Στις εκλογές οι πολίτες ψηφίζουν πρωτίστως για το ποια κυβέρνηση επιθυμούν αλλά ψηφίζουν και για το ποια αντιπολίτευση θα ελέγχει την κυβέρνηση. Η εμπειρία της αντιπολίτευσης από τον ΣΥΡΙΖΑ, πριν γίνει κυβέρνηση της «πρώτη φορά» Αριστεράς, ήταν καταλυτική άλλωστε για τη συνολική (αν)ισορροπία του πολιτικού συστήματος: καταγγελτισμός, διχαστικός λόγος, μηδενική συναίνεση. Ίσως εκεί να βρίσκεται όμως και ο πυρήνας της πολιτικής αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Η ποιότητα της αντιπολίτευσης έβαλε ήδη από την αρχή της κρίσης τα σαθρά θεμέλια της μεταγενέστερης κυβέρνησης. Δημιουργώντας πλαστές προσδοκίες και με πλήρη άγνοια των ευρωπαϊκών συσχετισμών, ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σταδιακά σε μια ιδιότυπη ζώνη «υγειονομικής απομόνωσης», στην οποία το μοναδικό του σχέδιο ήταν η διαχείριση της «γυμνής εξουσίας», με ευκαιριακές συμμαχίες, «διπλές» κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, κομπάρσους της «μεταγραφικής περιόδου» και

κρυφές συνιστώσες της λαϊκής δεξιάς και της ακροδεξιάς.

Κάπως έτσι, από την «Αριστερά της θυσίας», ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στην «Αριστερά του Θησείου»: Κουίκ, Παπακώστα, Ζουράρις, «γεφυροποιοί» κλπ. Ο κύκλος έκλεισε με μία παρωδία της «πλατιάς απεύθυνσης», που επιβεβαιώνει την πολιτική μοναξιά του κυβερνώντος κόμματος. Το ερώτημα τώρα λοιπόν είναι «τι κόμμα θα γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν βρεθεί στην αντιπολίτευση;». Θα συνεχίσει ο απερχόμενος πρωθυπουργός να ανεβαίνει στα τρακτέρ; Θα ζητάει εκλογές κάθε εβδομάδα; Θα στήνει κοινοβουλευτικές παγίδες προκειμένου να πετύχει την άμεση επανάκαμψη στην εξουσία, με συνεχείς περιπέτειες για τη χώρα; Όπως η κυβέρνηση δεν συμπίπτει με την κυβερνησιμότητα, έτσι και η αντιπολίτευση δεν μπορεί να είναι ένας άγονος αγώνας διαρκούς αρνητισμού με στόχο τις καρέκλες της εξουσίας.

Νομίζω πως, με μια κίνηση υψηλής κομματικής ευθύνης, το Κίνημα Αλλαγής έβαλε τέλος σε αυτό το είδος την αντιπολίτευσης, μετατρέποντας τη «στρατηγική ήττα» του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα νέο, συνολικό σχέδιο πολιτικής σταθερότητας. Σε πρόσφατη συνέντευξή της,[1] η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ όρισε τα πεδία συνεργασίας και του «ρυθμιστικού ρόλου» της Κεντροαριστεράς, ανεξάρτητα από την αυτοδυναμία της ΝΔ. Εστιάζοντας σε τρεις τομείς προγραμματικής σύγκλισης και συμφωνίας, η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ είπε πως θα συνεργαστεί με το πρώτο κόμμα «για την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης, την αλλαγή του εκλογικού νόμου και την συνέχιση της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους για τα δημοσιονομικά» (βλ. μείωση πλεονασμάτων). «Δεν αφήσαμε ποτέ τη χώρα να πέσει στα βράχια στην πιο δύσκολη στιγμή, όταν η Ελλάδα ήταν μπροστά στην χρεοκοπία», δήλωσε η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ. «Είμαστε δύναμη σταθερότητας, και ως υπεύθυνη αντιπολίτευση δεν θα αφήσουμε τη χώρα να μπει σε περιπέτειες. Δεν μας ενδιαφέρουν οι κυβερνητικές καρέκλες».

Δεν πρόκειται για προεκλογική πιρουέτα. Το ΚΙΝΑΛ έχει καταψηφίσει το νόμο για την απλή αναλογική, έχει ταχθεί υπέρ της ανάδειξης ΠΤΔ από την Βουλή (χωρίς την προσφυγή σε κάλπες) και έχει βέβαια από νωρίς επισημάνει το αδιέξοδο των πλαστών πλεονασμάτων, μέσω της υπερ-φορολόγησης των πολιτών. Ακολουθώντας με συνέπεια αυτή τη γραμμή της πολιτικής σταθερότητας για τη χώρα, ορίζει με ξεκάθαρο πλέον τρόπο το πλαίσιο της εκπροσώπησης των πολιτών που θα το εμπιστευτούν στη κάλπη αλλά και στο νέο Κοινοβούλιο. «Αν κάτι πρέπει να φοβούνται οι προοδευτικοί ψηφοφόροι είναι μία ανεξέλεγκτη δεξιά κυβέρνηση σε συνδυασμό με μία ανεύθυνη λαϊκίστικη, καταστροφική αντιπολίτευση», είπε στη συνέντευξή της η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ. Το βάρος που έχει σηκώσει αλλά και η ευθύνη, εδώ και δεκαετίες, η ιστορική προοδευτική παράταξη ήταν ακριβώς αυτό. Η θέση της, άλλοτε από την κυβέρνηση και άλλοτε από την αντιπολίτευση, έτσι όπως ακριβώς συμβαίνει με τη δημοκρατική εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία, ήταν να συνδυάζει το συμφέρον της χώρας με τη δυναμική του «χώρου»? όχι πάντα χωρίς πολιτικό κόστος.

Σε λίγες μέρες, οι περισσότεροι πολίτες θα ψηφίσουν για να «φύγουν αυτοί». Πιθανώς το «γαλάζιο κύμα» που έφερε στο προσκήνιο η τυχοδιωκτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ θα μεγαλώσει. Το θέμα είναι αν αυτό το κύμα είναι αρκετό για να εκφράσει μόνο τη δυσαρέσκεια ή αν θα συνοδεύεται από ευρύτερες αλλαγές στις εκλογικές συμπεριφορές. Οι κάλπες πάντως δεν θα είναι «άδειες», όπως ισχυρίζεται ο κ. Τσίπρας. Αντίθετα, από εδώ και πέρα, όλοι οι πολίτες γνωρίζουν πώς η δημοκρατική και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της επόμενης μέρας πρέπει να είναι «γεμάτη» με πρόσωπα, ιδέες και προγραμματικούς στόχους που ξεπερνάνε τον καυτό μήνα Ιούλιο. Το πρώτο σκαλί για την ανάταξη της χώρας και τις απαραίτητες συναινέσεις πάντως φτιάχτηκε. Μένει να δούμε αν η υπόλοιπη σκάλα θα αντέξει αυτούς που ανεβαίνουν και κυρίως αυτούς που κατεβαίνουν.

[1]Φ. Γεννηματά: Σε ποια θέματα μπορούμε να συνεργαστούμε με τη ΝΔ

— για τη στήλη Ανώμαλα Ρήματα—