Εδώ και πολλά χρόνια, η Μέριλ Στριπ (ΜΣ) έχει ξεχωριστή θέση στη συνείδησή μου ως ηθοποιός, αλλά και ως τύπος θηλυκού που με σαγηνεύει. Την παρακολουθώ από την νεότητά της και… μεγαλώνουμε παράλληλα. Έφτασε στα 70 της χρόνια και οι επιδόσεις της στον κινηματογράφο όλο και ανεβάζουν τον ερμηνευτικό πήχη με τους τόσους διαφορετικούς χαρακτήρες και ρόλους που έχει αναλάβει να υποδυθεί και να αποδώσει. Κρίνω πως η κινηματογραφική Τέχνη, δίχως την παρουσία της, θα είχε πάρει διαφορετικό δρόμο. Καταφέρνει με εξαιρετική υποκριτική δεινότητα από ρόλο σε ρόλο, να ζωντανεύει τις υποδυόμενες προσωπικότητες με τέτοια άνεση ώστε να προκαλεί πάντα το αυξημένο ενδιαφέρον των σινεφίλ όσο και του μέσου θεατή. Παραμένει ένα λαμπερό άστρο του καιρού μας· μια γ υ ν α ι κ ε ί α καλλιτεχνική οντότητα που θα μείνει στην ιστορία.
Θυμάμαι πως από την αρχή της εικονικής μας γνωριμίας ήθελα να είχα την ικανότητα να της δημιουργήσω ένα πορτραίτο που να απαθανατίζει μοναδικά την ουσία της προσωπικότητάς της· κάτι σαν την δημοφιλή Μόνα Λίζα (Τζοκόντα) του Ντα Βίντσι που από το 1503-1519, όταν ολοκληρώθηκε το έργο του, αυτό το χαμόγελο απολαμβάνει διαχρονικά την παγκόσμια αναγνώριση. Την ίδια στιγμή δεν θα ήθελα ένα τέτοιο πορτραίτο, όπως αυτό της Μέριλ Στριπ, να το… ζωγραφίσω μέσω του χρωστήρα, εικαστικών τεχνοτροπιών και εξωτερικών επιρροών.
Επιθυμώ να το φτιάξω εγώ όπως συχνά προσπαθώ να σχηματίσω, μέσα από νότες και ρυθμούς, τον Μπαχ, τον Βιβάλντι, τον Μότσαρτ, τον Παπαδιαμάντη, τον Σολωμό, τον Καβάφη, την Πολυδούρη, τον Γιαννίδη, τον Χατζιδάκι, τον Σκαλκώτα και άλλους πνευματικούς ανθρώπους, οι οποίοι κατά καιρούς απασχολούν έντονα το ενδιαφέρον μου και με οδηγούν σε ιδιαίτερες συγκινήσεις.
Από μικρός είχα αυτό το… χούι· κάθε συγκίνηση που ένιωθα μέσα από το έργο σημαντικών δημιουργών με ωθούσε να τους «φωτογραφίζω» χωρίς ιδιαίτερους κανόνες, δίχως πολλά-πολλά στοιχεία, δίχως τις ακριβείς δημοσιευμένες πληροφορίες που σε οδηγούν σε συγκεκριμένες σκέψεις. Στην περίπτωση της Στριπ (πόσο θα ‘θελα να την αναφέρω με το μικρό της «Μέριλ» αλλά… ντρέπομαι) την γνωρίζω καλά μέσα από τις ταινίες και από ‘κει αντλώ τις «πληροφορίες» μου, αλλά δεν θέλω να σταθώ ούτε σ’ αυτές.
Δεν είμαι ζωγράφος και οι μόνες προσωπογραφίες που έχω κάνει είναι μουσικές και πατάνε σε τραγουδιστικές φόρμες.
Το 1977 έφτιαξα τις «Ζωγραφιές απ’ τον Θεόφιλο» σε στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου που απαθανάτισε στιχουργικά δώδεκα πίνακες του λαϊκού ζωγράφου και το 2006 το Carte Postal σε στίχους του Ηλία Κατσούλη με αναφορές σε προσωπικότητες του κοινού μας πνευματικού βίου.
