Tην επομένη της συνάντησης Φώφης Γεννηματά-Γιώργου Παπανδρέου συνέβησαν τα εξής δύο …κοσμοϊστορικά γεγονότα:
Πρώτον, επανήλθε στο ΠΑΣΟΚ ένας βουλευτής που είχε διαγραφεί προ μηνών. Ο βουλευτής αυτός τότε είχε εκθειάσει το νεοεκλεγέντα αρχηγό της ΝΔ και η αρχηγός του (μέχρι τότε) δικού του κόμματος τον είχε διαγράψει (εδώ). Τι συνέβη εν τω μεταξύ; Αλλαξε ο βουλευτής αυτός την άποψή του για συνεργασία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Μήπως δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει θέση υποψηφίου στις λίστες της ΝΔ για τις επόμενες εκλογές, γιατί έβαλε βέτο ο συντοπίτης του βουλευτής; Και πώς από «υπονομευτής και συκοφαντης» του ΠΑΣΟΚ (έτσι έλεγε η κυρία Γεννηματά στην απόφαση διαγραφής του) επανήλθε άσπιλος και αμόλυντος;
Δεύτερον, ένας βουλευτής ανακοίνωσε την αποχώρησή του από το Ποτάμι και την προσχώρησή του στη Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ). Ο βουλευτής αυτός αλλάζει τα κόμματα σαν τα πουκάμισα. Το 2004-2009 ήταν στη ΝΔ. Το 2012 (Μάιος) πολιτεύθηκε με την Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη και αμέσως μετά (Ιούνιος) πέρασε στην ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη. Το 2015 εξελέγη με το Ποτάμι. Και τώρα τον περιμάζεψε το ΠΑΣΟΚ (εδώ).
Ακούγεται ότι επίκεινται κι άλλες τέτοιες μεταγραφές. Τώρα που το Ποτάμι φαίνεται ότι μπορεί να μην είναι στην επόμενη η Βουλή, διάφοροι δήθεν εκφραστές του «καινούργιου», τους οποίους είχε περιμαζέψει ο Σταύρος Θεοδωράκης, τρέχουν να σώσουν το τομάρι τους, δηλαδή τη βουλευτική έδρα τους. Πού το περίεργο; Πουθενά. Ο φιλοτομαρισμός και ο τυχοδιωκτισμός θάλλουν παντού.
Ερχόμαστε τώρα στην επιστροφή του Γιώργου Παπανδρέου. Τέτοιες επιστροφές «ασώτων» έχουν ξαναγίνει. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος το 1993 διέσπασε το κόμμα του, ίδρυσε δικό του, απέτυχε, το διέλυσε, επανήλθε στο παλιό του και μετά από 19 χρόνια έγινε Πρωθυπουργός.
Είναι ίδια η περίπτωση του Γιώργου Παπανδρέου; Σε καμιά περίπτωση. Εγινε Πρωθυπουργός με το ΠΑΣΟΚ, απέτυχε και αποχώρησε. Σε μια κρίσιμη στιγμή, τις παραμονές των εκλογών του 2014, έφτιαξε δικό του κόμμα, καταφέροντας καίριο πλήγμα στο πρώην κόμμα του, που τον είχε κάνει Πρωθυπουργό. Ο ίδιος απέτυχε να μπει στη Βουλή.
Πριν συμβούν αυτά ο κ. Παπανδρέου είχε διαβεβαιώσει ότι δεν επρόκειτο ποτέ να διασπάσει το κόμμα του (εδώ). Και όταν ίδρυσε το δικό του κόμμα και του ετέθη το ερώτημα, έδωσε μια παιδαριώδη δικαιολογία. Εδώ ο διάλογος εκείνης της εποχής:
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κλείνω με μία δήλωσή σας που έχω μπροστά μου. Είναι 30 Απριλίου του 2014. Τώρα, πριν από πολύ λίγο καιρό. Και λέτε στη δήλωση αυτή. «Εγώ ΠΑΣΟΚ ήμουν, είμαι και θα είμαι και πριν και τώρα και μετά τις ευρωεκλογές».
