Η ρήση του Καρλ Μαρξ «η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα» ταιριάζει στον αντιδικτατορικό αγώνα και στην κορύφωσή του με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973. Η εγκληματική δράση της 17Ν ήταν η μεγάλη τραγωδία που βίωσε η μεταπολίτευση. Στα χρόνια της Δημοκρατίας, ακολούθησαν, ως κακόγουστες φάρσες και μόνο, πολλές προσπάθειες που επεδίωκαν να μεταφέρουν την ατμόσφαιρα της εξέγερσης κατά της χούντας. Τόσο η τραγωδία, όσο και οι φάρσες παραχάραξαν – και συνεχίζουν να παραχαράσσουν – τον συμβολισμό της επετείου του Πολυτεχνείου. Το ανιστόρητο σύνθημα «Η χούντα δεν τελείωσε το ‘73» είναι ενδεικτικό της γελοιότητας των λαϊκιστών που το χρησιμοποιούν.
Κάθε γενιά αναλαμβάνει την δική της ιστορική ευθύνη για το μέλλον της και το μέλλον της χώρας. Την ανέλαβε η γενιά του Πολυτεχνείου, όπως την ανέλαβαν και οι γενιές της Αντίστασης και του «114» πριν απ’ αυτήν. Το φιλόδοξο σύνθημα «Εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία» θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αισιόδοξο μήνυμα, εκφράζοντας την αγωνία και τη θέληση της σημερινής νέας γενιάς να αναλάβει τις δικές της ευθύνες σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο. Δεν πρόκειται δυστυχώς περί αυτού. Οι οργανωμένες μειοψηφίες που κυριαρχούν στα Πανεπιστήμια κάθε άλλο παρά την τήρηση υπεύθυνης στάσης έχουν στα σχέδιά τους. Ο κίνδυνος για το φοιτητικό κίνημα είναι να γίνει όμηρος των ομάδων αυτών που θέλουν να εμποδίσουν την εξέλιξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οδηγώντας την στην απαξίωση.
Η γενιά του Πολυτεχνείου δεν ήταν μια διαφορετική γενιά νέων ανθρώπων. Η επάνοδος στην δημοκρατική κανονικότητα της μεταπολίτευσης απέδειξε ότι ήταν – και εξακολουθεί να είναι – μια «κανονική» γενιά με όλες τις αδυναμίες και τα ελαττώματά της. Μερικά από αυτά βάρυναν αρνητικά στη μεταπολιτευτική πορεία της χώρας. Δεν μπορούν ωστόσο να ακυρώσουν τη διαδρομή μιας ολόκληρης γενιάς ανώνυμων κυρίως αγωνιστών που είχε δημοκρατικό όραμα και αγωνίστηκε ενωμένη να το υλοποιήσει. Το όραμα αυτό αποδείχτηκε πιο ισχυρό από τις ιδεολογικοπολιτικές διαφορές των φοιτητικών παρατάξεων που σε μερικές περιπτώσεις αγνόησαν ακόμα και την επίσημη γραμμή του κομματικού τους φορέα συμμετέχοντας στην κατάληψη του Πολυτεχνείου. Ας μην ξεχνάμε ακόμα, ότι στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, παρά την έντονη πολιτικοποίηση, υπήρχε ενιαία έκφραση του φοιτητικού κινήματος και εκλεγμένα όργανα της ΕΦΕΕ που οργάνωνε τις επετειακές εκδηλώσεις.
Από τις «πολεμικές» προετοιμασίες των τελευταίων ημερών είναι φανερό ότι οι φετινές εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο θα έχουν ως θέμα την υπεράσπιση του πανεπιστημιακού «ασύλου». Μια ασυλία, που όπως εξελίχθηκε δεν είχε καμιά σχέση με τα κυρίαρχα αιτήματα της εξέγερσης του ‘73, την ελευθερία στη διακίνηση των δημοκρατικών ιδεών στα Πανεπιστήμια, μέσα στη δικτατορία και την ολόπλευρη άνθιση της παιδείας. Μερικοί συναγωνιστές της εποχής εκείνης έχουν επιλέξει, στο όνομα των αριστερών τους ιδεοληψιών, να στηρίξουν την ανομία στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, χαϊδεύοντας τ’ αυτιά του κομματικού τους ακροατηρίου. Η επέτειος ωστόσο θα «εορταστεί» και φέτος ερήμην της γενιάς του Πολυτεχνείου και των ιδανικών της και κυρίως ερήμην ενός προοδευτικού οράματος για το μέλλον της χώρας.
Δημοσιεύεται στα ΝΕΑ 16/11/2019