«Παν σώμα εμβαπτιζόμενον εντός υγρού, εκτοπίζει ίσον όγκον υγρού»: είναι η πρώτη γυμνασιακή εμπλοκή μας με τη Μηχανική των Ρευστών.

.

Κάπως έτσι, λοιπόν, μέσα σ’ ένα ρευστό πολιτικό τοπίο, δίχως σταθερές, διάφορες αντικρουόμενες μεταξύ τους μορφές του ΠΑΣΟΚ, διαμόρφωσαν ένα σχηματισμό άμετρο και ασύμμετρο, που βυθίστηκε στο πλαδαρό εκλογικό σώμα, εξοβελίζοντάς το μακριά απ’αυτό (το ΠΑΣΟΚ δηλ.).

.

Ως ένα σημείο, για ένα κόμμα που κυβέρνησε για τόσα χρόνια, με τόσες αντιφάσεις και που κουβαλώντας γονιδιακά τον αρχηγισμό από την ίδρυση (άρα μη έχοντας συνεκτικό πολιτικό ιστό ιδεολογημάτων), είναι μια αναμενόμενη εξέλιξη. Το ζήτημα γίνεται πρόβλημα απ’ τη στιγμή που το ίδιο, προσπαθώντας να απεμπλακεί απ’ όσα ήταν ωφέλιμα, αλλά πλήγωσαν κι απ’ όσα ήταν ανώφελα και τραυμάτισαν, διαλέγει (πιθανώς) λάθος θεραπείες.

.

Σε εποχές γενικότερων αναγκών για συναινέσεις, μικρότερες ή πιο ευρείας κλίμακας, το ίδιο δεν αυτοσυναινείται.

.

Η εθελούσια -σιωπηλή ή θορυβώδης- έξοδος, ή αποστασιοποίηση στελεχών (για τα οποία ο καθένας μπορεί να έχει την όποια γνώμη) και η προσπάθεια μερικής υποκατάστασής της από τον πληθωρικό λόγο του Αρχηγού, δεν αποτελεί την καταλληλότερη ικανή και αναγκαία συνθήκη στη δημιουργία συνοχής και συνέχειας.

.

Δε μπορεί τη μια μέρα να στοχεύεις σ’ ένα «κόμμα συλλογικό διανοούμενο», κατά Α. Γκράμσι και την άλλη, αυτός ο συλλογικός νους να απομειούται επικίνδυνα.

.

Η Πολιτική Ιστορία διδάσκει, καταλυτικά, πως σ’ εποχές γενικευμένων πολιτικών κρίσεων, είτε σε στενότερο κομματικό περιβάλλον, είτε -και το σπουδαιότερο- σ’ ένα ευρύτερο πολιτικοκοινωνικό, δημιουργείς συνοχή, προβάλλεις ιδεολογήματα που συνέχουν τους εμπλεκόμενους κι εκεί πάνω πατάς, στην προσπάθεια της πολιτικής ηγεμόνευσης. Πρόχειρα παραδείγματα:

.

1)       Συνέδριο Επινέ το 1972, για τη δημιουργία του μεγάλου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας και σταδιακή εμφάνιση της μειλίχιας, πλην αποφασιστικής μορφής, του Φρ. Μιτερράν.

.

2)       Κείμενο συμφωνίας στα μέσα της δεκαετίας του 1980 για την πρόοδο τής -σε κρίση ευρισκόμενης- ιταλικής κοινωνίας, ανάμεσα στο μεγάλο Εν. Μπερλιγκουέρ και τον φωτισμένο (αλλά άτυχο) Αλ.Μόρο.

.

3)       Μετά το 1909, συσπείρωση όλων των κεντροφιλελεύθερων κομμάτων υπό τον Ελ.Βενιζέλο, ο οποίος, παρά τα επιφαινόμενα, ευκολότερα κυριαρχούσε στο εκλογικό σώμα, παρά στο κόμμα του, εξαιτίας της προσωπικής του μετριοπάθειας και της ιεράρχησης στόχων και προτεραιοτήτων που δεν συγκινούσαν τους λαϊκιστές της εποχής.

.

Αν στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ -λοιπόν- δεν επικρατήσει η μετριοπάθεια της σύνθεσης, η ενασχόληση με καινούργιες προσεγγίσεις για την ιδεολογία και την κυβερνησιμότητα και ο επικεφαλής δεν αυτοχαρακτηριστεί με όλους τους δυνατούς τρόπους ως ο πρώτος μεταξύ ίσων, φοβάμαι ότι αυτό θα περιπέσει, ξανά, σ’ ένα κίβδηλο νεοαρχηγικό κόμμα.

.

Κοιτάξτε απλώς (τουλάχιστον όπως κατεγράφη) την κόσμια αποχώρηση επώνυμων στελεχών της ΔΗΜΑΡ και την εξίσου κόσμια αντίδραση του προέδρου της.

.

Δείτε από την άλλη, τη συσσώρευση απειλητικών βλεμμάτων και θιγμένων υπολήψεων στο ΠΑΣΟΚ, και θα γίνει κατανοητό, γιατί αυτό το συγκεκριμένο ΠΑΣΟΚ μετεωρίζεται ανάμεσα στις αποκρατικοποιήσεις και τον κρατισμό κι ανάμεσα στις συναινέσεις και στις υποψίες προγραφών.

.

Σε πιθανούς συνασπισμούς κομμάτων (απ’ ότι φαίνεται σύντομα θα έχουμε τη δημιουργία τους), η απουσία εγωκεντρικών επινοήσεων διοίκησης και οι συνθέσεις, αρχικά στα μερικά κι ύστερα στα πιο πολλά, είναι η πιθανότερη βασιλική οδός επιτυχίας. Η επιτυχία της Κυβέρνησης Συνεργασίας, εγκαινιάζοντας μια θεσμοποιημένη πια κουλτούρα διαλόγου, θα βοηθήσει και το ΠΑΣΟΚ να βρει κάποιο βηματισμό. Ο χώρος του ριζοσπαστικού κέντρου, απαιτεί την ύπαρξη του ΠΑΣΟΚ. Αν αυτό τα καταφέρει, σε πλήρη αρμονία με τις κοινωνικές ζυμώσεις, έχει καλώς, ειδάλλως θα δούμε κάτι άλλο να το αντικαθιστά. Για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, με Αρχιμήδη? να κυλήσει μεγάλη ποσότητα του απομακρυθέντος υγρού, εκεί όπου βρισκόταν πριν, χωρίς την παρουσία ασύμμετρων μορφωμάτων.

.

Υ.Γ.

.

.
• Η «απομάγευση Πολιτικών και πολιτικών (Βέμπερ), αλλά και η απομάγευση προσώπων(Φρόιντ), δημιουργεί φυσιολογικά κενά πολιτικής ή προσωπικής «μαγείας» (γοητείας), τα οποία, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αναπληρούνται εκ νέου… και ούτω καθεξής.

.

• Τι αμαρτίες πληρώνει ο Γ. Στουρνάρας; Κάθε απάντηση δεκτή!

.

.

.

*Ο Νίκος Γκιώνης είναι Πολιτικός Μηχανικός.

.