27 λ. ·
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι, όσες και όσοι καταγγέλουμε την τοξικότητα που έχει ξεσπάσει γύρω από την υπόθεση Λιγνάδη, γιατί αλλιώς συχνά χάνουμε το δίκιο μας, και δεν πρέπει γιατί δεν είμαστε υπεράριθμοι όσοι έχουμε την παρρησία να τα γράφουμε.
Το δίκιο μας κινδυνεύουμε να το χάσουμε για τον απλό λόγο ότι από όσους είναι πεισμένοι ότι ο Λιγάδης είναι ένοχος, πολλοί είναι καλοπροαίρετοι και καλοί άνθρωποι, χωρίς στην πεποίθησή τους αυτή να έχουν κάποια ιδιοτέλεια ή δόλο. Είναι ανάγκη να τους στηρίξουμε στο δικαίωμά τους: στο κάτω-κάτω όλοι μας διαμορφώνουμε για κάθε υπόθεση δημόσια μιαν άποψη, που δεν είναι πάντα αντικειμενική αλλά συχνότατα έχει μέσα και τις προκαταλήψεις, τις ιδέες, τις απόψεις, τις γνώσεις μας. Κι ούτε έχει κανείς υποχρέωση να κάνει διδακτορικό σε μια υπόθεση που απασχολεί την κοινή γνώμη, πριν διαμορφώσει, ή και εκφράσει μιαν άποψη γι' αυτή. Αλλά και το τεκμήριο αθωότητας, εμείς που το επικαλούμαστε τώρα, δεν το εφαρμόζουμε πάντα και παντού. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι από εμάς, τους αμετάκλητα (πλέον) καταδικασμένους δολοφόνους της 17Ν τους θεωρούσαμε ενόχους πριν καν δικαστούν, πόσο μάλλον μετά το Εφετείο.
Επιλεκτικές ευαισθησίες, άρα, θα μου πείτε; Όχι. Γιατί κανείς ούτε στη μία ούτε στην άλλη παράταξη είναι τέλειος ως προς αυτό. Η διαφορά μας πιστεύω ότι είναι α) ότι εμείς το παραδεχόμαστε και β) ότι δεν προτείναμε να υπερτερεί του τεκμήριου αθωότητας το "κοινό περί δικαίου αίσθημα", που βέβαια δεν υφίσταται στα αλήθεια. Κανείς μας δεν είπε, μετά τη δίκη της 17Ν, π.χ., ή οποιουδήποτε άλλου είμαστε πεισμένοι ότι είναι ένοχος, "τι χρειάζονται δικαστήρια, ας αποφασίσει ο λαός, με το αλάνθαστο (!) ένστικτό του."
Δηλώνω λοιπόν ότι σέβομαι προσωπικά τη γνώμη που έχουν όλες και όλοι που πιστεύουν στην ενοχή του Λιγνάδη εφ' όσον αυτό γίνεται χωρίς κάποια ιδιοτέλεια, και σε καμία περίπτωση δεν τσουβαλιάζω τους πάντες που τον κατηγορούν, για να τους αποδώσω το ένα ή το άλλο. Άποψή τους, κατανοητότατη, στηριγμένη πλέον και σε μία δικαστική απόφαση και απόλυτα σεβαστή. (Αυτό που ομολογώ ότι ίσως δεν καταλαβαίνω με μερικούς καλοπροαίρετους που επικαλούνται τη δικαστική απόφαση είναι γιατί σέβονται την καταδίκη του αλλά όχι την αναστολή εκτέλεσης της ποινής -- το ίδιο δικαστήριο δεν έβγαλε και τις δύο; Είναι δίκαιο στη μία αλλά πουλημένο ή ξερωγώ τι στην άλλη; Εδώ ομολογώ ότι βλέπω ένα μικρό λογικό κενό.)
