Διαβάζουμε για την ενίσχυση των ακροδεξιών ή υπερσυντηρητικών κομμάτων στην Ευρώπη. Χώρες με φιλελεύθερο παρελθόν ξαφνικά ακολουθούν ακραίες φωνές στο όνομα της αντιμετώπισης του φόβου των μεταναστών αλλά και λόγω δυσαρέσκειας απέναντι στις ευρωπαϊκές πολιτικές. Το επισημαίνω σαν διαπίστωση. Δεν είναι θέση.
Σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία συντελέστηκαν μετατοπίσεις ψηφοφόρων από τα αριστερά στα δεξιά. Μην ξεχνάμε πως ο Ζαν Μαρί Λε Πεν διεμβόλισε το σύστημα όταν ψηφίστηκε από ψηφοφόρους του Γαλλικού Κομμουνιστικού κόμματος σε εργατικές περιφέρειες.
Εδώ στην Ελλάδα μετά την περιπέτεια της κυβέρνησης Σύριζα ΑΝΕΛ μοιάζει ότι έχουμε αποφύγει την μονιμοποίηση τέτοιων φαινομένων Είναι όμως έτσι;
Ολοένα και πιο συχνά συναντώ ανθρώπους να εκφράζουν μια απροσδιόριστη δυσαρέσκεια. Κάτι η ακρίβεια στα τρόφιμα τα καύσιμα και την ενέργεια, κάτι τα μαύρα σύννεφα στον διεθνή ορίζοντα, νοιώθεις πως όλοι μοιράζονται την ανασφάλεια της κινούμενης άμμου.
Κάποιοι αρκούνται στο να κατηγορούν την Κυβέρνηση. Συνήθως προέρχονται από παραδοσιακούς πολιτικά χώρους και κατηγορώντας ικανοποιούν το θυμικό τους
Κάποιοι άλλοι κατηγορούν το πολιτικό σύστημα γενικά. Σε αυτό βάζουν και όλα τα κόμματα
Κάποιοι πιο δήθεν ενημερωμένοι έχουν παράπονα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ κάποιοι το πάνε παραπέρα και κατηγορούν τη Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ στο τέλος κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση που ακολούθησε την Δυτική συμμαχία. Πολλοί από τους τελευταίους ανήκουν στην Ρωσόφιλη δεξιά, άλλο αν στο τέλος ο αντιδυτικισμός τους τους οδηγεί σε μια συμπόρευση με προερχόμενους από την αντικαπιταλιστικό ή αντιδεξιό στρατόπεδο.
Εχω την αίσθηση πως το ζήτημα είναι συναισθηματικής φύσης και όχι ζήτημα καθαρής επιλογής. Όλοι αυτοί πολλοίς έχουν την ανάγκη να ονοματίσουν έναν βασικό υπαίτιο για την αυξημένη αβεβαιότητα που περιβάλλει τη ζωή τους.
Έτσι ακόμα και αν δεν καρπούνται τη κυβερνητική φθορά τα δυο βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης , και τα καινούργια πολιτικά (ο Θεός να τα κάνει κόμματα) οι δημοσκοπήσεις μας λένε πως ο χώρος των απογοητευμένων δυναμώνει.
Υπάρχει μια γκρίζα ζώνη δυσαρέσκειας σε αναμονή. Μιας δυσαρέσκειας που υπό προϋποθέσεις μπορεί εκφραστεί διαφορετικά Στη Βόρεια Ελλάδα έχουμε δει την ορμή του σκληρού ανισυστημικού ρεύματος.
Ναι μεν δεν είναι άνθρωποι που θα λειτουργήσουν παραβατικά. Καλά καλά δεν θα κατεβούν σε κάποια διαδήλωση παρά σε κάποιο συλλαλητήριο. Όμως όταν οι μισοί φορολογούμενοι χρωστάνε στην εφορία ή στις τράπεζες κι αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της ακρίβειας, προφανώς βρίσκονται σε καθεστώς ελεγχόμενης προς το παρόν συναισθηματικής αναστάτωσης μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος δημαγωγός και συγκυρία.
Η στρατηγική της κυβέρνησης είναι με την προσέλκυση επενδύσεων να αντιστρέψει την εικόνα της χώρας, να μειώσει την ανεργία και μοιάζει να το καταφέρνει. Πλην όμως αυτή η στρατηγική χρειάζεται χρόνο και ευνοϊκές συγκυρίες για να αποδώσει.
Υπάρχει όμως κάτι που θα μπορούσε να γίνει άμεσα και να νοιώσουν οι πολίτες ότι η ζωή τους παρά τις δυσκολίες αλλάζει και να χτιστεί ένα νέου τύπου κοινωνικό συμβόλαιο πέρα από τις οικονομικές παροχές.
Δεν είναι άλλο από τις βαλτωμένες μεταρρυθμίσεις στο χώρο της παιδείας, της δημόσιας τάξης, της δικαιοσύνης και της δημόσιας διοίκησης. Βήματα γίνονται, φαίνεται όμως πως δεν είναι αρκετά ή οι δυνάμεις που αντιστέκονται είναι ισχυρές. Υποτίθεται ότι η κυβέρνηση το παλεύει ακόμα και με απομάκρυνση ανίκανων δημόσιων λειτουργών.
Η αποπομπή μια ανίκανης δικαστίνας παρέτεινε μια απλή υπόθεσή μου κατά 18 μήνες. Θύμωσα αλλά κατανοώντας τη φύση του προβλήματος δεν παρασύρθηκα. Πολλοί πολίτες όμως έχουν περιορισμένες αντοχές κι μειωμένη ευθυκρισία. Τα προβλήματα ανεπάρκειας του κρατικού μηχανισμού εξανεμίζουν την όποια εμπιστοσύνη στο σύστημα
Αυτοί φοβάμαι θα είναι η κρίσιμη μάζα του διαφαινόμενου νέου αντισυστημισμού. Αν μάλιστα στα παραπάνω προστεθούν και ταυτοτικά ζητήματα ο αντισυστημισμός θα επανέλθει ακόμα πιο ισχυρός. Και το χρώμα του θα είναι όπως κι αλλού ΦΑΙΟΚΟΚΚΙΝΟ.
Σχόλιο στην εκπομπή Καθρέφτης του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόραμμα της ΕΡΤ