Μπορεί η Ελλάδα να μην είναι η ίδια χώρα με εκείνη που μπήκε στα μνημόνια, πριν 15 περίπου χρόνια, αλλά τα δανεικά των μνημονίων περιμένουν ακόμα την επιστροφή τους. Η περίοδος χάριτος που εξασφαλίστηκε εκπνέει το 2032 γεγονός που σημαίνει ότι από εκεί και μετά η χώρα θα είναι υποχρεωμένη να καταβάλει στους δανειστές τα τοκοχρεωλύσια. Στην πράξη, θα επιστρέψουμε στα αλήστου μνήμης πρωτογενή πλεονάσματα με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της χώρας και τα εισοδήματα των πολιτών. Εξ άλλου, με την ολοκλήρωση και των εκταμιεύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, στις 31/12/26, θα στενέψουν δραματικά και οι χρηματοδοτικές δυνατότητες. Τα περιθώρια για επιδοματικές πολιτικές θα εξαντληθούν άμεσα.
Η χώρα, όχι μόνο δεν φαίνεται προετοιμασμένη γι αυτή την προοπτική αλλά, αντίθετα, μοιάζει από πολλές πλευρές ανοχύρωτη. Το πρώτο πρόβλημα είναι το «βαθύ κράτος», με το οποίο δήλωσε πρόσφατα αποφασισμένος να συγκρουστεί, έστω και καθυστερημένα, ο Πρωθυπουργός. Χρειάστηκε να περάσουν έξι χρόνια στην εξουσία, δύο φυσικές καταστροφές και μια τραγωδία για να συνειδητοποιήσει και ο ίδιος ότι η μεταρρύθμιση του πελατειακού κράτους έχει βαρύ πολιτικό κόστος και είναι θέμα κυβερνητικής βούλησης και αποφασιστικότητας. Η πάταξη της γραφειοκρατίας δεν είναι μόνο θέμα ψηφιοποίησης και η αξιοκρατία δεν κατοχυρώνεται με συνταγματική αναθεώρηση. Απαιτείται συνολικό σχέδιο και επιδίωξη κοινωνικών και πολιτικών συναινέσεων για την υλοποίησή του.
Το δεύτερο, ολοένα και πιο σοβαρό πρόβλημα, είναι η άνοδος του ακραίου λαϊκισμού ο οποίος φαίνεται να επιστρέφει απειλητικά. Σήμερα, το αντιμνημονιακό τσουνάμι της κρίσης φόρεσε την «αντισυστημική» του στολή για να επιτεθεί στους θεσμούς και να τους απαξιώσει. Ωστόσο, η δημοκρατία χρειάζεται τη στήριξη και τη θωράκιση των θεσμών καθώς και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αντί για έναν νέο καταστροφικό διχασμό. Δυστυχώς, το πολιτικό σύστημα αφήνει ξανά περιθώρια για τη διάδοση διχαστικών απόψεων από δημαγωγούς, την ανευθυνότητα των οποίων πλήρωσε ακριβά η χώρα. Οι δημοσκοπήσεις χτυπούν ήδη ηχηρό καμπανάκι και αλίμονο σε όσους προσποιούνται καιροσκοπικά ότι δεν το ακούν.
Στη σημερινή κρίσιμη διεθνή συγκυρία την ώρα που οι αλλαγές των συσχετισμών, παγκοσμίως, απειλούν την ειρήνη και τις γεωπολιτικές ισορροπίες, επιβάλλεται η Ελλάδα να επιβεβαιώνει σταθερά τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό και την προσήλωσή της στις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινείται η προσέγγιση που αποτυπώνεται στη «Νέα εθνική πυξίδα» του ηγέτη της «Πρώτη φορά Αριστερά» με την οποία προαναγγέλει την επιστροφή του στο πολιτικό σκηνικό. Στην ουσία αναπαράγει τις φιλορωσικές θέσεις αναφορικά με την εισβολή στην Ουκρανία καθώς και τον ευρωσκεπτικισμό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ο οποίος οδήγησε στο αντιευρωπαϊκό δημοψήφισμα, το 2015.
Η προετοιμασία της χώρας για τις υποχρεώσεις της μετά το 2032 δεν μπορεί και δεν πρέπει να καθυστερήσει. Η διαφαινόμενη αδυναμία - με βάση τουλάχιστον τα σημερινά δεδομένα - για την επίτευξη μονοκομματικής αυτοδυναμίας στις επόμενες εκλογές, καθιστά αναγκαίους τους αμοιβαίους συμβιβασμούς και τις πολιτικές συναινέσεις. Στο κλείσιμο των εργασιών του πρόσφατου συνεδρίου του «Κύκλου Ιδεών» ο Ευάγγελος Βενιζέλος είπε χαρακτηριστικά: «πρέπει και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις της κυβερνησιμότητας της χώρας». Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι η χώρα δεν χρειάζεται την κυβερνησιμότητα που θα επιβληθεί ξανά από τις δραματικές συνθήκες μιας νέας κρίσης, χρειάζεται την έγκαιρη πρόνοια όλων για την ευημερία και τη δημοκρατική σταθερότητα της χώρας.
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 29/03/2025
Πηγή: www.tanea.gr