Είναι η δεύτερη φορά που ο Ευάγγελος Βενιζέλος βγάζει το φίδι από την τρύπα. Την πρώτη, τον Ιούνιο του 2011, όταν, αναλαμβάνοντας υπουργός Οικονομικών, ουσιαστικά διασφάλισε τη συνοχή του ΠΑΣΟΚ που μπόρεσε να υπερψηφίσει το αναθεωρημένο Μνημόνιο.
Και βέβαια προχθές που κράτησε στη ζωή την κυβέρνηση και απέτρεψε κατά πάσα πιθανότητα μια απροσδόκητη χρεοκοπία, αλλά και το ενδεχόμενο παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας. Μπορεί να φανταστεί άραγε κανείς τι θα συνέβαινε αν στην επόμενη Βουλή αναδεικνυόταν η ακροδεξιά σε ρυθμιστικό παράγοντα;
Δεν ήταν δεδομένη εκ των προτέρων η στάση του κ. Βενιζέλου. Ολοι θυμόμαστε ότι πέρυσι, μετά τις εκλογές του Μαΐου, το ΠΑΣΟΚ είχε θέσει ως όρο για να συμμετάσχει στην κυβέρνηση τη συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ. Ο πειρασμός να αποχωρήσει μαζί της και να μη φορτωθεί μόνο του το πολιτικό κόστος θα ήταν μεγάλος. Αλλά βέβαια θα ήταν και μια καταστροφική επιλογή.
Οχι μόνο γιατί θα φαινόταν ουρά της ΔΗΜΑΡ. Αλλά γιατί θα βρισκόταν να αντιφάσκει με τον ίδιο του τον εαυτό και την πολιτική που ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια. Ουσιαστικά θα παρέδιδε την πολιτική του ταυτότητα και θα έχανε τον λόγο ύπαρξής του – περίπου όπως η ΔΗΜΑΡ.
Ο κ. Βενιζέλος είχε τη λογική και το θάρρος να μην μπει στον πειρασμό. Κράτησε έτσι σταθερά το ΠΑΣΟΚ στον χώρο της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, ώστε να μπορεί προοπτικά να αποτελέσει μια εναλλακτική πρόταση εξουσίας από τον χώρο των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
Θα βγει λοιπόν κερδισμένο το ΠΑΣΟΚ; Σίγουρα από χθες αποτελεί τον μοναδικό υπαρκτό πόλο συσπείρωσης των εκσυγχρονιστικών-μεταρρυθμιστικών δυνάμεων της προοδευτικής παράταξης. Από εκεί και πέρα το πώς θα πάει δημοσκοπικά θα εξαρτηθεί πολύ από την πορεία της κυβέρνησης. Από το αν θα μπορέσει να έχει χειροπιαστά θετικά αποτελέσματα. Αλλά και από το αν το ΠΑΣΟΚ θα μπορέσει να βάλει τη δική του σφραγίδα στο κυβερνητικό έργο.
Δεν θα είναι εύκολο. Αν βρεθούμε πάλι να παρακολουθούμε μια διαρκή διελκυστίνδα μεταξύ των δύο εταίρων με γκρίνιες και διαφωνίες για κάθε επιμέρους ρύθμιση, που θα λειτουργούν παραλυτικά για το κυβερνητικό έργο, τότε η συνεργασία θα αποδειχθεί βραχύβια. Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις και σαφείς ιεραρχημένοι στόχοι. Με αυτή την έννοια η πρόσκληση του κ. Βενιζέλου προς τον κ. Σαμαρά για μια νέα βάση στη συνεργασία τους απευθύνεται ουσιαστικά και στο ΠΑΣΟΚ, που θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζει τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση.
Και η Κεντροαριστερά; Εως την Πέμπτη το μεσημέρι πολλοί πίστευαν ότι η κρίση της ΕΡΤ είχε φέρει πιο κοντά το ΠΑΣΟΚ με τη ΔΗΜΑΡ. Οι δύο ηγέτες είχαν αποκτήσει κοινό βηματισμό και είχαν καλή χημεία – αντίθετα από τη σχέση τους με τον κ. Σαμαρά. Στελέχη της ΔΗΜΑΡ μάλιστα θεωρούσαν σχεδόν δεδομένη τη δημιουργία ενός κοινού σχήματος. Προφανώς υπολόγισαν λάθος.
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ότι το ένα κόμμα θα είναι μέσα στην κυβέρνηση και το άλλο έξω. Οσο η ασάφεια πλέον των στρατηγικών επιλογών της ΔΗΜΑΡ.
Η απόφασή της να πάρει μέρος στην τρικομματική φάνηκε ως επιθυμία να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Αποδείχθηκε ότι δεν αντέχει το βάρος, ότι ακούει περισσότερο την πλατεία και τον πολιτικο-δημοσιογραφικό μικρόκοσμο, που αποτελεί τον βασικό χώρο αναφοράς μεγάλης μερίδας των στελεχών της. Ετσι όμως δεν μπορεί να διεκδικήσει ουσιαστικό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ιδιαίτερα σε συνθήκες πόλωσης και σκληρών διλημμάτων.