Ένα χρόνο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος η Τουρκία παλεύει με την αλήθεια . Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να κατηγορεί τον ασύλληπτο κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν για αυτό , αν και σχεδόν κανείς από τους συμμάχους του δεν συμφωνεί μαζί του .
Από την πρώτη στιγμή ο Ερντογάν ήξερε ποιος ήταν υπεύθυνος για το πραξικόπημα. Ήταν ο πρώην στενός του σύμμαχος και μετέπειτα ορκισμένος εχθρός Φετουλάχ Γκιουλέν , ο κληρικός που ζει μόνιμα σε μία αγροικία στην Πενσυλβάνια . Ο Γκιουλέν ήταν ο άνθρωπος που βοήθησε όσο κανένας άλλος τον τούρκο πρόεδρο να κυριαρχήσει στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας του. Σήμερα αν κάνει κανείς μία βόλτα σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα θα διαπιστώσει ότι σιγά σιγά εξαφανίζεται ο Κεμάλ Ατατούρκ και τη θέση του παίρνει ο Ερντογάν παντού.
Ο ισχυρισμός του Ερντογάν για το ποιος οργάνωσε το πραξικόπημα εναντίον του οδήγησε σε εκκαθαρίσεις που δεν είχαν προηγούμενο στην Τουρκία , δοκίμασε τις σχέσεις της Άγκυρας με την ΕΕ αλλά και το ΝΑΤΟ και αμαύρωσε το ιστορικό της Τουρκίας στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Την ίδια στιγμή, έχει ισχυροποιήσει τη θέση του κ. Ερντογάν, επιτρέποντάς του να κυβερνά σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Τους τελευταίους μήνες, Βρετανοί βουλευτές έχουν καταγγείλει την έλλειψη αποδείξεων για την εκδοχή των γεγονότων που παρουσιάζει η Τουρκία, ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Γερμανίας έχει δηλώσει ότι δεν έχει πειστεί και η Ουάσινγκτον έχει αρνηθεί να εκδώσει τον Φετουλάχ Γκιουλέν. Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν σε ιδιωτικές συνομιλίες πως οι αποδείξεις που τους έχουν παραδώσει οι τουρκικές αρχές είναι εξαιρετικά αδύναμες.
Μέσα στην Τουρκία, τα ακόμη θολά γεγονότα της 15ης Ιουλίου της περσινής χρονιάς έχουν διχάσει ένα ήδη πολωμένο έθνος. Για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τους συμμάχους του, εκείνη η βίαιη νύχτα ήταν το αποτέλεσμα μιας μυστικής, φίλα προσκείμενης στη δύση συνωμοσίας, για να αποδυναμωθεί, ακόμη και να εξαφανιστεί , ο ισχυρός μουσουλμάνος ηγέτης της Τουρκίας.
Για το άλλο μισό έθνος που παραμένει διχασμένο μεταξύ των κοσμικών , των εθνικιστών και των μειονοτήτων όπως είναι οι Κούρδοι της Τουρκίας, το αποτυχημένο πραξικόπημα δεν μπορεί να εξηγηθεί. “ Η μισή Τουρκία λατρεύει τον κ. Ερντογάν ενώ η άλλη μισή τον σιχαίνεται . Όποιο αφήγημα κι αν διαμορφώσει θα το ασπαστεί μόνο το ένα μισό του τουρκικού έθνους , το άλλο θα το απορρίψει “ σχολίασε ο Soner Cagaptay, διευθυντής του Προγράμματος Τουρκικών Ερευνών στο Ινστιτούτου της Ουάσινγκτον . Το αφήγημα του τούρκου προέδρου έχει στηθεί πάνω στην υπόθεση ότι από τις Σταυροφορίες μέχρι και τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο οι Τούρκοι και οι μουσουλμάνοι έπεσαν θύματα σειράς επιθέσεων από τη Δύση και εντάσσει την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του σε αυτές τις επιθέσεις . Το ένα κομμάτι της Τουρκίας μάλιστα θεωρεί τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου τα πιο σημαντικά μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η άλλη μισή Τουρκία τα βλέπει απλά σαν ένα μέσο που χρησιμοποιεί ο Ερντογάν για να πάρει τον απόλυτο έλεγχο της χώρας . Αναμφισβήτητο γεγονός είναι πως η Τουρκία σημαδεύτηκε εκείνη τη νύχτα και πως τελικά μπορεί να μη μάθουμε ποτέ τι πραγματικά συνέβη . Όπως λέει ο Αϊκάν Έρντεμίρ , πρώην βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αντιπολίτευσης , “ η Τουρκία είναι μια χώρα των ταμπού -σπανίως έχουμε σε βάθος κριτικές αναλύσεις των βασικών γεγονότων της ιστορίας μας . Από τα πογκρόμ (των ελληνικών οικογενειών) το 1955 μέχρι τη μαζική θανάτωση των Αλεβιτών (μη-σουνιτών μουσουλμάνων) τη δεκαετία του 1970, σπάνια τελικά αποκαλύπτουμε τους ανθρώπους και τους θεσμούς και τις διαδικασίες που ήταν υπεύθυνες γι’ αυτά τα γεγονότα”.
Αυτό όμως σημαίνει ότι η εκδοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τα γεγονότα είναι παντού. Τη δική του περιγραφή του ρόλου του κ. Γκιουλέν στο πραξικόπημα μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, αυτήν ακούν στην τηλεόραση και οι ξένοι που επισκέπτονται την Τουρκία αυτή μαθαίνουν από τα αριστοτεχνικά γυρισμένα βίντεο που μεταδίδονται σε μπαρ και ξενοδοχεία . Διπλωμάτες τα χαρακτηρίζουν “πορνό του πραξικοπήματος “.
Η Τουρκία λοιπόν τιμά την πρώτη επέτειο από το πραξικόπημα με τους πολίτες να διασχίζουν με το αυτοκίνητο τη “Γέφυρα των Μαρτύρων της 15ης Ιουλίου” , να φτάνουν μέχρι το μνημείο της 15ης Ιουλίου, να περνούν μπροστά από περίτεχνες αφίσες που απεικονίζουν τη βία της 15ης Ιουλίου, να χαλαρώνουν στο “Σαλόνι των Ηρώων της Δημοκρατίας της 15ης Ιουλίου” στο αεροδρόμιο και να αγοράζουν κοσμήματα για να τιμήσουν την 15η Ιουλίου.
80 εκατομμύρια άνθρωποι έζησαν αυτό το ( αποτυχημένο) πραξικόπημα. Όμως όπως λέει ένας πρώην σύμβουλος του Ερντογάν λιγότεροι από 12 έχουν πλήρως καταλάβει τι πραγματικά συνέβη εκείνη τη νύχτα. Και κανείς φυσικά δεν ασχολείται με τις ευθύνες που μπορεί να έχει η Άγκυρα , η τουρκική κυβέρνηση και οι θεσμοί για αυτό που συνέβη και δεν μιλάμε για ενδεχόμενη συμμετοχή αλλά για εγκληματική αμέλεια.
Και εδώ τίθεται το αμείλικτο ερώτημα αν όντως αιφνιδίασε το πραξικόπημα την τουρκική κυβέρνηση μια που είχε από πολύ νωρίς σοβαρές πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες για το τι συνέβαινε αλλά επέλεξε να μην τις λάβει υπόψη της.
Ένα χρόνο μετά 50.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί, 180 μέσα ενημέρωσης αναγκάστηκαν να κλείσουν και περίπου 150 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή.