Η διαδικασία του PSI, η δεύτερη μόλις φάση της οποίας τελειώνει αύριο, είναι μια κατάσταση παγκοσμίως πρωτόγνωρη. Τα μεγέθη είναι ασύλληπτα, τα χρονικά περιθώρια ασφυκτικά, οι συμμετέχοντες εκπροσωπούν όλες τις κατηγορίες συμφερόντων: ο διακανονισμός αφορά χρέος υπερτετραπλάσιο του προηγούμενου «υποδείγματος» (Αργεντινή 60 δισ. δολάρια, Ελλάδα 207 δισ. ευρώ), επιδιώκεται να λήξει σε μερικές εβδομάδες (έστω, οκτώ μήνες από το καλοκαίρι) αντί για δέκα χρόνια, οι «υποστηρικτές» και «αντίπαλοι» αλλάζουν στρατόπεδα. Το εντυπωσιακό είναι ότι σε όρους καθαρής παρούσας αξίας το «λογιστικό» αποτέλεσμα είναι περίπου ανάλογο με αυτό που επετεύχθη τελικά για το προηγούμενο «υπόδειγμα», έπειτα από άτακτη χρεοκοπία με όλα τα δεινά που έφερε μαζί της.
Είναι νωρίς να προβλέψει κανείς πού θα οδηγήσει αυτή η διαδικασία. Τις αμέσως επόμενες ημέρες είναι πιθανό να έχουμε την ενεργοποίηση των Ρητρών Συλλογικής Δράσης, με την εξαιρετικά πιθανή πυροδότηση των CDS. Ευτυχώς, η Ελλάδα έχει την υποστήριξη των εταίρων και μπορεί να αντεπεξέλθει – αρκεί βέβαια το ελληνικό πολιτικό προσωπικό να επιδείξει σοβαρότητα και αυτοσυγκράτηση.
Η συγκυρία απαιτεί καθαρή τοποθέτηση από τους πάντες. Η κυβέρνηση Παπαδήμου, με την υποστήριξη των εταίρων, φαίνεται αποφασισμένη – και κυρίως ικανή – να δώσει τις μάχες, έστω και με το προσωπικό που της κληροδότησε η διαδικασία σχηματισμού της τον Νοέμβριο. Αυτό που πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους είναι ότι οι αποφάσεις της 27/10/2011 και στη συνέχεια της 21/2/2012 αφορούν ένα ενιαίο πακέτο. Κάθε ευρώ ομολόγου που δεν «συμμετέχει» στο PSI επιβαρύνει τη δανειακή σύμβαση! Η κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας την επόμενη μέρα εξαρτάται από την επιτυχία του PSI. Δεν υπάρχει χώρος για πολιτικαντισμούς και ψάρεμα σε θολά νερά. Να θυμίσουμε ότι αριστερή και δεξιά αντιπολίτευση διερρήγνυε τα ιμάτιά της το περασμένο καλοκαίρι στην προοπτική της υποβάθμισης σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Εδώ και μία εβδομάδα βρισκόμαστε υπό καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» και δεν έχει γίνει τίποτε! Ας θυμηθούμε επίσης τη φιλολογία που απέδιδε πρόθεση εθνικής μειοδοσίας σχετικά με το δίκαιο των ομολόγων. Για τη δυνατότητα αλλαγής εκ των υστέρων των όρων έκδοσης ομολόγων, εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μία και μόνη φορά – ιδού λοιπόν, χρησιμοποιείται για τη μεγαλύτερη μείωση χρέους στην Ιστορία, όταν πρέπει, με την υποστήριξη που απαιτούν οι συνθήκες, για τον λόγο που πραγματικά μετράει. Ολη η φασαρία και οι κορόνες ήταν για το θεαθήναι (ή από απόλυτη άγνοια) και προσπορισμό εκλογικού οφέλους, περιορίζοντας τις δυνατότητες διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης. Κανείς όμως δεν ψελλίζει ούτε λέξη αυτοκριτικής. Ελπίζουμε μόνο στην επίδειξη στοιχειώδους σοβαρότητας μπροστά στις αναταράξεις που έρχονται τις αμέσως επόμενες ημέρες. Οι πολιτικοί, ως ύστατη και οφειλόμενη υπηρεσία προς τους πολίτες, ας φροντίσουν να απομονώσουν από τους άμεσους πολιτικούς σχεδιασμούς τους τη διαδικασία ανταλλαγής των ομολόγων.
Η σημασία του PSI είναι τεράστια. Δεν είναι μόνο η μείωση του χρέους που συνεπάγεται αλλά και οι εξαιρετικά ευνοϊκοί όροι δανεισμού, εκ των υστέρων μάλιστα (κανονικό κούρεμα δηλαδή!), στους οποίους συμπαρασύρει τους θεσμικούς πιστωτές (τρόικα). Αν όλα πάνε καλά με το PSI και τη δανειακή σύμβαση, ο κρατικός προϋπολογισμός θα ελαφρυνθεί κατά περισσότερο από 7,2 δισ. ευρώ, άνω του 3,5% του ΑΕΠ – περισσότερο από ένα ολόκληρο Μάαστριχτ! Λεπτομέρειες που δεν είναι ευρέως γνωστές αφορούν το κούρεμα 13 δισ. ευρώ δανείων με την εγγύηση του Δημοσίου (ΟΣΕ, ΟΑΣΑ κ.λπ.) και την κεφαλαιοποίηση κάπου 5,5 δισ. ευρώ δεδουλευμένων τόκων που διαφορετικά θα έπρεπε να πληρωθούν εντός του 2012 – περίπου όσο το απομένον και επιμένον πρωτογενές έλλειμμα. Επίσης περνάμε την, καταστροφική κατά τις Κασσάνδρες του καλοκαιριού, επιλεκτική χρεοκοπία χωρίς κραδασμούς, γιατί οι εταίροι μας έχουν αναλάβει την κάλυψη των εγγυήσεων των ελληνικών ομολόγων με ισόποσο σε ρευστό 36 δισ. ευρώ – εκτός δανειακής σύμβασης.
Οσοι καμώνονται ότι με τον πολιτικό τραγέλαφο του Νοεμβρίου «προσέλαβαν» έναν συμβολαιογράφο να φέρει εις πέρας μια τυπική διαδικασία, παραπλανούν. Ο Λουκάς Παπαδήμος χειρίζεται με πολιτική ωριμότητα και επιδεξιότητα πρωτόγνωρη για τα ελληνικά πράγματα το κρισιμότερο πρόβλημα των τελευταίων 60 χρόνων. Φαίνεται μάλιστα να επιτυγχάνει, παρά το χάος που παρέλαβε, παρά τις ενδοκυβερνητικές υπονομεύσεις, παρά τις αντιμνημονιακές κραυγές υπουργών του (!), παρά το σχεδόν άγριο περιβάλλον.
Ο Γιώργος Προκοπάκης είναι σύµβουλος επιχειρήσεων σε θέµατα οργάνωσης και διαχείρισης πληροφοριών