Το πολιτικό ως εθνικό

Αντώνης Δημόπουλος 12 Σεπ 2024

1…Η φετινή έκθεση της ΔΕΘ συμπεριλάμβανε  και την έκθεση της κυβέρνησης ΝΔ στον ποταμό πολυδιασπασμενων, μικροκαθημερινων παροχών και επιδομάτων ,που «συμβολίζουν» τη στάγδην διάχυση της ανάπτυξης σε όλους ,σαν εθνική δικαίωση της δημοσιονομικής προσπάθειας και  σαν μελλοντική προοπτική!

Βέβαια η τελευταία -απρόσμενη στην έκταση  και έντασή της -πολιτική περιδίνηση στα τρία μεγάλα κόμματα, μετά τις ήπιες ευρωεκλογές, έφερε στην επιφάνεια μια κοινή κρυμμένη συνιστώσα, που τα διαπερνά ως  επιλογή και επιβολή. Είναι η παραμεριση και αποδυνάμωση της διαβούλευσης, η τελετουργική λειτουργία συλλογικών οργάνων, με προειλημμένες αποφάσεις, η φρενήρης κούρσα της δημοσιότητας με κάθε τύπου νέο , η κυριαρχία της εικόνας , που έχει γίνει κοινή  πρακτική.

Φαίνεται ότι σαν αντίδοτο, σε μια ρευστή εποχή μετάβασης στην χώρα ,να προκρίνεται η κατασκευή -και στους τρεις χώρους-  και ο υπερτονισμός  μιας αποτελεσματικής, συγκεντρωτικής -και αυταρχικής- ηγεσίας. Αυτό συνεπάγεται την υποκατάσταση  της ανάσας της δημοκρατίας : τα άπειρα καθημερινά μέτωπα συμμετοχής, αυτονομίας,  προβληματισμού και αυτόβουλης δράσης των πολιτών. Το τρέχον και το κατεπείγον της ασθμαίνουσας διαχείρισης εντυπώσεων διαγκωνίζεται με το ημερήσιο  δελτίο βιαιότητας και τις άπειρες ανούσιες κατεπείγουσες αποκλειστικότητες, που διακόπτουν συνεχώς το όποιο κεντρικό επιχείρημα. Τα ΜΜΕ και τα σοσιαλ μίντια μετατρέπουν τη διαβούλευση σε αντιπαράθεση ξύλινων κλισέ και σε τοξικό πόλεμο χαρακωμάτων , ώστε οι βαθύτερες αναζητήσεις και συγκλίσεις ή ρήξεις, για μεγάλα -εθνικού ενδιαφέροντος θέματα -αναβάλλονται, μένουν διαρκώς ημιτελή ή αφήνονται στους ειδικούς.

2…Ωστόσο, η αιφνίδια και συνοπτική περίοδος εκλογής της νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ είναι ταυτόχρονα μια εξαιρετικά γόνιμη ευκαιρία ανάδειξης, ξανά, των βασικών, κεντρικών συνιστωσών της Πολιτικής, στην προσπάθεια  συγκρότησης μιας νέας δυναμικής ανταποκρινομένης στις τωρινές προκλήσεις της εποχής.

Η διαπάλη των υποψήφιων, όλη αυτή την περίοδο, μπορεί να είναι δείγμα, προεικασμα  του είδους της προοπτικής ανασύνθεσης του χώρου, της αυριανής εναλλακτικής εικόνας, της άλλης  πρότασης για το διαφορετικό με νέους όρους. Παρότι όμως ομνύουν στην ενότητα, όλοι οι συνυποψήφιοι άρχισαν - ή εξαναγκάζονται από τα ΜΜΕ -να διαγκωνίζονται με μικροπολιτικές κακίες, καθημερινές ατάκες, ανούσιες δηλώσεις, ή μεγαλοστομίες.

Συχνά επικρατούν συμπεριφορισμοι, κανονιστικοτητες και  διακομματική γεωγραφία (κεντροδεξιά, κεντροαριστερή, κέντρο κεντρώα) όπου το  συγκολλητικό  είναι ο άκρατος αντιδεξιος αντιμητσοτακισμος. Η κατάκτηση της εξουσίας φαίνεται σαν έπαθλο, σαν μεγάλο προσκλητήριο επιστροφής, σαν προκριμα επιλογής, σαν νοσταλγία παλινόρθωσης, σαν τέλος και δικαίωση μιας εποχής στη μνημονιακη κόλαση, για όλους τους συνοδοιπόρους στα πέτρινα χρόνια, στους ψηφοφόρους, φίλους ,μέλη κλπ.

