Την παραμονή των τελευταίων ευρωεκλογών, συζητούσαμε με την κόρη μου, για τις εκλογές της επομένης. Μου εξομολογήθηκε το εξής: Ήθελε να «σταυρώσει» τρεις υποψηφίους, αλλά αυτό ήταν αδύνατο. Διότι  ο ένας ήταν στη ΔΗΜΑΡ, ο άλλος στην Ελιά και ο τρίτος στο Ποτάμι.

Όταν άκουσα τα ονόματα, καμάρωσα για τις επιλογές της. Διότι παρέπεμπαν σε εξαιρετική αισθητική. Τελικά, κουβεντιάζοντας καταλήξαμε στο συμπέρασμα, ότι και τα τρία πρόσωπα που μου ανέφερε,  θα μπορούσαν, χωρίς διάκριση, να είναι υποψήφιοι και των τριών αυτών κομμάτων.

Πιθανολογώ πως και άλλοι που ψήφισαν ένα από τα εν λόγω κόμματα, κάποια στιγμή είχαν το ίδιο «πρόβλημα». Ενώ, εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, αυτό δεν απασχόλησε τις κομματικές ελίτ. Διότι αυτές λειτουργούν διαφορετικά. Ήτοι, συχνά εγκλωβίζονται στον «ναρκισσισμό των μηχανισμών», με αποτέλεσμα να αγνοούν την πραγματική κοινωνία, στην οποία εν τούτοις απευθύνονται. Γι’ αυτό και συνήθως βρίσκονται σε αδυναμία κατανόησης του προφανούς και του αυτονόητου. Στην αδυναμία δηλαδή να αντιληφθούν «περί τίνος πρόκειται».

Έχουμε και οδυνηρό παράδειγμα: Είναι η ίδια η ΔΗΜΑΡ. Η οποία, επειδή εγκατέλειψε την παράδοση της ανανεωτικής αριστεράς στα θέματα των συνεργασιών, εγκαταλείφθηκε με τη σειρά της από τους ψηφοφόρους της. Και αυτό όλοι τότε, πλην της ηγεσίας της, προβλέπαμε ότι θα συμβεί! Και δεν το προβλέψαμε, επειδή είμαστε κάτοχοι κάποιας – ανύπαρκτης άλλωστε – «επιστήμης των μελλόντων και των ενδεχομένων», την οποία αγνοούσε η ηγεσία της.  Κάθε άλλο. Απλώς είχαμε τη διάθεση να αντιληφθούμε «περί τίνος πρόκειται».

Φαίνεται όμως πως μετά την «εξαφάνιση» της ΔΗΜΑΡ, δικαιώνεται ξανά η άποψη ότι δεν υπάρχει συλλογική ιστορική μνήμη. Διότι δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά, η διαφαινόμενη επανάληψη από το ΠΟΤΑΜΙ του λάθους της ΔΗΜΑΡ. Έτσι ώστε, να δίνει την εντύπωση «μιας μοίρας που μας καταδιώκει, ενός δαιμονικού χαρακτήρα των βιωμάτων μας». Διότι, στο κεντρικό θέμα της δημιουργίας της ενιαίας φιλοευρωπαϊκής μεταρρυθμιστικής παράταξης, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, μιμείται την ΔΗΜΑΡ.

Και αυτά, ενώ έχουμε και το αντίστροφο παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ. Το οποίο, παρά τους «εξ αίματος» κληρονόμους που το βαρύνουν και παρά την τοξικότητα κάποιων  «προϊστορικών» προσώπων που δεν πρόλαβαν να μετακομίσουν έγκαιρα στον ΣΥΡΙΖΑ, εν τούτοις,  ακριβώς επειδή έδωσε την εικόνα του κόμματος που επιδιώκει την ενότητα,  φαίνεται να επιβραβεύεται από τους ψηφοφόρους και να επιβιώνει.

Που πάει να πει πως για την δημοσκοπική κατάρρευση του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, δεν φταίει η προνεωτερική δομή του, όπως κάποιοι του αποδίδουν. Ότι δηλαδή είναι το «κόμμα του Θοδωράκη», χωρίς όργανα και μέλη. Δηλαδή ένα κόμμα που ανήκει αποκλειστικά στον ιδρυτή του. Ούτε καν η καφενειακού τύπου απολιτική του θέση, ότι ο πολιτικός μας κόσμος διαιρείται σε παλιούς – κακούς  και σε νέους – καλούς!

