1)Το ΕΣΥ δεν καταρρέει. .Η καθημερινή και συχνά πολωτική ρητορική του υπουργού επί παντός επιστητού έχει κάνει σχεδόν υποχρεωτική και άκοπη την αντίστοιχη καθημερινή καταγγελία όλης της αντιπολίτευσης με διεκτραγώδηση της εγκατάλειψης του. Κλασσικό μοτίβο παραπόνων η έλλειψη προσωπικού ,η χαμηλή χρηματοδότηση και η ελλιπής συντήρηση των γερασμένων υποδομών και βέβαια η καθημερινή έγκληση για αβοήθητα περιστατικά, ολιγωρία, και κακή πρακτική, των γιατρών.
Προσφέρεται έτσι κακή υπηρεσία στον υποτιθέμενο από κοινού στόχο βελτίωσης του δημόσιου συστήματος υγείας πρώτα γιατί συνεχώς απαξιώνεται και δεύτερο και κυριότερο ματαιώνεται κάθε ελπίδα σοβαρότερης αντιπαράθεσης επί της ουσίας των αναγκαίων αλλαγών (διοικητική και οργανωτική ανασυγκρότηση ,επιχειρησιακό σχέδιο με τα σύγχρονα δεδομένα, χρόνια νοσήματα, ψηφιακή εξατομίκευση θεραπειών ,καινοτομία).
2) Αναγκαστικά με ευθύνη και του ΠΑΣΟΚ η κουβέντα στην βουλή για τον οικογενειακό γιατρό και την ΠΦΥ μετατοπίσθηκε στα βαρέα κ ανθυγιεινά και στα 37.000 απογευματινά χειρουργεία. Η κραυγαλέα αδυναμία συγκρότησης Πρωτοβάθμιου υποσυστήματος από προσωπικό γιατρό σε κάθε γειτονιά, που να μπει σε κάθε οικογένεια ,να ενημερώσει, να διαπαιδαγώγηση, κατευθύνει, να πλοηγήσει μες το νοσοκομειακό σύστημα εξασφαλίζοντας συνέχεια στους άναρχα φερόμενους και συχνά χειραγωγουμένους πολίτες είναι εμφανής.
Ακόμα η ανάγκη να συντονίσει γύρω του τα άλλα κοινωνικά επαγγέλματα κατά περίπτωση (κοινωνικούς λειτουργούς ,επισκέπτες υγείας, νοσηλευτές, διατροφολόγους ,ψυχολόγους κλπ) και να λειτουργήσουν συνολικά σαν τοπικό δίκτυο διαφεύγει της λογικής του νόμου που περιμένει από τα υπό ίδρυση πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας να αναλάβουν ένα τέτοιο ρόλο στο μέλλον.
Η επιμονή του νομοθέτη να συμπληρωθούν οι 70% θέσεις προσωπικού γιατρού στην επικράτεια με παροχή επιπλέον κινήτρων παραμένει ωστόσο χωρίς ειρμό και χωροταξικό σχέδιο Δικτύου, χωρίς συγκεκριμένο job description, χωρίς αξιολόγηση, έλεγχο, οδηγίες συνταγογράφησης, χωρίς τελικά σαφείς κατευθύνσεις.
Είναι χαρακτηριστική η αδυναμία ενεργοποίησης ενός συνολικού επιχειρησιακού σχεδίου μέσω των ΥΠΕ, που να συμπεριλαμβάνει όλο τον πρωτοβάθμιο χώρο: τα Κέντρα Υγείας, τα περιφερειακά ιατρεία, τις ΤΟΜΥ, τις διάφορες κοινωνικές δομές, τις ροές προς τα αστικά κέντρα ,με την ηγεσία του αρμόδιου προς τούτο αναπληρωτή Υπεαρχη, την αναγκαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και την επικουρία της κάθε περιφέρειας
Προφανώς είναι λάθος το «παρόν» της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα απογευματινά χειρουργεία που αποσυμπιέζουν έστω πρόσκαιρα τις λίστες αναμονής, αλλά είναι κατανοητή και η προσπάθεια ανάδειξης της ανάγκης επενδυτικής χρήσης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Λάθος όμως είναι και η πρόχειρη εκτίμηση του πρωθυπουργού για 7000 άμεσες αποχωρήσεις υγειονομικών από το ΕΣΥ που θα προέκυπταν από την τροπολογία για βαρέα και ανθυγιεινά, καθώς στην πορεία αναδείχθηκαν μια σειρά από εναλλακτικές δυνατότητες ψήφισης του μέτρου αν τεθούν σωστοί κανόνες
3) Ο πολυπράγμων υπουργός δεν καταφέρνει από την αρχή της θητείας του να εκφράσει ένα πλαίσιο προτεραιοτήτων κ στρατηγικής και αποσπασματικά ασχολείται με όλα, άλλοτε πρωτεύοντα συχνά όμως και θέματα απλής διαχείρισης που μπορούν να καλύπτονται από την έμπειρη γραφειοκρατία του υπουργείου.
