Το στοίχημα και η ευθύνη των σοσιαλιστών

Χρήστος Δερβένης 02 Μαρ 2013

Ο αριστερός πρόεδρος της Ιταλίας Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο ακύρωσε το γεύμα με τον επικεφαλής υποψήφιο της γερμανικής αντιπολίτευσης, τον Σοσιαλδημοκράτη Στάινμπρουκ, ως αντίδραση στους χαρακτηρισμούς για «κλόουν» για τον Μπερλουσκόνι και τον Γκρίλο. Θα περίμενε κανείς από τον διανοούμενο Ιταλό πρόεδρο να έχει μεγαλύτερη οικειότητα με την comedia del Arte, για να μπορεί να δει τι σημαίνει για τη χώρα του άλλα και ολόκληρη την Ευρώπη το γεγονός ότι οι συμπατριώτες του επέλεξαν αυτό το δίδυμο για να τους καθοδηγήσει στην έξοδο από την κρίση! Δεν ξέρω βέβαια, όπως έγραψε ο Μπίστης, αν από μέσα του ήθελε να του σφίξει το χέρι ή αν κι αυτός υπέκυψε στον λαϊκισμό της «εθνικής αξιοπρεπείας»!

Κι αν ολόκληρη η Ευρώπη γελά ειρωνικά με τους μικρομεγαλισμούς του κ. Τσίπρα ή με την «Αυγή» που πρωτοσέλιδα πανηγύριζε με τη φωτογραφία του Γκρίλο και υπότιτλο «Τσουνάμι επιτυχίας» (αμφιβάλλω βεβαίως αν κανείς σοβαρός άνθρωπος ασχολείται μ? αυτά), η περίπτωση της Ιταλίας, της 3ης μεγαλύτερης οικονομίας της ηπείρου μας και μέλος του G8, κάνει τα πράγματα τελείως διαφορετικά!

Είναι αλήθεια ότι εδώ και χρόνια η Ευρώπη καθοδηγούμενη από τη Γερμανία, και τη Γαλλία μέχρι πρόσφατα, έχει επιβάλει μια οικονομική πολιτική λιτότητας και εθνικής περιχαράκωσης. Αυτό με τη, συντηρητικής προέλευσης, αντίληψη ότι τα προβλήματα των χώρων του νότου έχουν και «ηθική» διάσταση, άρα επιβάλλεται η εφαρμογή «τιμωρητικών» πολιτικών, έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο ύφεσης και ανεργίας, και άρα εξαθλίωσης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού των χωρών αυτών. Ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι είναι οι περισσότερο ευάλωτοι, τη στιγμή που θεωρητικά είναι η στιγμή εισόδου τους στην αγορά εργασίας.

Δυστυχώς με μικρές παρεκκλίσεις τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης προσχώρησαν σε αντίστοιχες λογικές, αφού δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν τις πολιτικές της ένωσης σε μια διαφορετική κατεύθυνση. Ο κύριος λόγος γι? αυτό ήταν η αδυναμία διατύπωσης μιας άλλης κευνσιανικού τύπου πολιτικής αντιμετώπισης των νέων συνθηκών που διαμορφώθηκαν από την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας. Και δυστυχώς δεν κοιτάνε και λίγο στις ΗΠΑ και τον Ομπάμα!

Στο πλαίσιο αυτό σε όλη την Ευρώπη, με ιδιαίτερη έξαρση στο «μαλακό της υπογάστριο» στον Νότο, αναπτύχθηκαν με μεγάλη ευκολία κόμματα και κινήματα, λαϊκιστικού τύπου, με ακαθόριστο ιδεολογικό περιεχόμενο, με αντι-συστημική συνθηματολογία, και στόχευση σε ένα λαϊκό θυμικό που αντιλαμβάνεται την ανάγκη μεταρρυθμίσεων όχι με όρους πολιτικής αλλά με όρους καφενείου ή τσίρκου.

Ετσι ενώ σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου διαχρονικά απουσιάζει ο νεωτερικός αριστερός λόγος, το «αντισυστημικό» τόξο, Χρυσής Αυγής, Ανεξαρτήτων Ελλήνων, ΣΥΡΙΖΑ από τη μια μεριά και Θεοδωράκη, Λαζόπουλου και ομοίων από την άλλη, ήταν μια σχετικά αναμενόμενη συνέπεια της κρίσης, γιατί στη γειτονική χώρα η παράδοση του Μπερλίνγκουερ και άλλων σημαντικών διανοητών και πολιτικών της αριστεράς, αλλά και της δεξιάς, αντικαταστάθηκε από τα μπούνγκα-μπούνγκα του Μπερλουσκόνι και το φασιστικό ερζατς και το vaffanculo του Γκρίλο;

Εδώ εύκολη εξήγηση δεν υπάρχει. Ανόητες και εύκολες εξηγήσεις «των εξωτερικών εχθρών» που στην εποχή μας προσωποποιούνται στη Γερμανίδα καγκελάριο, απλώς προσπαθούν να συσκοτίσουν τις εσωτερικές ευθύνες των κρατών και των κοινωνιών τους! Είναι σίγουρο ότι η Ιταλία και ο λαός της δεν έχει κάτι ουσιαστικό να κερδίσει από τις εκλογικές επιδόσεις των «κλόουν»!

Το πάνω από 2 τρισ. ευρώ έλλειμμά της και οι συνέπειές του στο επίπεδο διαβίωσης θα παραμείνει το ίδιο. Η δε έξοδος από το ευρώ που υποσχέθηκε ο Μπερλουσκόνι, το πολύ πολύ να βοηθήσει τον Λαφαζάνη να βρει επιτέλους το ιταλικό κόμμα που του ταιριάζει. Η απάντηση βρίσκεται στα χέρια -και στο μυαλό- της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Οπως και μετά τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο, καλείται να δώσει μια πειστική και αποτελεσματική απάντηση για τους ευρωπαϊκούς λαούς -και όχι μόνο τους νότιους- που θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση, με ανάπτυξη, απασχόληση και κοινωνική δικαιοσύνη!

Με βάση τις δικές της αρχές στις νέες ευρωπαϊκές αλλά και παγκόσμιες συνθήκες! Εγχείρημα δύσκολο αλλά conditio sine qua non! Αλλιώς οι κάθε λογής και εθνικότητας Γκρίλο παραμονεύουν στη γωνία! Και τότε αλίμονό μας!

Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης προσχώρησαν στη λογική της λιτότητας, αφού δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν τις πολιτικές της ΕΕ προς μία άλλη κατεύθυνση

Ο Χρήστος Δερβένης είναι αντιπρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