Το πιο ιδιότυπο Μνημόνιο

Κώστας Μποτόπουλος 03 Απρ 2013

«Κλείδωσε», λοιπόν, σύμφωνα με τις πληροφορίες αλλά και την επιβεβαίωσή τους από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, το Κυπριακό Μνημόνιο. Το οποίο, φυσικά, δεν ταυτίζεται με τη συμφωνία του Eurogroup και θα περιλαμβάνει, αντίθετα από ότι ορισμένοι θα ήθελαν να ελπίσουν, περαιτέρω περιοριστικά μέτρα (ιδίως περικοπές μισθών και πρόσθετους φόρους), των οποίων μένει να μάθουμε το μέγεθος. Λόγω του τρόπου και του χρόνου υιοθέτησής του, καθώς και του περιεχομένου του, το Κυπριακό Μνημόνιο εμφανίζει ενδιαφέρουσες διαφορές από όλων των χωρών που προηγήθηκαν:

.

– Ενώ το πραγματικό αλλά και επίσημα διακηρυγμένο πρόβλημα της Κύπρου –το μόνο ίσως που έχρηζε «θεραπείας»- ήταν ο τραπεζικός τομέας, το Μνημόνιο δεν θα ασχολείται και ούτε θα καλύπτει τον τομέα αυτόν. Δίνει έτσι τη δυσάρεστη εντύπωση ότι απαντά σε άλλο πρόβλημα από αυτό που θα έπρεπε να έχει τεθεί, κάτι σαν «μιας και δίνουμε 10 δις, ας διορθώσουμε και κάτι άλλο». Αυτό βέβαια οφείλεται στη στρεβλή σύλληψη της συμφωνίας του Eurogroup και όχι στο ίδιο το Μνημόνιο

.

– Παρόλο που το Μνημόνιο δεν έχει ακόμα τεθεί σε εφαρμογή, δεν είναι καν γνωστό στις λεπτομέρειές του, έχει ήδη κάνει δύο θύματα, και όχι ασήμαντα: τον Υπουργό Οικονομικών και την οικονομία της Κύπρου. Και πάλι πραγματικός υπαίτιος είναι η συμφωνία του Eurogroup

.

– Τα διαπραγματευτικά περιθώρια υπήρξαν εξαιρετικά στενά –ακόμα πιο στενά και από την ελληνική περίπτωση, το ως τώρα παράδειγμα προς αποφυγήν. Πρώτον, όλη η προσπάθεια της ηγεσίας και όλη η προσοχή του κοινωνικού σώματος εξαντλήθηκαν με τη συμφωνία του Eurogroup. Δεύτερον, χωρίς την τραπεζική εξυγίανση, που ήταν το ουσιαστικό ζήτημα, και χωρίς διοικητική μεταρρύθμιση, που δεν χρειάζεται στην Κύπρο, το πεδίο του ήταν πολύ περιορισμένο. Τρίτον, το ύψος των περικοπών είχε μάλλον συμφωνηθεί «πακέτο» με τη συμφωνία του Eurogroup και για επέλθει εκείνη –αν δεν ισχύει αυτό, αν και οι περιορισμοί επιφυλάσσουν στους Κύπριους μια δυσάρεστη έκπληξη, τότε μεγαλώνει η κυβερνητική διαπραγματευτική ευθύνη

.

– Το Μνημόνιο θα ψηφιστεί από τη Βουλή, ενώ η τελική συμφωνία, πάνω στην οποία στηρίζεται, πέρασε χωρίς κοινοβουλευτική αποδοχή (η κοινοβουλευτική απόρριψη ενός σχεδίου δεν καλύπτει αυτόματα την αποδοχή του επόμενου). Επίσης, οι εκ του Μνημονίου περιορισμοί θα συνοδεύονται από εκτός Μνημονίου περιορισμούς, ιδίως σχετικούς με την κίνηση κεφαλαίων: οι πρώτοι, λιγότερο σημαντικοί, θα εποπτεύονται από την τρόικα, οι δεύτεροι ανήκουν, θεωρητικά, στην αποκλειστική αρμοδιότητα της κυπριακής κυβέρνησης, αλλά στην πράξη θα εφαρμόζονται, ή θα πάψουν να εφαρμόζονται, και αυτοί με έξωθεν εντολές

.

– Το Μνημόνιο φαίνεται ότι θα έχει ιδιαίτερα «γενναιόδωρη» διάρκεια (22 χρόνια) και περίοδο χάριτος (10 χρόνια). Τύψεις για την ιδιαίτερα μη γενναιόδωρη συμφωνία του Eurogroup; (χωρίς μάλιστα να μπορούν να απαλύνουν τα πλήγματα της)

.

Συμπέρασμα: οι βασικές αποφάσεις για την τύχη της Κύπρου δεν λήφθηκαν σε σχέση με το Μνημόνιο και δεν περιλαμβάνονται σε αυτό.  Αυτό δεν σημαίνει, όπως ξέρουμε καλά οι Ελλαδίτες, πως το Μνημόνιο, το όποιο Μνημόνιο, δεν δημιουργεί τη δική του, ως τώρα αρνητική, δυναμική.

.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς