Την είδα την τελετή, από το ξεκίνημά της έως το τέλος της μαζί με τις διαφημίσεις, δίχως να χάσω τίποτα από την λαμπρή αυτή γιορτή. Δεν θα αναφερθώ σε λεπτομέρειες που έγιναν γνωστές σε όλο τον κόσμο τού θεάματος. Είναι εξάλλου το δημοφιλέστερο θέαμα παγκοσμίως για τους θαυμαστές τής 7ης τέχνης. Απ’ ότι μαθαίνω, θα δούμε καλό κινηματογράφο από τις τελευταίες παραγωγές. Τα πρώτα βραβεία δείχνουν πως ο κινηματογράφος εξελίσσεται ταχύτατα σε όλες τις διαστάσεις του (σενάριο-τεχνικά μέσα-εφέ-νέοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες-θέαμα-φαντασία-ομαδική δουλειά κλπ), δημιουργώντας μια κραταιά παγκόσμια δύναμη-βιομηχανία που συνυπάρχει με όλες τις Τέχνες, τις Επιστήμες και τα Γράμματα, αντιδρώντας κι αυτή στην παγκόσμια πολιτική ανοησία και κουτοπονηριά…
Η 89η Τελετή Απονομής των Βραβείων Όσκαρ θα μας απασχολήσει, αυτή τη φορά, ως σημείο συσπείρωσης των κινηματογραφικών δυνάμεων ενάντια στην αυταρχική, εθνικιστική, έως και φασίζουσα συμπεριφορά τού Τραμπ, ο οποίος φρόντισε να αντιμετωπίσει εχθρικά και μισαλλόδοξα τους διανοούμενους, τους δημοσιογράφους, τους καλλιτέχνες αλλά και τους συντελεστές τού πιο αναπτυγμένου κινηματογράφου. Μια βιομηχανία, που παράγει εξαιρετικά θεάματα, που πολλά από αυτά είναι διαποτισμένα από ανθρωπιά και πολυπολιτισμική αυτογνωσία, δίχως σκοτεινές επιλογές ρατσισμού και διακρίσεων… Η αμερικανική… ΚΟΒΑ κινηματογράφου, κατάφερε το δυσκολότερο: να ενώσει τους θυμωμένους ηθοποιούς- σκηνοθέτες-παραγωγούς, σεναριογράφους, και να τους θέσει απέναντι στον νέο φαιδρό Πλανητάρχη. Άλλοτε άμεσα, άλλοτε υπονοώντας, σίγουρα όμως σαρκάζοντας, ειρωνευόμενοι, τον Αμερικανό Πρόεδρο, σκιαγράφησαν τελικά μιια αλλοπρόσαλλη παγκόσμια καρικατούρα!
Όλη αυτή η παρουσίαση τόσων διάσημων ηθοποιών, σκηνοθετών, πρωταγωνιστών, παραγωγών κλπ, πέρα από τα τυποποιημένα «ευχαριστώ» στη μαμά, τον μπαμπά και το γραφείο παραγωγής, είχαν κάτι να πουν για την ανάγκη υποστήριξης της διαφορετικότητας αλλά και των διωκόμενων, από την παρούσα εξουσία, μεταναστών, προσφύγων, όπως και να στηρίξουν το πνεύμα μιας νέας εποχής που αναδύεται μέσα και από τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Ένα νέο «πνεύμα εποχής» που θα πρέπει να γίνει αποδεκτό και να πρυτανεύσει στις επιλογές των κυβερνήσεων, αν βέβαια επιθυμούν να στηριχθούν σε ουμανιστικά ιδανικά. Αυτή ακριβώς η φράση που περιείχε το «πνεύμα εποχής» με έκανε να κολλήσω και να το σκεφτώ λίγο παραπάνω…
Η νέα εξουσία στην Αμερική, χώρα κατ’ εξοχήν μεταναστών και πρώην σκλάβων, επιδεικνύει, αυτή τη στιγμή, λωτοφαγία! Με την προσπάθεια λησμονιάς τής ιστορίας της, αναδεικνύεται πρωτοπόρος στην απόπειρα πνευματικής λοβοτομής των εκατομμυρίων πολιτών της, επιδιώκοντας να πείσει τον «λαό» πως η ιστορία τού πληθυσμού της ξεκινάει ΤΩΡΑ! Από το μηδέν! Στην εποχή μας, εποχή ακατάπαυστων μετακινήσεων, σε έναν κόσμο όπου η εργασία και η επικοινωνία είναι τα πρώτιστα, στη μεγαλύτερη πολύχρωμη και πολυπολιτισμική χώρα, η απαγόρευση εισόδου σε μετανάστες και πρόσφυγες δημιουργεί μόνο οργή και αναπαράγει μίσος με ισχυρές προοπτικές αντεκδικήσεων… Αυτή η αψυχολόγητη απαγόρευση είναι απόφαση που για να υλοποιηθεί (διάβαζε: να επιβληθεί) θα προκαλέσει βία και αίμα, καθώς και μια αλυσίδα από ενδιάμεσα προβλήματα.
