Ολα δείχνουν πως σύντομα θα πραγματοποιηθούν εκλογές στη χώρα μας. Ποια είναι όμως τα πολιτικά διακυβεύματα; Η Νέα Δημοκρατία υποστηρίζει πως η δική της αυτοδυναμία εξασφαλίζει την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, την ανάπτυξη και την επαναδιαπραγμάτευση και πως η νίκη της θα εξασφαλίσει την περιθωριοποίηση των παράλογων απαιτήσεων της Αριστεράς.
Πιστεύω όμως πως θα γίνουν τα ακριβώς αντίθετα. Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ σίγουρα δεν θα έχει τέτοια πλειοψηφία, η οποία θα της επιτρέπει να εφαρμόσει τις όποιες μεταρρυθμίσεις απρόσκοπτα. Είναι ακόμα ζωντανό το παράδειγμα της μεγάλης πλειοψηφίας που είχε το ΠΑΣΟΚ και το πού αυτή το οδήγησε. Το μοντέλο ανάπτυξης που οραματίζονται στη ΝΔ είναι αυτό που μας οδήγησε στη σημερινή κρίση. Η ΝΔ αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη ως «ρίξιμο» χρημάτων στην αγορά για κατανάλωση ή ως ανάπτυξη μέσω εργολαβιών και φθηνών τουριστικών προϊόντων. Να μην ξεχνάμε πως το 2009 είχαμε 3,3% ύφεση, παρόλο που ξοδεύαμε 24 δισ. ευρώ παραπάνω από όσα εισπράτταμε, ρίχναμε δηλαδή στην κατανάλωση πάνω από το 10% του ΑΕΠ μας και όμως είχαμε ύφεση. Τέλος, όσον αφορά τη δυνατότητα περιορισμού της Αριστεράς, μάλλον το αντίθετο θα συμβεί. Σε ένα περιβάλλον μιας αδύναμης μονοκομματικής κυβέρνησης, η Αριστερά του λαϊκισμού θα φουντώσει ακόμη περισσότερο.
Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ τα πράγματα δεν είναι καθόλου δεδομένα. Το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται έναν νέο ηγέτη, που να εκφράζει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, να έχει συμβάλει ήδη προς αυτή την κατεύθυνση και να υποστηρίζει ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα ευρωπαϊκού προσανατολισμού.
Δεν θα ανακάμψει όμως αν αλλάξει μόνο ηγεσία. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ είναι ένα κόμμα τελείως αποδιοργανωμένο, ασπόνδυλο ιδεολογικά. Χρειάζεται άμεσα να μετατραπεί από κόμμα των μηχανισμών και των ευνοημένων από τον κρατισμό, σε κόμμα ανοικτό στις νέες ιδέες, τους νέους ηλικιακά αλλά και στα δυναμικά κοινωνικά στρώματα.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να πείσει πως αλλάζει σε ιδέες, πρόσωπα, πρακτικές και ιδεολογικούς προσανατολισμούς. Να μην εμφανίζεται ως κόμμα που αμύνεται και γαντζώνεται απελπισμένα σε ξεπερασμένες και αποτυχημένες ιδέες και πρακτικές του παρελθόντος. Να κατέβει στις εκλογές ως κόμμα που θα εκφράζει τις προοπτικές του μέλλοντος. Πρέπει επομένως να ξεπεράσει την αγωνία που το διαπερνά και συνίσταται στην άποψη, η οποία υποστηρίζει πως για να παραμείνει κόμμα εξουσίας, πρέπει να εκφράζει τους πάντες και τα πάντα. Ο μόνος δρόμος για να πείσει και να παραμείνει κόμμα που εκπροσωπεί τους περισσότερους πολίτες, είναι να εκφράσει σήμερα εκείνους τους πολίτες που κατανοούν το βάθος και τις αιτίες της κρίσης, που συμφωνούν με την ανάγκη των αντικρατικίστικων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων και οι οποίοι κατανοούν πως όλοι πρέπει να δώσουμε το αναλογούντα στον καθένα μερίδιο, για να διατηρήσουμε τα θετικά των προηγούμενων ιστορικών περιόδων. Υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας που δεν το ικανοποιούν οι θέσεις της κομμουνιστογενούς Αριστεράς – ήπιας και ακραίας -, δεν το καλύπτουν οι εθνικιστικές και αντιευρωπαϊκές κορόνες, ενώ επίσης δεν το εκφράζει η αγωνία της ηγετικής ομάδας της ΝΔ για επάνοδο στην εξουσία το γρηγορότερο και απροετοίμαστα. Αυτούς τους ανθρώπους χρειάζεται να εκφράσουμε σήμερα με τις προτάσεις μας, κυρίως σε τρία επίπεδα.
Πρώτον, προτάσεις για τη δημιουργία ενός ριζικά διαφορετικού παραγωγικού μοντέλου στο οποίο ο ιδιωτικός τομέας θα παράγει και θα καλύπτει θέσεις εργασίας. Σε αυτό το μοντέλο δεν αντιστοιχεί η εξαφάνιση του κράτους, αλλά ένα μικρότερο, φιλικό προς τον πολίτη και αποτελεσματικό κράτος. Ενα κράτος στο οποίο θα λειτουργεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού, που θα ελέγχει τις τιμές. Ενα μη γραφειοκρατικό κράτος, ιδιαίτερα στον τομέα του ΕΣΠΑ όπου το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό ασφυκτιά στο πλαίσιο των γραφειοκρατικών του δεσμεύσεων.
Δεύτερον, προτάσεις για ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος το οποίο θα προσφέρει σοβαρές κοινωνικές υπηρεσίες κυρίως στους χώρους της υγείας, της παιδείας και της προσωπικής ασφάλειας και δεν θα μοιράζει γενικευμένα επιδόματα, τα οποία πηγαίνουν στην κατανάλωση και τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και παιδείας με τα φακελάκια και την παραπαιδεία.
Και τρίτον, προτάσεις για αλλαγή του πολιτικού μας συστήματος. Το σημερινό πολιτικό σύστημα έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές του. Οι έλληνες πολίτες το έχουν καταλάβει και δείχνουν καθαρά πως δεν το εμπιστεύονται στο σύνολό του. Μεταξύ πολλών άλλων, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα όπως o ουσιαστικός διαχωρισμός της εκτελεστικής από τη νομοθετική εξουσία, η μείωση και η αυστηρώς ελεγχόμενη χρηματοδότηση των κομμάτων, αλλαγές των νόμων περί ασυλίας βουλευτών και περί ευθύνης υπουργών, οι οποίες θα αποτρέπουν διαχρονικά την ασυλία και αυστηροποίηση του πόθεν έσχες.
Το νέο ΠΑΣΟΚ μόνο αν διαμορφώσει μια πολιτική πρόταση που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας, μπορεί να πείσει για την ικανότητά του να παραμείνει μεγάλο και χρήσιμο κόμμα.
Ο Ηλίας Μόσιαλος είναι βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, πρώην υπουργός Επικρατείας