υποστήριξη των περισσότερων προσωπικοτήτων της τέχνης και της διανόησης, ενώ τον αντίπαλό του αγκαλιάζει το ισχυρό λόμπυ της οπλοκατοχής.
Η Ευρώπη, ασφαλώς, ψηφίζει Ομπάμα. Όχι μόνο επειδή δεν έχει κουλτούρα πλανητάρχη στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και γιατί ο κώδικάς του είναι πολύ περισσότερο κατανοητός στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού (ακόμη τουλάχιστον).
Ένα από τα συμπεράσματα και αυτών των εκλογών, πάντως, είναι ότι ένα σημαντικό κομμάτι διαμορφώνει πρόθεση ψήφου με οικονομικά κριτήρια, αλλά υπάρχει και ιδεολογικά φορτισμένη ψήφος, πόσο μάλλον που και η φορολόγηση ή όχι των πλουσίων είναι ζήτημα βαθύτατα ιδεολογικό.
Ο Τσακ Νόρις στηρίζει Ρόμνεϊ και σε ένα θλιβερό βίντεο εμφανίζεται μαζί με τη σύζυγό του Τζίνα, για να προειδοποιήσουν ότι αν επανεκλεγεί ο Ομπάμα, έρχονται χίλια χρόνια σκότους και διολίσθηση στον σοσιαλισμό.
Ο Σάμιουελ Τζάκσον στηρίζει Ομπάμα και εμφανίζεται ξαφνικά στην οθόνη για να βοηθήσει το κοριτσάκι που προσπαθεί να σηκώσει τους γονείς του από τον καναπέ ώστε να πάνε να ψηφίσουν. “Wake the fuck up!”, φωνάζει.
Η Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος