Τρακτέρ, ταγέρ, a tout a l’heure

Γιάννης Παπαθεοδώρου 26 Ιαν 2016

Η κυβέρνηση γιορτάζει τα πρώτα γενέθλια της παραμονής της στην εξουσία, περικυκλωμένη από απεργιακές κινητοποιήσεις, με σύμβολα τα τρακτέρ και τα ταγιέρ. Πρόκειται βέβαια για διακριτές, κοινωνικά και ταξικά, κατηγορίες και ομάδες, με κοινή ωστόσο συνισταμένη την αντίδραση στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας. Η πρώτη ομάδα άλλωστε (οι αγρότες) είχε λάβει σαφείς διαβεβαιώσεις ότι θα στηριχθεί το εισόδημά της καθώς και ο πρωτογενής τομέας,  ήδη από τότε που ο πρωθυπουργός έβγαζε έναν πύρινο προεκλογικό λόγο, ανεβασμένος σε τρακτέρ. Η δεύτερη ομάδα (οι ελεύθεροι επαγγελματίες) είναι κάπως πιο σύνθετη: εκπροσωπεί μείζονα αιτήματα επαγγελματικών και επιστημονικών κλάδων της εγχώριας παραγωγικότητας, με κοινωνική αναφορά κυρίως στη εναπομείνασα «μεσαία τάξη». Στην πρώτη περίπτωση προφανώς έχουμε να κάνουμε με ένα πρόβλημα οργανωμένης φοροδιαφυγής, που όμως πρέπει να βρει τη λύση του, χωρίς να διαλυθεί ο γεωργικός τομέας της χώρας. Στη δεύτερη περίπτωση, τα δυναμικά κομμάτια της ζωντανής επιχειρηματικότητας, οδηγούνται άμεσα στη φτωχοποίηση, (και βέβαια, εξωθούνται στη φοροδιαφυγή).

Προφανώς το εκρηκτικό μείγμα της κυβερνητικής αμφισβήτησης είναι πλέον ετερόκλητο αλλά σηματοδοτεί πάντως μια νέα εποχή: το τέλος των ψευδαισθήσεων, την οριστική αναίρεση των κυβερνητικών υποσχέσεων, τη δύσκολη προσγείωση στις υποχρεώσεις του τρίτου Μνημονίου, που φέρει την υπογραφή των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Παράλληλα, στις δημοσκοπήσεις καταγράφεται η αυξανόμενη δυσαρέσκεια απέναντι στην κυβέρνηση (ακόμη και στο εσωτερικό των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ), ενώ κανείς ακόμη δεν μπορεί με ασφάλεια να προβλέψει αν αυτό είναι μια προσωρινή κάμψη ή η απαρχή μιας «ελεύθερης πτώσης».

Ο Κρόνος του λαϊκισμού αρχίζει να τρώει τα παιδιά του: οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ που νόμισαν ότι υπάρχουν ακόμη μαγικές λύσεις, οδηγούνται τώρα στη διάψευση, στην οργή και στην αγανάκτηση. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση, υιοθετώντας μια αντιφατικά αμυντική στάση, κατακεραυνώνει τα ΜΜΕ, επειδή προβάλλουν τις διαδηλώσεις και τις απεργίες. Από τη μια μεριά, μιλάει για τη «χαμένη ταξική συνείδηση» των εργαζομένων και από την άλλη μεριά σηκώνει απειλητικά το μαχαίρι, που θα ορίσει τη νέα κοπή της πίτας στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Όλα δείχνουν όμως πως σύντομα η χώρα θα οδηγηθεί σε ένα νέο πολιτικό βραχυκύκλωμα. Το διακοσμητικό ταξίδι του πρωθυπουργού στο Νταβός συνοδεύτηκε από μια προειδοποιητική απαξίωση, που επιταχύνει τη δεύτερη φάση της λεγόμενης «σκληρής διαπραγμάτευσης». Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να έχει καταλάβει πλέον τα αδιέξοδα της προηγούμενης ρητορικής του, χωρίς όμως να έχει έτοιμο ένα νέο στρατηγικό σχέδιο που να υπερβαίνει την προσαρμογή του στο Μνημόνιο. Σε ανάλογη τροχιά όμως βρίσκεται και η κοινωνία. Και αυτή έχει καταλάβει τα αδιέξοδα του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να είναι έτοιμη να αναζητήσει μια άλλη εναλλακτική κυβερνητική λύση με νέες κάλπες.

Παρ’ όλα αυτά, η πύκνωση του χρόνου θα επιταχύνει τις εξελίξεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ακόμα και αν η κυβέρνηση αποφασίσει την κατά γράμμα εφαρμογή του νέου Μνημονίου, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι ευρωπαίοι εταίροι (και δανειστές) θα συνεχίζουν να βλέπουν την παρούσα κυβέρνηση ως μοναδικό εγγυητή της πολιτικής σταθερότητας. Πόσο μάλλον, όταν η ελάφρυνση του χρέους, η αναβάθμιση των ελληνικών ομολόγων, η αξιολόγηση και η εκταμίευση των δόσεων αργούν. Το «πρώτο κεράκι» στην τούρτα της εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει σιγά – σιγά να μοιάζει με τα «Κεριά» του Καβάφη:

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων·
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.

Κάπου ανάμεσα στα τρακτέρ και στα ταγέρ, αρχίζει να στήνεται ένας νέος κύκλος πολιτικός αστάθειας, που μπορεί να τελειώσει με ένα γαλλικό αποχαιρετισμό, μετά τη γιορτή των γενεθλίων : a tout a l’heure!