Το TikTok ως «κακοποιός της γειτονιάς»!

Λάρκος Λάρκου 05 Ιαν 2025

Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα με την φράση «το TikTok είναι ο κακοποιός της γειτονιάς» ανακοίνωσε στις 21/12 την αποφαση της κυβέρνησής του να κλείσει το Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης TikTok για τουλάχιστον ένα χρόνο, αρχές του 2025». Προηγήθηκε «το θανάσιμο μαχαίρωμα μαθητή από έναν συμμαθητή του τον Νοέμβριο, ένα έγκλημα που σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης έγινε μετά από καβγά στο διαδίκτυο». Ο Ράμα συνέχισε στις 2/1: «Μέσα στο κινεζικό TikTok, δεν βλέπεις χουλιγκανισμό, διαστροφή, βία, μπούλινγκ, έγκλημα. Ενώ στο TikTok εκτός της Κίνας (βλέπεις) μόνο αχρείους και αποβράσματα. Γιατί το έχουμε ανάγκη αυτό;». (πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ, 2/1/25).

Ωστόσο, «σύμφωνα με ακτιβιστές αλλά και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων (η απόφαση Ράμα) απειλεί το εμπόριο και την ελευθερία του λόγου. «Θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην επιχείρησή μου, επειδή οι περισσότερες από τις πωλήσεις γίνονται μέσω παράδοσης, χάρη στο δωρεάν μάρκετινγκ του TikTok», είπε νεαρός ιδιοκτήτης επιχείρησης. Ο Αρλίντ Κορί, ηγέτης του κόμματος Bashke είπε ότι η απαγόρευση του TikTok περιορίζει ένα ισχυρό εργαλείο επικοινωνίας της αντιπολίτευσης. Η κίνηση ακολουθεί απαγορεύσεις ή μερικές απαγορεύσεις σε τουλάχιστον 20 χώρες λόγω ανησυχιών για ακατάλληλα βίντεο ή προβληματισμούς για την ασφάλεια που συνδέονται με τον ιδιοκτήτη της εφαρμογής, την ByteDance με έδρα την Κίνα, και την εγγύτητά της με την κινεζική κυβέρνηση». (Πηγή: Καθημερινή, Reuters, 3/1)

• Οι λύσεις τύπου Ράμα δεν λύνουν προβλήματα, μπορεί το μαχαίρωμα να προέκυψε από καυγά στο διαδίκτυο, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι απίστευτοι καυγάδες γίνονταν αιώνες πίσω προτού εμφανιστεί το TikTok. Τα ΜΚΔ απέκτησαν μαζικότητα την τελευταία 10ετία, και βέβαια, δεν συνάντησαν έναν κόσμο αγγέλων και με την χρήση τους οδήγησαν κόσμο στα «χαρακώματα». Οι ελεύθερες επιλογές, οι χρήσεις, δεν μπορεί να γυρίσουν πίσω, είναι αργά για κάθε Ράμα γιατί αποτελούν μιαν παγκόσμιας σημασίας επανάσταση στον κόσμο της άμεσης/έμμεσης επικοινωνίας με πρωτοφανή έκταση στην παγκόσμια ιστορία. Ένας ωκεανός αλληλεπίδρασης δεν γυρίζει πίσω.

• Τα προβλήματα, ωστόσο, είναι προφανή, κυρίως όσα λ.χ. συνδέονται με την παραπληροφόρηση, την χειραγώγηση, το ρητορική του μίσους, το ρατσιστικό λόγο, την λεκτική βία. Αλλά τα προβλήματα δεν λύνονται με διατάγματα. Η έκτασή τους περιορίζεται με,

1. Την περισσότερη προσπάθεια για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων-οι κανόνες που διακινεί η Επιτροπή είναι καλοί, αλλα λίγοι τους μαθαίνουν. Η μαζική διακίνηση των κανόνων σε απ’ ευθείας επαφή με τους «μετόχους» των ΜΚΔ βοηθά αποφασιστικά.

2. Είδαμε παραδείγματα στις αμερικάνικες εκλογές, fact checking, άρα τα κυπριακά συγκροτήματα τύπου έχουν την κατεύθυνση για να κάνουν τα ίδια τα βήματα που τους αναλογούν.

3. Παρατηρητήρια, πανεπιστημιακές σχολές, αρχές επί τούτου, μαζί οι φορείς που παράγουν πρότυπα (Εκδότες, ΕΣΚ, ΡΙΚ, ΚΥΠΕ, Αρχή Ραδιοτηλεόρασης κ.ά) με δυνατότητα για παρεμβάσεις όπου διαπιστώνεται με παραδεκτά κριτήρια ροή σε παραποιημένες ειδήσεις- φορείς βίας.

4. Το ξεπερασμένο εδώ και χρόνια Euronews είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα περιοριστικής χρήσης ενός μεγάλου Μέσου. Με τη σημερινή του δομή έχει καταλήξει να αναμεταδίδει την κρατική προπαγάνδα των μελών του για 2η φορά, ενώ θα μπορούσε ως πακέτο (ροή από κανονικές ειδήσεις, συνδεδεμένη αξιοποίηση ΜΚΔ, ραδιόφωνο, podcasts κλπ), να ήταν μια ισχυρή βάση πλουραλιστικής ενημέρωσης. Να έχουμε δίκτυα/πρότυπα ώστε οι πολίτες να τρέχουν στο πιο αξιόπιστο μέσο. Ο Ε. Ράμα θεωρεί ότι μέσα σε ένα χρόνο μπορεί φέρει αποτέλεσμα- στην πραγματικότητα δίνει μιαν αφορμή για ευρύτερη συζήτηση