Άλλωστε, εξ αρχής αυτά τα χαρακτηριστικά είχε. Και εν τούτοις, παρά την ύπαρξή τους, προκάλεσε μεγάλη αισιοδοξία και κινητικότητα στον μεταρρυθμιστικό χώρο. Και όχι μόνον. Αλλά και προσέλκυσε υψηλού επιπέδου συμπολίτες μας, από όλο το φάσμα της «πραγματικής κοινωνίας». (Το «πραγματική κοινωνία» για να τους διακρίνουμε από τους «καφενόβιους» του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχουν τα χαρακτηριστικά κοινωνίας).

Θα αποτολμήσω λοιπόν μία ερμηνεία της σημερινής εξέλιξης: Το ΠΟΤΑΜΙ ήρθε τη στιγμή της μεγάλης απογοήτευσης. Όταν, μετά την άρνηση της ΔΗΜΑΡ να συμμετάσχει στην «κίνηση των 58», προέκυψε αδιέξοδο. Και σ’ εκείνη ακριβώς τη στιγμή, αναπτέρωσε τις ελπίδες για τη δημιουργία της μεγάλης φιλοευρωπαϊκής μεταρρυθμιστικής παράταξης. Γι’ αυτό και οι ψηφοφόροι που εγκαταλείφθηκαν από την ΔΗΜΑΡ, όταν αυτή επέλεξε τον απομονωτισμό, αμέσως το πλαισίωσαν.

Σήμερα λοιπόν, την ώρα που η χώρα καταστρέφεται, εκείνοι που συγκροτούν αυτό που ονομάζουμε ευρωπαϊκό ρεύμα, απέβλεπαν ευθέως στο ΠΟΤΑΜΙ ως καταλύτη, για την συγκρότηση της αντίστοιχης παράταξης. Και απέναντι στο ρητό ή υπόρρητο αυτό αίτημα, προβλήθηκε μία απλοϊκή αντίρρηση. Ότι δηλαδή, σε περίπτωση ενοποίησης όλων των κομμάτων που έχουν αναφορά στο ευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό ρεύμα, μπορεί να μην είχαμε θετικά αποτελέσματα, διότι το 1+1 στην πολιτική δεν κάνει δύο!

Αν επιχειρούσε όμως κανείς να απαντήσει, θα μπορούσε να επισημάνει και το αντίστροφο. Ότι πράγματι το 1+1 μπορεί να μην κάνει 2, διότι κάνει και 11! Οι πιο αισιόδοξοι μάλιστα, μιλάνε όχι απλώς για την τρίτη σε δύναμη παράταξη, αλλά για μία από τις τρεις πρώτες! Διότι, αμέσως θα υπάρξει σοβαρός φορέας υποδοχής ψηφοφόρων που θα αποχωρούν ή θέλουν να αποχωρήσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος μάλιστα νέος φορέας, αν μιλήσει με όρους πραγματικότητας και υποσχεθεί μόνον δουλειά, σοβαρότητα και «πόνο», ίσως θα είναι η μεγάλη έκπληξη. Διότι η κοινωνία, μετά την αποτυχία του τυχοδιωκτικού εγχειρήματος στο οποίο η ίδια ΜΕΤΕΙΧΕ, έχει ανάγκη να επανέλθει στην κανονικότητα.

Γι’ αυτό και έστειλε σαφές και πλήρες νοήματος,  δημοσκοπικό μήνυμα: Ότι η ιστορία θα επαναληφθεί, για όποιον υποδυθεί την ΔΗΜΑΡ. Μάλιστα, αυτή τη φορά δεν θα έχει τραγωδία, από όπου μπορεί κανείς να επανέλθει. Θα επαναληφθεί ως σκέτη κωμωδία. Δηλαδή ως γελοιοποίηση για εκείνον, που θα δοκιμάσει την ύβρη να αγνοήσει τη πραγματικότητα. Και από την γελοιοποίηση, δεν έχει επιστροφή.