Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δύο χρόνια από τις εκλογές του 2015, οι οποίες φέρανε τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στην εξουσία για πρώτη ή, έστω, για δεύτερη φορά. Η φωτογραφία της στιγμής δεν αφήνει και πολλά περιθώρια παρερμηνείας για τον κυβερνητικό σχηματισμό: δημοσκοπική κατάρρευση, στασιμο-χρεοκοπία, όψεις αυταρχισμού ενός καθεστώτος που γαντζώνεται πλέον στην εξουσία με όρους παραδοσιακής κομματικής πελατείας. Η πορεία είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένη στο δρόμο προς τις κάλπες, όταν ο ελληνικός λαός κληθεί να εκφράσει την ετυμηγορία του. Το τελευταίο καταφύγιο που δήθεν διασώζει την πολιτική διαφορά της διακυβέρνησης από τα άλλα κόμματα είναι το περίφημο «ηθικό πλεονέκτημα»? ένα πλεονέκτημα που συνήθως συνοδεύεται με αναθεματισμούς και κατάρες για τα «σαράντα χρόνια» της προηγούμενης «συστημικής διακυβέρνησης».
Το επιχείρημα ξανακούστηκε πρόσφατα με αφορμή την τοποθέτηση του κ. Μουλόπουλου στο ΔΟΛ. Η σχετική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ενδεικτική για τον τρόπο που αντιμετώπισε τις θεμιτές ενστάσεις της αντιπολίτευσης για μια συγκεκριμένη κομματική επιλογή, μάλλον «φιλική» προς την κυβέρνηση. Παραθέτω: «Τα κόμματα που επί χρόνια μεθόδευσαν με συστηματικό τρόπο τον σχηματισμό του τριγώνου διαπλοκής ανάμεσα στο πολιτικό σύστημα, τις τράπεζες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα κόμματα που μοίραζαν δάνεια με «αέρα», αλλά και κρατική διαφήμιση στους αρεστούς τους, οδηγώντας την πολιτική και τον ελληνικό τύπο σε απαξίωση, μόνο και μόνο για να διατηρηθούν στην εξουσία, εξαπολύουν μύδρους κατά της διαπλοκής. Ξαφνικά ο ΔΟΛ έγινε διαπλεκόμενος ενώ μέχρι προχθές ήταν το υπόδειγμα της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και της αντικειμενικής ενημέρωσης, που πρέπει οπωσδήποτε να σωθεί από τη χρεοκοπία.[1]
Δεν ξέρω αν το έχουν πάρει είδηση εκεί στην Κουμουνδούρου αλλά η θεωρία για το περίφημο «τρίγωνο της διαπλοκής» βρίσκεται ήδη στον κάλαθο των αχρήστων της Βουλής. Μετά από οκτώ μήνες εργασιών και χιλιάδες σελίδες καταθέσεων για τις παράνομες δανειοδοτήσεις και την κυκλοφορία «μαύρου πολιτικού χρήματος», η Εξεταστική Επιτροπή κατέληξε πως δεν υπάρχει καμία «ένδειξη ποινικής ευθύνης» που να εμπλέκει πολιτικά πρόσωπα και «ως εκ τούτου δεν επίκειται περαιτέρω προκαταρκτική εξέταση από τη Βουλή».[2] Αν καταλαβαίνω καλά το νόημα του πορίσματος είναι πως ο δημοκρατικός κοινοβουλευτισμός διατήρησε για άλλη μια φορά την αυτονομία του, ενώ επιμέρους συμπτώματα διαφθοράς θα πρέπει να αναζητηθούν αλλού: σε φυσικά πρόσωπα που χειρίζονταν τις υποθέσεις των υπαρκτών «θαλασσοδανείων». Με τον ίδιο τρόπο άλλωστε δανειοδοτήθηκε και ο ΣΥΡΙΖΑ: «με μελλοντικές εκχωρήσεις», πέρα από τις συνήθεις τραπεζικές πρακτικές. Το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής δεν πλήττει μόνο το «ηθικό πλεονέκτημα» του ΣΥΡΙΖΑ αλλά στερεί από την κυβέρνηση το τελευταίο προεκλογικό της χαρτί.
Η κυβέρνηση χειρίστηκε το σύνθετο θέμα του Τύπου με όρους εθνολαϊκιστικής «αποκάλυψης»: σκάνδαλα παντού, συμβολικά λουκέτα, λογοκριτικές αγωγές και αυτόφωρα. Στην περίπτωση του ΔΟΛ ωστόσο αποφάσισε ότι θα «κομματικοποιήσει» τα αδιέξοδα του ιστορικού συγκροτήματος. Είναι μια κίνηση που την εκθέτει τριπλά : όχι μόνο γιατί η ενδεχόμενη πολιτική χειραγώγηση των δημοσιογράφων δεν θα πετύχει, ούτε επειδή η οικονομική σωτηρία της εφημερίδας («το κούρεμα», δηλαδή, τραπεζικών δανείων) δεν είναι μια υπόθεση απλής κομματικής εντολής. Η κυβέρνηση εκτίθεται κυρίως επειδή κανένα κόμμα που νιώθει ισχυρό δεν επιδεικνύει το προκηρυγμένο «κεφάλι» του αντιπάλου του ως τρόπαιο, μπροστά σε μια ευκαιριακή συνθηκολόγηση. Ιδίως τώρα που τέλειωσαν οι ηθικοπλαστικές ρητορείες γύρω από τη διαφθορά, είναι ολοένα και πιο φανερό πως δεν μπορείς να ταΐζεις μια «γάτα Ιμαλαΐων» με ένα κουτί γλυκά. Εδώ και λίγες μέρες, αντί για το τρίγωνο της διαπλοκής, η κυβέρνηση έχει βρεθεί να μοιράζει καινούργιες συνταγές με «τρίγωνα Πανοράματος». Για έναν περίεργο λόγο όμως, οι γάτες και γενικότερα τα αιλουροειδή δεν διαθέτουν το κατάλληλο γονίδιο που να τους επιτρέπει τη γευστική απόλαυση των γλυκών. Για έναν εξίσου «γονιδιακό» λόγο, οι αναγνώστες του Βήματος και των Νέων δεν θα ανεχτούν τις νέες συνταγές των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Μαζί με τους εργαζόμενους τους δημοσιογράφους και τους αναγνώστες, η Κεντροαριστερά θα συνεχίσει να έχει τη δική της φωνή.
[1] http://www.protagon.gr/epikairotita/44341326530-44341326530
[2] Βλ. εφ. Το Βήμα, 22/01/2017, σ. 14.