Οι ηθοποιοί των Όσκαρ, επαναλαμβάνω, αναφέρθηκαν σε ένα νέο «παγκόσμιο πνεύμα» που θα πρέπει να πρυτανεύσει στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα.
Πώς μπορεί να διατυπωθεί και να οριστεί μια τέτοια έννοια; Σε μια από τις πιο σκοτεινές μεταπολεμικές περιόδους, όπου η αφρικανική και ασιατική γη, στο μεγαλύτερο μέρος τους, φλέγονται από ανηλεείς πολέμους, όταν καταστρέφονται ολόκληρες χώρες και πόλεις, (σε Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη) ακόμα και εκείνες οι ιστορικές, στην εποχή όπου οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, ψάχνουν για άλλη πατρίδα, για μια γωνία προστασίας, όταν οι εικόνες είναι πλέον γροθιά στο στομάχι, σε μια τέτοια συγκυρία, υπάρχει ανάγκη για δημιουργία αντιστάσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πρώτη ανάγκη είναι να υπάρξει νέο κλίμα, αντίληψη, ατμόσφαιρα, πνεύμα! Ένα πνεύμα οικουμενικό. Πνεύμα κατανόησης πως η ανθρωπότητα έχει ανάγκη, μπροστά στην απανθρωπιά των πολέμων και της ανέχειας, να αντιτάξει το πνεύμα της συμφιλίωσης, της ανοχής, της ισορροπίας και της ανθρωπιάς.
Ο κινηματογράφος, ως τέχνη συλλογική, με τεράστια-παγκόσμια ακτινοβολία, «οφείλει» να προβάλλει ένα νέο παγκόσμιο πνεύμα. Με ουμανιστικά μηνύματα, φιλοσοφικές εμβαθύνσεις, προεκτάσεις γύρω από την ιστορική πορεία τής ανθρωπότητας, το νέο πνεύμα (που ο καθείς το εκλαμβάνει με τον δικό του τρόπο) μπορεί να αποτελέσει πρώτο υλικό σκέψης που θα επιβάλλει μια παγκόσμια «συμμαχία» δυνάμεων ιδεών και πολιτισμικής συνείδησης!
Ίσως να τοποθετήσετε μια τέτοια αδόκιμη «άποψη», περί «νέου πνεύματος» σε έναν κόσμο εκλογικευμένο, με την ευκαιρία τής παρουσίας στο πολιτικό παγκόσμιο σκηνικό τού νέου Πλανητάρχη, τζάμπα λόγια του αέρος ή ουτοπικά προσωπικά παραληρήματα… Θα συμφωνούσα, αν είχαμε να αντιπαραθέσουμε κάτι άλλο, πέρα από αριστερές «συνταγές» που έχουν δοκιμαστεί και αποτύχει δυστυχώς εδώ και χρόνια. Ας κάνουμε τον κόπο να βρούμε τη συνισταμένη τού νέου πνεύματος που όλοι έχουμε ανάγκη. Από τα φετινά Όσκαρ, πέρα από τη λαμπρότητα και το φωτοστέφανο των πρωταγωνιστών, την στιγμιαία λάθος βράβευση, την εντυπωσιακή αίθουσα, τις απονομές, θα ήθελα να κρατήσω την ουσία που είναι η σύγκληση των ομιλιών περί αυτού του νέου πνεύματος.
Το κρατάμε. Τόσο απλό και τόσο σύνθετο συγχρόνως. Ας το δουλέψουμε μέσα μας, μήπως και μας προκύψει κάτι άλλο, γόνιμο και δημιουργικό. Δεν φαντάζομαι και δεν πρέπει, στη μισαλλοδοξία Τραμπ, να αντιπαραθέσουμε την δική μας. Θα είναι ΤΟ ιστορικό λάθος, που, όποτε έγινε, έσπρωξε την ανθρωπότητα στο γκρεμό και την οδύνη…