Ο κ. Παναγιωτάκης, επιλογή του πρώην υπουργού κ. Λαφαζάνη για την ηγεσία της ΔΕΗ προσπαθεί τις τελευταίες μέρες, λίγο πριν τις εκλογές, να δημιουργήσει τετελεσμένα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η προαπαιτούμενη εγγυητική επιστολή ύψους 220 εκ €, από τον ανάδοχο (ΤΕΡΝΑ), για την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα 5, κατατέθηκε την Τετάρτη 16/9 και η ΔΕΗ με τη σειρά της προτίθεται να πληρώσει την ισόποση προκαταβολή για την έναρξη των εργασιών κατασκευής της μονάδας.
Βασικό πρόβλημα των αναπτυξιακών επιλογών που εφαρμόστηκαν ως τώρα στη χώρα είναι ότι δεν εντάσσονταν σε έναν ολοκληρωμένο μακροχρόνιο σχεδιασμό, δεν υιοθετούσαν τις πιο σύγχρονες διαθέσιμες τεχνολογίες, δεν εξέταζαν πιθανές πιο οικονομικές ή έξυπνες εναλλακτικές, υποτιμούσαν ή αγνοούσαν τις επιπτώσεις στην κοινωνία και το περιβάλλον και συχνά έρχονταν σε αντίθεση με άλλες εθνικές στρατηγικές.
Για άλλη μια φορά λοιπόν βλέπουμε τη νοοτροπία αυτή να συνεχίζεται, ακόμα και τώρα, ακόμα και για την πολυδιαφημισμένη «μεγαλύτερη επένδυση στη χώρα», τη νέα λιγνιτική μονάδα στην Πτολεμαΐδα. Ο προϋπολογισμός της ξεπερνά τα 1,4 δισ. €, εκ των οποίων 700 εκ θα είναι η ίδια συμμετοχή της ΔΕΗ, ενώ τα υπόλοιπα θα προέλθουν από δάνειο της γερμανικής αναπτυξιακής τράπεζας KfW για την αγορά του βασικού εξοπλισμού της μονάδας από τη Γερμανία. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η σχετική οικονομοτεχνική μελέτη έχει γίνει πριν πολλά χρόνια κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες στον τομέα της ενέργειας, αλλά και των πολιτικών αναχαίτισης της κλιματικής αλλαγής.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, έχει πρόσφατα παραδεχτεί πως προκειμένου να γίνει ανταγωνιστική η λιγνιτική παραγωγή, θα έπρεπε η κυβέρνηση να διασφαλίσει από την ΕΕ εξαίρεση από την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που ουσιαστικά ισοδυναμεί με επιδότηση από το κράτος (και άρα από τους πολίτες) προς τη ΔΕΗ ύψους κάποιων δις μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Θα πρέπει λοιπόν το Ποτάμι και η επόμενη κυβέρνηση, να ζητήσουν την πραγματοποίηση νέας μελέτης, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της όλα τα σημερινά δεδομένα στους τομείς της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι η επένδυση αυτή παραμένει οικονομικά βιώσιμη. Θέλουμε μια αναλυτική συγκριτική τεχνικο-οικονομική μελέτη για τη σκοπιμότητα και την οικονομική βιωσιμότητα της μονάδας, καθώς και τις διαθέσιμες εναλλακτικές επιλογές της ΔΕΗ, πριν συμφωνήσουμε σε ένα έργο που θα δεσμεύει το ενεργειακό μας σύστημα μέχρι τουλάχιστον το 2050. Είναι πραγματικά αυτός ο καλύτερος τρόπος για να αξιοποιηθούν στη σημερινή συγκυρία τα όποια αποθεματικά της ΔΕΗ και το ευνοϊκό δάνειο που ζητήσαμε από τη Γερμανία;
Και το λέω αυτό γιατί το τελευταίο διάστημα, υπάρχουν δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες, οι οποίες δεν έχουν αμφισβητηθεί, που καταλήγουν πως η ΔΕΗ – άρα και οι καταναλωτές – θα έχει οικονομικό όφελος αν αντί της νέας λιγνιτικής μονάδας προχωρήσει σε δοκιμασμένες εναλλακτικές επιλογές με κορμό τις ΑΠΕ και την αποθήκευση ενέργειας. Σε παρόμοια συμπεράσματα στην πράξη καταλήγουν άλλωστε και επιχειρήσεις ηλεκτρισμού στην Ευρώπη, που βλέπουν πρόσφατα κατασκευασμένες σύγχρονες ανθρακικές μονάδες να είναι ζημιογόνες από την πρώτη μέρα λειτουργίας ακριβώς επειδή είχαν σχεδιαστεί πριν αρκετά χρόνια, σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον.
Το όραμα, ο σχεδιασμός και οι τεκμηριωμένες μελέτες απουσιάζουν εκκωφαντικά από την ενεργειακή πολιτική της χώρας. Χαρακτηριστικά, ακόμη δεν έχει παρουσιαστεί ο Ολοκληρωμένος Ενεργειακός Σχεδιασμός του ΥΠΕΚΑ, που ήταν να παρουσιαστεί πέρσι τον Σεπτέμβρη, δεν τον έχει δει κανείς ακόμη!
Όραμά της χώρας μας δεν μπορεί να είναι ένα συγκεντρωτικό και δυσκίνητο σύστημα ηλεκτρισμού βασισμένο σε παρωχημένες ιδέες για την δήθεν αναγκαιότητα των ορυκτών καυσίμων. Το όραμά μας πρέπει να είναι ένα σύγχρονο, έξυπνο, διεσπαρμένο, καθαρό σύστημα ηλεκτρισμού, συμβατό με μια τροχιά πλήρους απεξάρτησης της οικονομίας μας από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050 και με προτεραιότητα στους ίδιους τους πολίτες: με έξυπνους μετρητές σε κάθε σπίτι, έξυπνα δίκτυα σε επίπεδο γειτονιάς ή πόλης, για υβριδικά συστήματα οικιακών ΑΠΕ με μπαταρίες, για πολυμετοχικές επιχειρήσεις που θα εγκαθιστούν ΑΠΕ μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, για σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία equity/debt crowdfunding και P2P lending σε τέτοιες επιχειρήσεις.