Ακουσα στην εργασία μου έναν να λέει πως μεταξύ του σήμερα και της χούντας «υπάρχουν πολλά κοινά». Δεν ήταν μόνος του. Ημουν 8 χρονών όταν την 21η Απριλίου 1967 έξω από το σπίτι μας στο Παγκράτι περνούσαν τα τανκς. Ο πατέρας μου ετοιμαζόταν να φύγει από το σπίτι και για να με καθησυχάσει μου είπε πως ο θόρυβος είναι από κάποια τρακτέρ που πάνε στο χωριό για δουλειές. Βγαίνοντας τον συνέλαβαν στην είσοδο της πολυκατοικίας. Αυτό «το κοινό» δεν υπάρχει μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας. Στη δημοκρατία μπορεί να είσαι άνεργος, φτωχός, να πεινάς, να αισθάνεσαι ανασφάλεια για το αύριο, να ξενιτεύεσαι για να ζήσεις, δεν κινδυνεύεις όμως αντί του γαλατά το πρωί το κουδούνι σου να το χτυπήσει η Ασφάλεια. Σήμερα αυτοί που μιλούν για τη χούντα Μητσοτάκη, Παπανδρέου, Καραμανλή, Σημίτη δεν κινδυνεύουν να τους σηκώσουν από το κρεβάτι για να τους «χώσουν» στη φυλακή. Γιατί αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας. Στις δικτατορίες δεν υπάρχουν Καρυστιανού. Στη δημοκρατία κανείς δεν θα σε φυλακίσει επειδή πιστεύεις άλλα απ’ όσα η κυβέρνησή σου πιστεύει. Ενώ και για να την αλλάξεις, αρκούν οι εκλογές. Δεν χρειάζεται καμία αιματοχυσία (Καρλ Πόπερ).
Τι κρύβεται επομένως πίσω από την άποψη πως η χούντα «δεν τελείωσε το ’73»; Πέρα από την ανοησία όλων όσοι, από τα «αριστερά» και τα «δεξιά», ισχυρίζονται κάτι τέτοιο, αυτό που υπάρχει είναι η απογοήτευση πολλών από την πολιτική και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Η απογοήτευση από τους «αντιπρόσωπους». Ζούμε στην εποχή των «αδιαμεσολάβητων» ηγετών. Από εδώ αυτοί και από εκεί ο λαός. Μεταξύ τους το κενό. Mind the gap. Δημοκρατία για αυτούς τους απογοητευμένους είναι ό,τι ακυρώνει την πολιτική και όχι ό,τι την εκφράζει. Βεβαίως για το ότι φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση δεν είναι άμοιρες ευθυνών η πολιτική, η λειτουργία των δημοκρατιών αλλά και οι ελίτ. Κι αυτό δεν είναι λαϊκισμός. Αν η δημοκρατία και η πολιτική είναι άδειες από συναίσθημα για την κατάσταση όλων όσοι δεν μπορούν να παρακολουθούν τους ρυθμούς της αγοράς, τότε είναι αυτονόητο πως αυτό το «συναίσθημα» θα έρθει να το καλύψει η μεταπολιτική. Η μεταπολιτική δεν έρχεται από τον ουρανό, από την πολιτική έρχεται.
Στην ταινία «Τα μαθήματα της Μπλάγκα» του βούλγαρου σκηνοθέτη Στέφαν Κομαντάρεφ, ο πωλητής θέσεων για τάφους αρνείται να κρατήσει έναν τάφο στην ηλικιωμένη γυναίκα μέχρι αυτή να μαζέψει τα χρήματα που χρειάζονται, λέγοντάς της πως έτσι είναι «οι νόμοι της αγοράς, κυρία». Αν δημοκρατία είναι μόνο «οι νόμοι της αγοράς», να μη μας εκπλήσσει που υπάρχουν και αυτοί που ισχυρίζονται πως μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας «υπάρχουν πολλά κοινά». Οχι γιατί έχουν δίκιο. Ανοησίες λένε. Αλλά οι δημοκρατίες που δεν σέβονται τους πολίτες τους τούς κάνουν να μη τις σέβονται και αυτοί. Μπρος γκρεμός (οι ανισότητες) και πίσω ρέμα (οι δυσαρεστημένοι από τις δημοκρατίες).
Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας. Σε λίγες μέρες από τις εκδ. Αλεξάνδρεια θα κυκλοφορήσει το νέο του βιβλίο με τίτλο «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα».
Πηγή: www.tanea.gr