Τρεκλίζοντας προς τις εκλογές

Αγγελική Σπανού 13 Μαϊ 2014

«Η Ελλάδα παραπαίει προς τις εκλογές» ήταν ένας τίτλος της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt» τον Απρίλιο του 2012, που αποτύπωνε παραστατικά την ευρωπαϊκή ανάγνωση για την προσφυγή στις κάλπες του Μαϊου και μετά του Ιουνίου. Η αστάθεια και η αβεβαιότητα εκείνης της εποχής, όταν η χώρα ακροβατούσε πάνω από τον γκρεμό, θα αποδειχθούν ήπια κατάσταση σε σχέση με όσα έρχονται, εάν μετά τις ευρωεκλογές οδηγηθούμε σε πρόωρες εθνικές εκλογές. Πολύ περισσότερο γιατί τότε υπήρχε κάτι που ακόμη δεν είχε δοκιμαστεί, μια κυβέρνηση συνασπισμού με νωπή λαϊκή εντολή. Τώρα δεν μένει καμία δυνατότητα που να μην έχει αξιοποιηθεί αφού έχουν γίνει -και έχουν αποτύχει- όλα: Και νέα κυβέρνηση από την ίδια βουλή και πρωθυπουργός-τεχνοκράτης και κυβέρνηση τρικομματικής συνεργασίας και κυβέρνηση δικομματικής συνεργασίας. Το μόνο σενάριο που δεν έχει εφαρμοστεί είναι μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό, άραγε, επιδιώκει η τωρινή κυβέρνηση;

Η απάντηση είναι προφανώς αρνητική, αλλά η στρατηγική που έχουν ακολουθήσει μέχρι τώρα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ οδηγεί σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις. Το ΠΑΣΟΚ έχει συνδέσει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών με την κυβερνητική σταθερότητα και η ΝΔ έχει βάλει πολύ ψηλά τον πήχυ μιλώντας ακόμη και για το ενδεχόμενο δικής της πρωτιάς την 25η Μαίου. Ετσι, τα δύο κυβερνώντα κόμματα ακολούθησαν τη μέθοδο ΣΥΡΙΖΑ που αντιμετώπισε από την αρχή τις ευρωεκλογές ως δημοψήφισμα για την κυβέρνηση, που είτε θα επιβραβευθεί και θα μείνει, είτε θα αποδοκιμαστεί και θα φύγει. Ετσι, αν η αξιωματική αντιπολίτευση επικρατήσει στις ευρωεκλογές, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο -αν όχι αδύνατο- για την κυβέρνηση να αναδιπλωθεί και να υποστηρίξει πως δεν είπε, προεκλογικά, αυτό που καταλάβαμε.

Υπήρχε άλλος δρόμος; Ο ευρωπαϊκός. Παντού εκτός από εδώ οι ευρωεκλογές είναι ευρωεκλογές και όχι πρόκριμα για τις εθνικές εκλογές. Στη Γαλλία το κόμμα του προέδρου Ολάντ θα υποστεί δεινή ήττα και κινδυνεύει να βρεθεί ακόμη και στην τρίτη θέση. Σε ανάλογη κατάσταση βρίσκεται και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντ. Κάμερον. Η κυβέρνηση έπρεπε, όχι για λόγους τακτικής αλλά ουσίας, να αποσυνδέσει πλήρως το αποτέλεσμα της 25ης Μαίου από τις βουλευτικές εκλογές και να διαμηνύσει ότι θα συνεχίσει σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.

Είχαν την ηθική και πολιτική υποχρέωση να διαβεβαιώσουν ότι δεν πρόκειται να παίξουν με την πολιτική σταθερότητα την οποία θα διαφυλάξουν με κάθε τρόπο και ας αναλάβει η αξιωματική αντιπολίτευση, αν πραγματικά το επιθυμεί, την ευθύνη και το πολιτικό κόστος για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Κατά τον ίδιο τρόπο, θα έπρεπε να αναλάβουν και οι βουλευτές της συμπολίτευσης τις δικές τους ευθύνες και να στηρίξουν ή να ρίξουν την κυβέρνηση σε κάποια ψηφοφορία με χαρακτηριστικά ψήφου εμπιστοσύνης. Δεν θα ήταν και πολύ εύκολο να βρεθεί ο αντάρτης που θα προκαλούσε εκλογές ενώ δεν θα έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία για την απομείωση του ελληνικού χρέους. Και δεν είναι καθόλου απίθανο ότι άλλοι βουλευτές, εκτός ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, θα υπερψήφιζαν, αν χρειαζόταν, για να μην τρεκλίσει η χώρα στις εκλογές.

Και πρόκειται για τρέκλισμα, όχι για μια σοβαρή και οργανωμένη πορεία. Είναι εντελώς παράλογο να συζητάμε ως κανονικό ότι θα παραταθεί η ακυβερνησία για μερικούς μήνες ακόμη ενώ από το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν οι κρίσιμες διαβουλεύσεις για την απομείωση του ελληνικού χρέους, οι οποίες φυσικά δεν πρόκειται να καταλήξουν αν δεν υπάρχει εδώ κυβέρνηση και όχι κυβέρνηση σε αποδρομή για να συνομιλήσει με τους πιστωτές.

Είναι εντελώς παράλογο για τον πρόσθετο λόγο ότι ούτε η κοινωνία θέλει εκλογές, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, ενώ για την πραγματική οικονομία πρόκειται για ένα καταστροφικό σενάριο, αφού θα επιστρέψει η αβεβαιότητα στην πιο ακραία της εκδοχή.

Το πλέον σημαντικό είναι ότι οι πρόωρες εκλογές θα εκληφθούν από τους εταίρους μας ως έμπρακτη απάντηση της χώρας πως δεν μπορεί να υποστηρίξει τη μεγάλη λύση στο οικονομικό πρόβλημα, αφού, αντί για διάθεση συνεργασίας και προσπάθεια, επιδεικνύεται εξαλλοσύνη και νοσηρή εσωστρέφεια.

Η πορεία που έχουν πάρει τα πράγματα είναι επικίνδυνη. Ακόμη και αν πρόκειται για επικοινωνιακό παιχνίδι με τις εκλογές και για επίπλαστο δίλημμα που δεν το εννοούν, και πάλι ο κίνδυνος είναι μεγάλος γιατί μπορεί να πρόκειται για την τελευταία μπλόφα.