Το «ΠΑΣΟΚικό» DNA της ΝΔ

Κώστας Καρακώτιας 02 Ιουλ 2013

Μετά την εκδήλωση της τρέχουσας οξύτατης κρίσης, διακινείται από διάφορους κύκλους της πολιτικής και κοινωνικής Δεξιάς η άποψη ότι η αιτία των δεινών της χώρας ήταν η ανάληψη της διακυβέρνησης το 1981 από το ΠΑΣΟΚ και η κυριαρχία της κουλτούρας της Μεταπολίτευσης. Πράγματι, μετά την πτώση της δικτατορίας επικράτησε ένας αριστερόστροφος δημόσιος λόγος και ριζοσπαστικοποιήθηκαν πολιτικά ευρύτατα κοινωνικά στρώματα.

Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία ήταν η αρχή μιας κολοσσιαίας πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής. Παρά το σχετικά θολό σοσιαλδημοκρατικό του πρόγραμμα, τις φραστικές του υπερβολές και τη λαϊκίστικη συχνά ρητορική και πρακτική του, επιχείρησε, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε με αποτυχία, αρκετές μεταρρυθμίσεις, αναβάθμισε πολλαπλά τις λαϊκές τάξεις και επέκτεινε το κράτος ως μηχανισμό παροχής εργασίας και προνομίων.

Οπως συμβαίνει όμως σε κάθε κοινωνική μεταβολή, παράλληλα με τις αλλαγές, αναπτύχθηκαν και φαινόμενα διαφθοράς, κομματοκρατικές επιλογές, ιδιοτελείς ατομικές συμπεριφορές, ακραίες συντεχνιακές συνδικαλιστικές πρακτικές. Πέρα από όλα αυτά, το ΠΑΣΟΚ εξέφρασε τη δεδομένη στιγμή την ανάγκη των νέων κοινωνικών στρωμάτων να εισέλθουν στο πολιτικό προσκήνιο. Το ΠΑΣΟΚ, όμως, δεν ήταν μόνο του, ούτε έκρυψε ποτέ τις πεποιθήσεις του. Μάλιστα, η παραδοσιακή Αριστερά συνήθως το κατηγορούσε για τη μη εφαρμογή του προγράμματός του. Στην οξύτατη αντιπαράθεση αυτής της περιόδου συμμετείχε με εκκωφαντικό τρόπο και η Νέα Δημοκρατία. Υποτίθεται δε ότι εξέφραζε τον αστικό κόσμο της χώρας. Ολα αυτά τα χρόνια όμως τι πολιτικό και ιδεολογικό λόγο συγκρότησε και εξέφερε; Πώς αντιμετώπισε θεωρητικά και ιδεολογικά την όντως αριστερόστροφη κουλτούρα της εποχής; Ποιές αστικές αξίες αντιπαρέβαλε στον διάχυτο κοινωνικό λαϊκισμό; Ποιές ήταν οι θέσεις της, αλλά και οι πρακτικές της, όταν ασκούσε την εξουσία, σχετικά με τον ρόλο του κράτους; Δυστυχώς για την ίδια, δεν κατάφερε ποτέ όλο αυτό το διάστημα να εκφέρει έναν αστικό, πολιτικό, ιδεολογικό και ιστορικό λόγο.

Μάλιστα, για μεγάλες περιόδους, λόγω των παλαιοκομματικών της μεθόδων, του γενικότερου πολιτισμικού συντηρητισμού της και της στελεχικής της ένδειας, εξέφραζε μάλλον τα πληβειακά στρώματα της κοινωνίας. Εκπληκτη δε με την επιτυχία του ΠΑΣΟΚ, το μιμήθηκε πλήρως, αντιγράφοντας την οργανωτική του δομή και εκπέμποντας έναν πολύ πιο χυδαίο και πολυεπίπεδο εθνολαϊκισμό. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Και βέβαια, η Νέα Δημοκρατία δεν είναι τόσο αθώα του αίματος όσο νομίζει.