Το Σύνταγμα, αυτό που ονομάζουμε Καταστατικός Χάρτης της χώρας, εξ ορισμού πρέπει να είναι φιλελεύθερο. Κι αυτό διότι τα Συντάγματα δεν φτιάχνονται για να περιγράψουν μόνο τις αρμοδιότητες κάθε εξουσίας. Προέκυψαν ως ανάγκη για τον περιορισμό αυτών των εξουσιών, για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών.
Υπό την έννοια αυτή είναι πολύ σημαντικό ότι μια ομάδα πολιτών κατέθεσαν στον δημόσιο διάλογο μια ολοκληρωμένη πρόταση για την συνταγματική αναθεώρηση. Προσοχή: δεν κατέθεσαν κάποιες σκόρπιες ιδέες, που έχουμε όλοι μας, αλλά ένα ολόκληρο κείμενο Συντάγματος. Η πρωτοβουλία ήταν του κ. Στέφανου Μάνου και για το εγχείρημα συνεργάστηκαν μαζί με τον κ. Μάνο οι κ.κ. Νίκος Αλιβιζάτος, Παναγής Βουρλούμης, Γιώργος Γεραπετρίτης, Γιάννης Κτιστάκις και Φίλιππος Σπυρόπουλος. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι το κείμενο τους προσπαθεί να επιτύχει δύο πράγματα: «αφενός να αιμοδοτήσει την δημοκρατική και κοινοβουλευτική μας παράδοση, καθώς και την παράδοση στο “κοινωνικό κράτος δικαίου”, και αφετέρου να εκσυγχρονίσει τους θεσμούς, αποτολμώντας τομές και δημιουργώντας παράλληλα ένα ασφαλές περιβάλλον για την ανάπτυξη και τις ελευθερίες μας, με αίσθημα εμπιστοσύνης στο κράτος».
Η πρόταση του καινοτόμου αυτού Συντάγματος είναι σαφώς επηρεασμένη από την πρόσφατη τραυματική εμπειρία της χώρας, δηλαδή τις πολιτικές που οδήγησαν την χώρα στην κρίση, και την κρίση που έφερε τα μνημόνια. Συνεπώς υπάρχουν λίγες αλλά τολμηρές αλλαγές στον χώρο των δικαιωμάτων (κατάργηση θρησκευτικού όρκου· κατάργηση της παραδοσιακής διάταξη για “επικρατούσα θρησκεία· δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων· προστασία περιουσιακών δικαιωμάτων· κατάργηση όλων των λογοκριτικών διατάξεων του άρθρου 14 για την ελευθερία της έκφρασης κ.ά.) και πολλές σε ότι αφορά την λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπε η πιο βασική. «Η πρότασή μας» γράφουν οι ίδιοι «αποσκοπεί στη διασφάλιση της ορθολογικής διοίκησης και διαχείρισης, με την εισαγωγή δημοσιονομικών κανόνων σε όλα τα επίπεδα της κρατικής οργάνωσης για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και περιορισμένο δανεισμό. Η εισαγωγή των κανόνων αυτών, εκτός από την αυτονόητη αξία τους για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, συνιστά υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα οικονομικά του Δημοσίου θα ελέγχονται από ανεξάρτητο φορέα με υψηλές εγγυήσεις και κύρος, την Ελεγκτική Αρχή». Επίσης προτείνουν την οικονομική αυτονόμηση των δήμων και των περιφερειών με μεταφορά φορολογικών πόρων απευθείας σε αυτούς, με μόνο όρο ότι οι προϋπολογισμοί τους δεν θα είναι ελλειμματικοί.
Υπάρχουν πάρα πολλές προτάσεις για κάθε άρθρο του συντάγματος, ακόμη και για τον τρόπο πρέπει να γίνονται οι συνταγματικές αλλαγές. Αυτές οι προτάσεις πρέπει να γίνουν αντικείμενο ενδελεχούς συζήτησης έτσι ώστε αυτή την φορά ο Καταστατικός Χάρτης της χώρας ναι μην είναι προϊόν της συγκυρίας, όπως έγινε πολλάκις κατά το παρελθόν και γι’ αυτό γι’ αυτό έχουμε το ρεκόρ αναθεωρήσεων. Στην εφημερίδα «Καθημερινή» έγινε ένας πρώτος διάλογος αλλά αυτός πρέπει να έχει συνέχεια…