Είναι χαρακτηριστική η αδυναμία του για πραγματική ενεργοποίηση του ΕΟΠΥΥ σαν ταμείου, ανάταξη του φάρμακού από τον βρόγχο του clawback, ικανοποιητική προώθηση γενοσήμων κ καινοτομίας ,αναδιάταξη και αναδιάρθρωση των νοσοκομείων με συστηματική αντιμετώπιση των χρονίων νοσημάτων και έλεγχο της επέλασης της βιοτεχνολογίας .
Ακόμα πιο σημαντική είναι η αδυναμία μιας στέρεας πολιτικής για τον ιδιωτικό τομέα που ανθεί με πρωταθλητισμό όχι λόγω αδυναμίας του ΕΣΥ, άλλα ανεπαρκών ρυθμίσεων και κανόνων ελεγχόμενου ανταγωνισμού, συμπληρωματικότητας, ευελιξίας, αποτελεσματικότητας και αξιολόγησης από τον τροφοδότη-μονοψωνιο ΕΟΠΥΥ και ελέγχου από το υπουργείο υγείας.
Εξάλλου ο υπουργός υγείας δεν είναι εκπρόσωπος τύπου να ενημερώνει για κάθε καθημερινό περιστατικό στην επικράτεια, καθώς για την υπερβολική πίεση του υπουργείου είναι ασυγχώρητη σπάταλη χρόνου κ δυνάμεων. Ένας τέτοιος ρόλος θα μπορούσε να ανατεθεί θεσμικά σε ένα έγκυρο εμπειρογνώμονα τύπου Τσιόδρα.
Με την πολυδιάσπαση, την πολυσθένεια και την υπερδραστηριότητα του φτάνει να υποτιμάται ουσιαστικά και η ειλικρινής προσπάθεια των συνεργατών του (Θεμιστοκλέους στα νοσοκομεία, Αγαπηδάκη στην πρόληψη) καθώς χάνεται η αίσθηση των προτεραιοτήτων και της βαρύτητας τους από τον καταιγισμό καθημερινών ανακοινώσεων και δηλώσεων.
4) Το ΕΣΥ δεν καταρρέει. Έχοντας επιβιώσει από τριάντα τουλάχιστον υπουργούς και την διπλή πίεση της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας το ΕΣΥ, είναι σημαντικό στήριγμα των εργαζομένων και των οικογενειών τους αλλά και των ασθενέστερων. Μπορεί να προσφέρει ακόμα πολύ περισσότερα αλλά χρειάζεται επειγόντως ένα πλαίσιο παρεμβάσεων κατά το δυνατό διακομματικής συμφωνίας, για ένα ελάχιστο χρόνο τριετίας.
Είναι ευθύνη της κυβέρνησης όπως σωστά επεσήμανε η Διαμαντοπούλου να πάρει αυτήν την πρωτοβουλία κ προφανώς δεν μπορεί να γίνεται αποσπασματικά σε ότι προκύπτει αλα καρτ χωρίς ένα ελάχιστο πλαίσιο κοινής συμφωνίας .Φυσικά χρειάζεται η ουσιαστική εμπλοκή της βουλής με την επιτροπή κοινωνικών υποθέσεων, βεβαίως είναι απαραίτητη η τεκμηρίωση στη χρήση πόρων αλλά και κοινά συμφωνημένος οδικός χάρτης.
Επίσης ενημέρωση στη Διαύγεια με τα άγνωστα τώρα στοιχεία, μετά την υποστολή του ΕΣΥΝΕΤ, (πχ ροές από την περιφέρεια στο κέντρο, αλλεπάλληλες επαναεισαγωγές στα νοσοκομεία αποτύπωση βιοτεχνολογίας , καισαρικές, φάρμακο και εικόνα από ηλεκτρονική συνταγογράφηση) που πρέπει να ευρίσκονται στη διάθεση όλων.
Μπορεί -και θέλει- ο υπουργός Υγείας και ο πρωθυπουργός να δρομολογήσουν κάτι τέτοιο η ο λαϊκισμός που τόσο καταγγέλλουν τους έχει παγιδέψει σε άγονες κ ανούσιες αντιπαραθέσεις όπου η πόλωση του μικροκομματισμού παραμερίζουν το εθνικό συμφέρον?