Σε αυτά τα τραγούδια στόχευσα τις εποχές των προσώπων, την ιδιοσυγκρασία τους, τα κρυπτογραφημένα μηνύματα που άφησαν στο πέρασμά τους, στο αισθητικό τους αποτύπωμα… Η μουσική είναι μια Τέχνη που ξεπερνάει την λογική των πραγμάτων και αναζητά να πάει παρά πέρα, να… επιστρέψει στον άυλο κόσμο από τον οποίον προέρχεται · να κοιτάζει το άπειρο και να δημιουργεί πάντα δικά της οράματα…
Κάτι τέτοιο σχηματοποιείται εντός μου κάθε φορά που σκέφτομαι την ΜΣ. Ένα σεβαστό και συνάμα ερωτικό υποκείμενο που κατέχει την τέχνη της επικοινωνίας μέσα από όποιον ρόλο και να υποδυθεί. Θα χρειαζόταν ίσως ένας ειδικός αναλυτής που θα μπορούσε να εξηγήσει μια τέτοια δική μου προσκόλληση ερωτικού τύπου…
Συμβαίνουν συχνά στους ανθρώπους αυτά τα πράγματα. Διαλέγουμε εύκολα ένα πρόσωπο, έναν τύπο γυναίκας, κατά κανόνα γοητευτική και όμορφη, με προσωπικότητα και «κολλάμε», μετατρέποντάς την σε «δικιά μας». Πάντως στην περίπτωση της ΜΣ δεν συναντάμε καμιά προκλητική σεξοβόμβα. Θα πρέπει να την ακτινογραφήσει με προσοχή κανείς, ώστε να αποκαλυφθεί η οντότητά της, η θηλυκότητά της και τα ερωτικά κύματα που εκπέμπει…
Ίσως αυτά που γράφω να είναι ένας προπομπός, μια εισαγωγή γύρω από το πολυσύνθετο θέμα του κρυφού ερωτισμού, ο οποίος ενυπάρχει σε έναν άνθρωπο, σε ένα έργο Τέχνης. Το αντιμετωπίζουμε συχνότατα στη Μουσική. Από την εποχή της μαθητείας μας έως την υψηλότερη βαθμίδα της ερμηνείας. Μπροστά στο έργο και την κρυμμένη ουσία του στεκόμαστε εμείς, οι οποίοι οφείλουμε να εισχωρήσουμε στο βάθος του, για να ανακαλύψουμε τα ενυπάρχοντα σημαντικά στοιχεία του· όλα «κρύβονται» εκεί μέσα και περιμένουν να βγουν στην επιφάνεια. Να αποκαλυφθούν τα εντός του έργου. Η έρευνα αυτή είναι δύσκολη και χρονοβόρα· χρειάζεται να γνωρίζουμε παράλληλα ιστορικές εποχές, αισθητικό κλίμα και κοινωνικές καταστάσεις, συνθήκες, χαρακτήρες, καλλιτεχνικές φόρμες, μυστικούς κώδικες. Είναι μια άσκηση που έκανα εκατοντάδες φορές ως ερμηνευτής οργάνου. Ο στόχος ήταν και είναι πάντα η… αποκάλυψη, ώστε να φτάσει κανείς στο σημείο να δημιουργήσει το «πορτραίτο» που προανέφερα. Ένας διαφορετικός τρόπος «ζωγραφικής» με νότες, αρμονίες, κάθετες και οριζόντιες γραμμές, με οδηγό το όργανο (κιθάρα-πιάνο- βιολί- πνευστά κ.α.), το οποίο και καθορίζει τον τόπο και τον χρόνο, τα βαθύτερα νοήματα…
Δεν θα ήθελα να δυσκολέψω περισσότερο το κειμενάκι αυτό. Η αδυναμία μου στην Μέριλ (Στριπ) ήταν η αφορμή. Η συνεχής προσπάθειά μου να φτιάξω νοητά το μουσικό πρόσωπό της δεν ξέρω αν θα τελειώσει ποτέ… Γνωρίζω όμως πως οι έλξεις, οι έρωτες, έστω οι τόσο πλατωνικοί, μπερδεύουν την ψύχραιμη προσπάθεια αποκάλυψης ενός τόσο φωτεινού προσώπου με το συγκεκριμένο απίστευτα ερωτικό χαμόγελο που σε (με) αιχμαλωτίζει.
Και, δεν θα ήθελα, με την παρουσία μου, να της χαλάσω την οικογενειακή της γαλήνη· ούτε βέβαια εκείνη να χαλάσει την δική μου…