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ναι.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τι μεσολάβησε σε τόσο σύντομο χρόνο;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Μεσολάβησε ένα ΠΑΣΟΚ που άλλαξε όνομα και έγινε ΕΛΙΑ. Μεσολάβησε ένα ΠΑΣΟΚ που άλλαξε και έγινε ΠΑΣΟΚ – ΔΗMΑΡ. Μεσολάβησε ένα ΠΑΣΟΚ το οποίο έχασε τις ρίζες του, τις αξίες του και απλώς έγινε ένα συνονθύλευμα προσωπικοτήτων, κατά τα άλλα ικανών ανθρώπων, αλλά ένα μόρφωμα φυλάρχων, λυκοφιλιών. Δεν ήταν πια ένα κίνημα βασισμένο στις αξίες, στους αγώνες, στο ριζοσπαστισμό και στη σύγκρουση που πρέπει να έχει ως διάθεση απέναντι σε ένα κατεστημένο στη χώρα μας. Αυτό δημιουργώ πάνω στις αρχές αυτές, αυτό που πραγματικά είναι η βάση, οι ρίζες του ΠΑΣΟΚ, της 3ης Σεπτέμβρη του ’74. Με το νέο κίνημα που κάνουμε, το νέο ξεκίνημα που κάνουμε, αυτό κάνουμε, λυτρώνοντας κόσμο. Υπάρχει πολύς κόσμος αυτή τη στιγμή που έρχεται στις τάξεις μας. Και πιστεύω ότι θα κάνουμε και την έκπληξη στις εκλογές την επόμενη Κυριακή.
Σήμερα ο κ. Παπανδρέου επιστρέφει σε ένα σχηματισμό που δεν λέγεται ΠΑΣΟΚ, παραβιάζοντας εξόφθαλμα όσα έλεγε όταν έφυγε. Επιστρέφει όχι ως ο πρώην Πρωθυπουργός και αρχηγός στο κόμμα που τον ανέδειξε (αυτό θα ήταν θεμιτό και ένδειξη παραδοχής του λάθους του), αλλά ως επικεφαλής κόμματος (ΚΙΔΗΣΟ), με το οποίο προσπάθησε να πλήξει το κόμμα, στο οποίο σήμερα επιστρέφει. Μάλιστα, δηλώνει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα να συνυπάρξει με τον πρώην αρχηγό (Ευάγγελος Βενιζέλος), τον οποίο, όμως, είχε κατηγορήσει ότι έριξε την κυβέρνησή του το 2011 (εδώ).
Πώς μπορεί να γίνει αυτό το συν-ταίριασμα; Εύκολο. Ο κ. Παπανδρέου πιθανότατα εξασφάλισε ότι η κυρία Γεννηματά θα τον ξαναπροτείνει για τη θέση του προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, αυτή ουσιαστικά είναι η μοναδική φιλοδοξία του, την οποία δεν θα μπορούσε να ικανοποιήσει ως πρόεδρος του ΚΙΔΗΣΟ. Κάποιοι συνεργάτες του, επανερχόμενοι στο ΠΑΣΟΚ, θα μπουν στις εκλογικές λίστες. Και η κυρία Γεννηματά θα μπορεί να ελπίζει ότι θα τσιμπήσει μια-δυο μονάδες στις προσεχείς εκλογές.
Οι πρώην αρχηγοί και ιδίως οι πρώην Πρωθυπουργοί έχουν διπλή ευθύνη. Και έναντι της χώρας και έναντι του κόμματός τους. Όταν ηττώνται, αποχωρούν. Και με τις δημόσιες παρεμβάσεις τους προσπαθούν να φανούν χρήσιμοι. Δεν γίνονται κομματάρχες, για να πλήξουν το κόμμα που τους ανέδειξε. Στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ, τον κανόνα αυτό τήρησαν ευλαβικά ο Κώστας Σημίτης και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Τον ποδοπάτησε ο Γιώργος Παπανδρέου.
Η αποχώρησή του το 2014 ήταν μέγιστο λάθος. Λάθος είναι και η σημερινή επιστροφή του, με τον τρόπο που γίνεται, δηλαδή ως αρχηγός εν λειτουργία διασπαστικού κόμματος. Αλήθεια, η κυρία Γεννηματά, που το αποδέχθηκε, ποιο σήμα στέλνει στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που το έχουν εγκαταλείψει; Ότι δεν υπάρχει κανένας αξιακός κώδικας, ότι τα πάντα συγχωρούνται και ο τυχοδιωκτισμός θριαμβεύει;
Ενα μεγάλο κόμμα στο χώρο του Κέντρου είναι αναγκαίο ως αντίβαρο μεταξύ της Δεξιάς και της Αριστεράς. Όμως, δεν θα οικοδομηθεί με φθαρμένα υλικά. Η πασαρέλα τυχοδιωκτών και η ικανοποίηση προσωπικών αναγκών είναι συνταγή αποτυχίας.