Δεν είναι λίγες οι αναλύσεις που εδώ και καιρό αναδεικνύουν το γεγονός ότι η διπλή κρίση της Ελλάδας (αντιμετώπισης του χρέους και της παράνομης μετανάστευσης), αντανακλά τις αντιφάσεις του ευρωπαϊκού οικοδομήματος -τόσο ως νομισματική ένωση (Ευρωζώνη), όσο και ως χώρος ασφάλειας και κυκλοφορίας προσώπων (χώρος Schengen). Ευρωπαϊκές αντιφάσεις που ξεπροβάλλουν πιο έντονα στην περιφέρεια της Ευρώπης και ειδικότερα στον πιο αδύνατο κρίκο της. Τόσο από αυτήν την ανάλυση, όσο και από τη χυδαία, απλουστευτική γεω-κοινωνική/πολιτισμική ανάλυση περί τεμπέλικης, ατίθασης, διεφθαρμένης και σπάταλης περιφέρειας, με τους βαρείς συμβολισμούς περί PIGS, η Κύπρος -ευρισκόμενη στην εσχατιά αυτής της περιφέρειας- είχε εδώ και καιρό ξεφύγει. Ίσως η γεω-στρατηγική ιδιαιτερότητα του μοναδικού αυτού νησιού και η ικανότητα των εκάστοτε ηγεσιών του να την αξιοποιούν τόσο σε οικονομικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο, παρά τη μόνιμη πληγή της διαίρεσης, να την προστάτευαν από οικονομικές κρίσεις και απλουστευτικούς συσχετισμούς. Οι πρόσφατες εξελίξεις, όμως, επιβεβαιώνουν ότι η Κυπριακή ιδιαιτερότητα κρύβει τις δικές της αντιφάσεις:
.
Η Κύπρος αναλαμβάνει με σημαντική και αξιόλογη προεργασία και προοπτικές (απ’ ό,τι ακούγεται από τις Βρυξέλλες) την Προεδρία της ΕΕ, οκτώ μόλις χρόνια μετά την ένταξή της, η οποία, υπενθυμίζεται, είχε βασιστεί σε σημαντικό βαθμό και στην εντυπωσιακή οικονομική και κοινωνική της πρόοδο. Επίσης, έχει καταφέρει, αξιοποιώντας γεωπολιτικούς συσχετισμούς στο πολιτικό ναρκοπέδιο της Ανατολικής Μεσογείου, να ολοκληρώσει, σχεδόν, την οριοθέτηση ΑΟΖ με τρεις χώρες (Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος) και να προχωρήσει σε εξόρυξη υδρογονανθράκων με ενεργειακούς κολοσσούς μεγάλων δυνάμεων.
.
Εντούτοις, το γεγονός αυτό καθαυτό της προσφυγής της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, λίγες μέρες πριν από την ανάληψη της Προεδρίας, αλλά και η διαχείριση αυτής της προσφυγής, αναδεικνύουν τις αντιφάσεις της Κυπριακής οικονομίας (βαθμός εξάρτησης της κυπριακής οικονομίας από την παραπέουσα ελληνική, εγγενή προβλήματα του κυπριακού τραπεζικού τομέα, σειρά δημοσιονομικών αγκυλώσεων) και τα όρια των γεω-στρατηγικών συσχετισμών στους οποίους κινείται (σκληροί όροι Ρωσίας για σύναψη δανείου, έντονες πιέσεις τρόικας). Οι αντιφάσεις αυτές αναδεικνύονται έτι περαιτέρω σε σχέση με το Κυπριακό, το οποίο η Κύπρος θα κληθεί την επόμενη περίοδο να διαχειριστεί.
.
Α) Όντας πιο εξαρτημένη από ποτέ οικονομικά (και άρα πολιτικά) από μία σειρά ευρωπαϊκών χωρών πού προτίθενται να της ασκήσουν πιέσεις τόσο ως προς το Κυπριακό, όσο και ως προς το ξεπάγωμα κεφαλαίων για την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας,
.
Β) προχωρώντας, παράλληλα, στα επόμενα (και πιο ευαίσθητα για τις σχέσεις της με την Τουρκία) στάδια της διαδικασίας διερεύνησης και εξόρυξης υδρογονανθράκων στην περιοχή της,
.
Γ) αντιμετωπίζοντας, μια Τουρκία που είναι, σύμφωνα με πολλές ενδείξεις, έτοιμη να προχωρήσει στο «σχέδιο Β» αναβάθμισης των δομών του ψευδοκράτους και ολοκληρωτικού ελέγχου τους από την Τουρκία και αλλαγής της βάσης του Κυπριακού (άνοιγμα Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, προώθηση απευθείας πτήσεων από το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου, αναβάθμιση ρόλου «ΤΔΒΚ» σε διεθνείς οργανισμούς, δημιουργία προϋποθέσεων για «Ταϊβανοποίηση», προώθηση ερευνών για υδρογονάνθρακες, κ.λπ.).
.
Η προοπτική επιτυχούς οικονομικής, κοινωνικής και διπλωματικής διαχείρισης αυτών των αλληλοσυνδεδεμένων προκλήσεων, θα εξαρτηθεί από το δυναμισμό, τη σοβαρότητα και το θάρρος της Κυπριακής πολιτικής ηγεσίας και κοινωνίας να αναδείξουν λύσεις, σε ένα σταυροδρόμι ιστορικών συγκυριών που το δοκιμαζόμενο νησί δεν έχει ξανασυναντήσει. Η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα, πρέπει να δείξουν στην υπόλοιπη Ευρώπη ότι είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις αντιφάσεις τους. Να τις καταστήσουν, από αντιφάσεις, προκλήσεις. Εναπόκειται, στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ να αφήσει παραπέρα τις βολικές, απλουστευτικές και χυδαίες αναλύσεις και, αναγνωρίζοντας ότι αυτές οι προκλήσεις είναι και δικές της, να συνδράμει αποφασιστικά στην υπέρβασή τους.
.
Η Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος
.