Τις ημέρες κατά τις οποίες εκτυλισσόταν η διελκυστίνδα μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, είχα την ατυχία να υποδέχομαι τηλεφωνήματα σε επιχείρηση συγγενικού προσώπου για την πρόσληψη οδηγού- διανομέα. Οι ενδιαφερόμενοι ξεπέρασαν τους 500, όταν για την αντίστοιχη θέση, πριν από τρία χρόνια, οι ενδιαφερόμενοι ήταν γύρω στους 50.
Αναμενόμενο. Όλοι γνωρίζουμε την αριθμητική των ανέργων, αγνοούμε όμως τη «χημεία» της ανεργίας. Άνδρες κάθε ηλικίας, νέοι, οικογενειάρχες, μεσήλικες, άνθρωποι που απολύθηκαν λίγο πριν από τη σύνταξη, αναζητούσαν μια ευκαιρία και ήταν «έτοιμοι για όλα» για να δανειστώ τον τίτλο της κινηματογραφικής ταινίας, που ταυτίσθηκε με το δράμα των ανέργων. «Έτοιμοι για όλα». Στη συντριπτική τους πλειονότητα, ήταν διατεθειμένοι να εργαστούν χωρίς ωράρια, χωρίς άδεια, χωρίς καμία εγγύηση, μερικοί δε ακόμη και χωρίς λεφτά για τους πρώτους μήνες.
Η πραγματικότητα στην αγορά εργασίας έχει ξεπεράσει, σε πολλές περιπτώσεις εδώ και χρόνια, τις προωθούμενες από την Τρόικα παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας. Δηλαδή, σε πολλούς εργαζόμενους ακούγεται ως ανέκδοτο αυτό που άκουσα από τον Βρούτση, πως πέτυχε να μην είναι διευθυντικό δικαίωμα η διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Με τους τροϊκανούς μπορεί να το πέτυχε, με τους εργοδότες… αμφιβάλλω. Με αυτό το δεδομένο θα μπορούσε να πει κανείς ότι η αντίδραση της ΔΗΜΑΡ είναι άνευ ουσίας και γι’ αυτό πολλοί καταλόγισαν στον Φώτη Κουβέλη υποκρισία και μικροκομματικά κίνητρα. Και καλά, όταν η συγκεκριμένη κριτική προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον πρέπει να θεωρείται «τιμή» και να εκλαμβάνεται ως «ευγενική χορηγία». Το πρόβλημα είναι όταν η κριτική αυτή διατυπώνεται από τους ίδιους τους ανέργους, από την ίδια την κοινωνία, την οποία θεωρητικά τουλάχιστον, η ΔΗΜΑΡ επιχειρεί να προστατεύσει, αντιδρώντας στις επιταγές των τροϊκανών.
Δηλαδή, θα αναρωτηθεί κανείς, τι θα έπρεπε να κάνει ο αριστερός πόλος της κυβερνητικής συμμαχίας; Να μην αντιδράσει και με δεδομένη την ανυπαρξία του ΠΑΣΟΚ, να νομιμοποιήσει την εργασιακή ζούγκλα, να βάλει «αριστερή σφραγίδα» στον εξευτελισμό του εργαζόμενου; Να πάμε δια της διολισθήσεως, από τον υφιστάμενο εργασιακό μεσαίωνα, στην πλειόκαινο εποχή; Όχι, βεβαίως. Ορθώς αντέδρασε η ΔΗΜΑΡ, αλλά -προσέξτε- αντέδρασε, δεν έδρασε.
Ενδεχομένως, όπως άκουγα και τον εκπρόσωπό της να λέει σε ραδιοφωνική εκπομπή, να έχει καταφέρει δια της αντίδρασης να αποτρέψει σκληρότερα μέτρα από αυτά που τελικώς επιβάλλονται. Φθάνει όμως αυτό; Κατηγορηματικά όχι. Το λένε και οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν τη ΔΗΜΑΡ να συμπιέζεται ή να μην μπορεί να καρπωθεί ούτε κατ’ ελάχιστον την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ. Απολύτως εξηγήσιμο: Στην αντίδραση, στο «όχι», είναι πολύ καλύτερος ο Τσίπρας, ο οποίος έχει μάστερ στην τακτική αυτή από την εποχή των καταλήψεων.
Αν στην Αγίου Κωνσταντίνου, υπό το βάρος των δημοσκοπήσεων, νομίζουν ότι θα αποκομίσουν πολιτικά οφέλη, αντιγράφοντας τον ΣΥΡΙΖΑ, νομίζω ότι θα διαψευσθούν, διότι ο άνεργος έχει άλλες προσδοκίες από την προοδευτική Αριστερά. Ο άνεργος αναζητεί απάντηση στο πρωταρχικό ερώτημα που τίθεται από την πραγματικότητά του: Πού θα βρω δουλειά; Ο διαβάτης της ερήμου θα πιει λασπόνερο για να μην πεθάνει, αδιαφορώντας αν θα πεθάνει στη συνέχεια από κοιλιακά! Αν του πεις «δεν θα πιεις λασπόνερο επειδή θα πεθάνεις», δεν πρόκειται να σε ακούσει. Αν όμως του δείξεις, όχι απλώς να του πεις, μια όαση λίγο πιο κάτω, μια ασφαλή πηγή, τότε υπάρχει μια πιθανότητα να σε ακούσει και να τον σώσεις.
Εν προκειμένω, η ΔΗΜΑΡ θα έπρεπε να συνοδεύσει την αντίδρασή της με συγκεκριμένες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας, ενταγμένες σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο δράσης για την αναμόρφωσή της. Γιατί άραγε πρέπει το ζήτημα αυτό να τεθεί από την Τρόικα και όχι από την ίδια την «Αριστερά της Ευθύνης»; Εκτός και αν νομίζουν ότι δεν απαιτείται καμία αλλαγή. Εκτός αν φοβούνται τους ακτιβιστές της Κουμουνδούρου. Αν είναι έτσι, τότε να υπενθυμίσουμε στους λωτοφάγους τι έγινε με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση επί Γιαννίτση.
Κινδυνεύουμε να γίνουμε γραφικοί, λέγοντας για πολλοστή φορά ότι η κοινωνία έχει ανάγκη από μια άλλη ΔΗΜΑΡ. Μια ΔΗΜιουργική ΑΡιστερά. Το πρώτο, σημαντικό και γενναίο βήμα, έγινε με τη συμμετοχή στην κυβέρνηση. Ας μην κωλώσουν τώρα, ας τολμήσουν, «διαβάζοντας» με άλλο τρόπο τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων. Διαφορετικά, θα στείλουν περισσότερο κόσμο …αδιάβαστο στην αγκαλιά του Τσίπρα.