Τζετ + πελατειακός καπιταλισμός (from “Greekipedia”)

Γιάννης Τσαμουργκέλης 23 Αυγ 2013

Στον πελατειακό καπιταλισμό, η βασική οικονομική, κοινωνική και πολιτική σχέση, είναι η πελατειακή εξάρτηση. Το «δέσιμο» με ανταλλαγές και εξυπηρετήσεις. Στον πελατειακό καπιταλισμό, αυτό που μετράει είναι η «φιλική» διεκπεραίωση των αναγκών, που κατοχυρώνει την ένταξη στον μηχανισμό αλληλεγγύης και υποστήριξης στη δουλειά, στην εκπαίδευση, στην υγεία, την οικονομία ή την πολιτική. Είναι ο ημετερισμός, ο φαβοριτισμός, το ρουσφέτι. Δεν μετράει ποιος είσαι, πόσο καλός είσαι, τι λες, τι έχεις κάνει, τι προσφέρεις, τι προσθέτεις. Μετράει η συνεισφορά σου στο σύστημα εξάρτησης της παρέας των «πελατών». Φυσικό επακόλουθο ότι στον πελατειακό καπιταλισμό, η αντίθεση είναι μεταξύ αυτών που είναι στον μηχανισμό, με αυτούς που είναι από έξω. Οι από έξω, συνιστούν το πεδίο της αντιθετικής εκμετάλλευσης, καθώς πρέπει να είναι αυτοί που θα προσφέρουν το κοινωνικό, οικονομικό, εκπαιδευτικό ή άλλο πλεόνασμα στους εντός του μηχανισμού, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να παραμείνουν εκτός και να διατηρούν τη θέση των «άλλων». Δεν χωράνε όλοι στον μηχανισμό. Αν θέλουν οι εκτός, μπορούν να φτιάξουν έναν διαφορετικό, δικό τους μηχανισμό. Μερικοί το φτιάχνουν. Και έτσι έχουμε πολλούς μηχανισμούς παράλληλα με αυτούς που μένουν εκτός. Μόνο που τώρα πρέπει όλοι μαζί να φτιάξουμε κοινωνία, οικονομία και ένα πολιτικό οικοδόμημα. Καταλύτης: το κράτος και η εξουσία. Το κράτος και η εξουσία αποτελούν το βασικό στόχο για κάθε μηχανισμό. Είναι η λαφυραγώγηση του κράτους και της εκάστοτε εξουσίας που θα αναδείξει την κυρίαρχη πελατειακή ομάδα, που θα διαφεντεύει τις υπόλοιπες όσο και τους «εκτός». Επίσης, το κράτος και η εξουσία θα επιτρέψουν τη διατήρηση μιας συνεκτικότητας μεταξύ των μηχανισμών και των «εκτός», ώστε να υπάρχει τουλάχιστον η επίφαση ότι όλοι μαζί συγκροτούμε «κοινωνία», «οικονομία» και «πολιτικό οικοδόμημα». Όταν υπάρχει διαθέσιμος πλούτος, η κατανομή είναι σαφέστατα υπέρ του κυρίαρχου πελατειακού μηχανισμού. Όμως πάντα μένει κάτι και για τους άλλους, ώστε να διατηρείται η επίφαση του «ενιαίου». Όταν δεν υπάρχει πλούτος, τα πράγματα είναι δύσκολα. Οι πελατειακοί μηχανισμοί συσπειρώνονται με πρώτα θύματα τους εκτός και σίγουρα αρκετούς περιορισμούς στους μη κυρίαρχους εκ των μηχανισμών. Συμμαχίες επιτρέπονται. Αγελοποίηση και συγκρούσεις, θα ήταν καλό να αποφεύγονται. Επιφυλάξεις εκφράζονται για θεσμούς, κανονισμούς, ρυθμίσεις και πλέον, ταξίδια με ιδιωτικά αεροπλάνα. Επίσης, απαγορεύεται αυστηρά η ανατροπή του πελατειακού συστήματος, ενώ τα διάφορα περί… «ισότιμα μέλη μιας ενιαίας αξιοκρατικής, κοινωνίας αλληλεγγύης και ίσων ευκαιριών», γίνονται δεκτά μόνο ως ρητορικά σχήματα.