Και κάτι ακόμα: πιστεύω ότι κανείς από εμάς που καταγγέλουμε την τοξική επίθεση κατά όλων των αντιφρονούντων με την επίκληση του "κοινού περί δικαίου αισθήματος", και των αγρίων ενστίκτων που στηρίζει, δεν λέει ότι γνωρίζει μετά βεβαιότητας ότι ο Λιγνάδης είναι αθώος. Βέβαια, πολλοί από εμάς (και εγώ ανάμεσά τους) βλέπουν τα στοιχεία μιας στοχοποίησης ή/και συνωμοσίας με κριτήρια άσχετα με το δίκαιο, που μας κάνει να αμφιβάλλουμε για την αλήθεια των καταγγελιών εναντίον του, την ειλικρίνεια των μαρτύρων, τη γνησιότητα των στοιχείων που εμφανίστηκαν, κλπ. Δεν ξέρουμε όμως ότι είναι αθώος. Απλώς, διατηρούμε, εμείς τουλάχιστον, τις αμφιβολίες μας -- άλλοι μικρότερες άλλοι μεγαλύτερες -- μέχρι να γίνει αμετάκλητη η απόφαση (όταν περάσει και από τον Άρειο Πάγο δηλαδή) την πίστη στο τεκμήριο αθωότητας, όπως ορίζει ο νόμος (ως τότε ισχύει). Και αυτό το δικαίωμα δεν το εκχωρούμε σε όσους θεωρούν ότι η υπόθεση έληξε, και όλα τα άλλα είναι ξεπούλημα, παρακράτος, πλεκτάνη της κυβέρνησης και της δεξιάς και ξερωγώ τι άλλο.
Έχει σημασία λοιπόν ο λόγος που μας κάνει να ξεσπαθώνουμε εναντίον του κλίματος των δια των ΜΜΕ και ΜΚΔ λαϊκών δικαστηρίων, όχι μόνο του Λιγνάδη, αλλά και όσων τολμούν να αντισταθούν στο "ένοχος είναι, τελείωσε, βάλτε τον μέσα και τελειώνετε, και όποιος λέει το αντίθετο είναι πουλημένος". Και ο λόγος είναι ότι, δυστυχώς, δεν είναι όλες και όλοι που μιλάνε για την ενοχή του Λιγνάδη καλοπροαίρετοι και καλών προθέσεων. Χωρίς αμφιβολία, η υπόθεση έχει εργαλειοποιηθεί από την πρώτη μέρα κιόλας, των πρώτων καταγγελιών, από κόμματα (ένα κόμμα κυρίως, τον Σύριζα) συντεχνίες (μία κυρίως, το ΣΕΗ) αλλά και άτομα, με κίνητρο το κέρδος, κομματικό, συντεχνιακό, ή ψυχικό, στους τελευταίους ως βάλσαμο στον φθόνο συνήθως.
Εμείς λοιπόν, οι άλλοι, όταν υπάρχει πόλωση, τότε μεταξύ του δικαστικού μας συστήματος και του "κοινού περί δικαίου αισθήματος", επιλέγουμε το δικαστικό σύστημα. Μεταξύ του λεκτικού και ψυχικού λιντσαρίσματος, όχι μόνο του ίδιου του Λιγνάδη αλλά και όσων εκφράζουν την παραμικρή επιφύλαξη για την ενοχή του, και του σεβασμού στους θεσμούς, διαλέγουμε τον σεβασμό στους θεσμούς. Και τούτο γιατί πιστεύουμε πως αυτό είναι που απαιτεί μια δημοκρατική κοινωνία. Και γιατί αν τα εγκαταλείψουμε αυτά, δηλαδή την πίστη στον νόμο όπως τον εφαρμόζουν τα δικαστήρια, και την προάσπιση των θεσμών, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για τον ολοκληρωτισμό ή τον νόμο της ζούγκλας, πράγματα που δυστυχώς δεν θα στενοχωρούσαν κάποιους που βρίσκονται στο αντίπαλο στρατόπεδο.