3. Όλοι όμως θα έπρεπε να ανησυχούν και να αναζητούν ταυτόχρονα και επίμονα μια  αναμέτρηση επί του Πολιτικού,  που φαίνεται να  διαφεύγει από το δημόσιο διάλογο, λες και κανέναν τελικά δεν ενδιαφέρει. Πρέπει σε πείσμα της εποχής να διεκδικηθεί η ουσία του πολιτικού ως προγραμματική συμμετοχή, ως διαρκής διάλογος και αντιπαράθεση σχεδίων, δρόμων προοπτικής, βασικών κατευθύνσεων για οικονομία, εθνικά, υγεία, θεσμούς με τη ματιά μιας σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας.

Οι μικροπαροχές της κυβέρνησης σε ένα αρχιπέλαγος μικροαιτηματων διαφόρων ομάδων, δεν απαντά στο διαρθρωτικό και παραγωγικό έλλειμμα της χώρας ,ούτε στην παντελή απουσία πραγματικών μεταρρυθμίσεων. Το εθνικό ως κεντρική κατεύθυνση, ως σημαντική πολιτική προσπάθεια για τον αυτοπροσδιορισμό  αυτής της χώρας και αυτοδιάθεση αυτού του λαού, για πραγματική ευημερία όλων την εποχή των αγορών, της παγκοσμιοποίησης και της νέας γεωπολιτικής του πολυκεντρισμου και της κλιματικής κρίσης, δεν μπορεί  να παρέλκει. Μόνο αυτό μπορεί να προκαλέσει συν-εγερση, κοινή πορεία, συμμετοχή απέναντι στην πολυδιάσπαση αιτημάτων και επιδομάτων παντός καιρού.

4.. Οι δυο μεγάλες κυβερνητικές περίοδοι του ΠΑΣΟΚ στόχευαν πρωτίστως σε αυτόν τον εθνικό αναπροσδιορισμό, στην ανάταξη της χώρας και στον ραγδαίο εκσυγχρονισμό. Με άπειρα λάθη και διαρκείς ρήξεις τόσο ο Α. Παπανδρέου όσο και ο Κ. Σημίτης οδήγησαν την χώρα  σε θεσμικές τομές και σημαντικά  έργα με  προσδοκίες  εθνικές, απελευθέρωσαν δυναμικές χιλιάδων ανθρώπων, όχι με προτεραιότητα την ατομική ευημερία αλλά την συλλογική αλλαγή και  δίκαια ανάπτυξη όλων. Η εξουσία δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός αλλά αγώνας για στιβαρό έλεγχο του πιλοτήριου, πρόσκληση για  προσπάθεια, για πρόοδο όλων, για στήριξη των ασθενέστερων, για απελευθέρωση μιας στάσιμης κοινωνικής κινητικότητας, μιας εξαρτημένης οικονομίας. Οι αντίστοιχες μεγάλες στιγμές συνεγερσης της ΝΔ ήταν το ένα εκατ. υπογραφές για τις ταυτότητες μαζί με τον μακαριστό Χριστόδουλο, και το κύμα των αγανακτισμένων του ΣΥΡΙΖΑ, που κόντεψε να καταστρέψει την χώρα.

Είναι σημαντικό, απέναντι σε μια τέτοια  παράδοση και  προοπτική αυτού του χώρου, να αναδειχθεί έστω τώρα, έστω πιεστικά, η προτεραιότητα του πολιτικού ως εθνικού, στην ίσως καθοριστική για το μέλλον εκλογική διαδικασία και να μην χαθεί στο ασήμαντο των προσωπικών αντιπαραθέσεων και σε ασφαλείς γενικότητες.

Τόσο η επόμενη Κεντρική Επιτροπή ΠΑΣΟΚ, το ιν σοσιαλ  που σιωπά, όσο και ο χώρος των οργανώσεων σε όλη την χώρα, οι παράπλευροι κοινωνικοί χώροι, αλλά κυρίως οι ίδιοι οι υποψήφιοι θα πρέπει με δικές τους πρωτοβουλίες, να διεκδικήσουν ,να επιβάλλουν, μέτωπα διαβούλευσης παντού. Να δώσουν βαρύτητα  στην αντιπαραβολή απόψεων για τα μεγάλα, στον εμπλουτισμό της διαδικασίας εκλογής με τα κεντρικά  θέματα, με σύγχρονες  καινοτόμες προτάσεις, με διαυγείς τις διαφοροποιήσεις τους  και όχι με περιπτωσιολογίες και πρόωρους μικρομεγαλισμους πρόωρων δυνάμει πρωθυπουργησιμων.

Η πρωτοφανής συγκυρία της ταυτόχρονης και απότομης φθοράς της κυβέρνησης και της διάλυσης εν εξελίξει της αξιωματικής αντιπολίτευσης απαιτεί την  μέγιστη δυνατή σοβαρότητα. Υπάρχει ακόμα καιρός .