Στο ‘’ΒΗΜΑ’’ της περασμένης Κυριακής, ο Σταύρος Ψυχάρης στο άρθρο του με τίτλο ‘’ΤΟ ΜΠΛΟΚΑΚΙ ΤΟΥ ΤΣΙΠΡΑ’’ θύμισε ποιο είναι το κύριο πρόβλημα που έχει η Ελλάδα  : Η  διακυβέρνησή της. Και στην κορυφή της διακυβέρνησης είναι η λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου και του γραφείου τού Πρωθυπουργού. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας λοιπόν δεν είναι ούτε το χρέος, ούτε το μνημόνιο, ούτε η οικονομία.

Ο φιλικά διακείμενος στον Σύριζα Ντανιέλ Κον Μπεντίτ σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο της Liberation  Ζαν Κατρμέρ-από τους κορυφαίους γνώστες  και μελετητές της κρίσης μας-ήταν σαφής.. Η Ελλάδα χρειάζεται χρόνο για να οικοδομήσει ένα λειτουργικό Κράτος..μια διαδικασία οικοδόμησης του Κράτους (state-building), που  να  το καταστήσει  ικανό να συνοδεύσει την  οικονομία.

Και βέβαια η οικοδόμηση ενός τέτοιου Κράτους θα πρέπει να ξεκινήσει από την κορυφή. Δηλαδή από την  λειτουργία του Πρωθυπουργού, του γραφείου του και του υπουργικού του συμβουλίου.

Ο Ψυχάρης θύμισε την μεθοδολογία του Α. Παπανδρέου και του Κ. Σημίτη με την χρήση του γνωστού μπλοκ (τεφτέρι).. Που είναι πιο απλοϊκά η διαδικασία παραγωγής στρατηγικής ,η μετάφρασή της σε συγκεκριμένα μέτρα και χρονοδιαγράμματα και βεβαίως η παρακολούθηση εφαρμογής της ( follow up).

Στα ‘’ΝΕΑ’’ της Δευτέρας ο καθηγητής Π.Ιωακειμίδης, επεσήμανε ότι η διακυβέρνηση ξεκινάει από την κορυφή. Από τον ρόλο του υπουργικού συμβουλίου,  ώστε να γίνει λειτουργικό, αποτελεσματικό.  Και το εργαλείο που υπέδειξε σαν λύση είναι το να μιμηθεί η κυβέρνηση το σύστημα που εφαρμόζεται στην Ε.Επιτροπή.

Τι εννοούν όμως οι ποιητές?

Ο Τσώρτσιλ, όταν έλαβε την εντολή σχηματισμού Κυβέρνησης εθνικής ενότητας εν μέσω κατάρρευσης του δυτικού μετώπου, πρώτο του μέλημα ήταν να οργανώσει μια σφιχτή ‘’ομάδα πολέμου’’ αποτελούμενη από πέντε υπουργούς-από όλα τα κόμματα- και τα επιτελεία του στρατού. Επέβαλε καθημερινή σύσκεψη,  με ατζέντα που τότε κυριαρχούσε από την γερμανική προέλαση στην Γαλλία. Ο γραμματέας της ομάδας αυτής στρατηγός Ismey ήταν επιφορτισμένος με την έκδοση των διαταγών για τα πεδία των μαχών, την ομαλή λειτουργία της βιομηχανίας την παραγωγή όπλων, την προστασία των πόλεων και των στρατηγικών εγκαταστάσεων από τις αναμενόμενες αεροπορικές επιδρομές κλπ. Όπως γράφει στα απομνημονεύματα του, προτεραιότητα για την επιβίωση της Αγγλίας και την εξάλειψη του ναζισμού είχε η οργάνωση της ‘’ομάδας πολέμου’’. Ώστε να λαμβάνονται οι αποφάσεις, να  εκτελούνται, να παρακολουθείται η εφαρμογή τους και να αξιολογείται κάθε μέτρο.

Είναι αυτό ακριβώς που λείπει στη χώρα μας. Η Οργάνωση που θα χαράξει την στρατηγική πέρα από τις μνημονιακές υποχρεώσεις.

Ο κ. Μανιτάκης, στην προηγούμενη θητεία του, ζήτησε από την Ομάδα δράσης του Ράιχενμπαχ τεχνική βοήθεια για μια αποτελεσματική διακυβέρνηση. Γάλλοι ειδικοί συνέγραψαν ένα 27 σελίδων πόνημα στο οποίο  περιέγραφαν τι πρέπει να αλλάξει στην διοίκηση. Πώς πρέπει να οικοδομηθεί το Κράτος.

Στην εργασία των Γάλλων, πρώτη προτεραιότητα είχε το ΄΄μπλοκάκι’’ του Πρωθυπουργού. Δηλαδή η εφαρμογή ενός συστήματος που θα συντόνιζε το Υπουργικό συμβούλιο και το γραφείο του Πρωθυπουργού. Και αυτή η δομή περιελάμβανε δύο γενικούς γραμματείς με το κατάλληλο προσωπικό για τον συντονισμό του υπουργικού συμβουλίου και των μνημονιακών υποχρεώσεων.

Δηλαδή δυο ‘’πολεμικών συμβουλίων’’.  Τελικά οι γραμματείς διορίστηκαν , αλλά η υποστηρικτική δομή όχι. Και τώρα οι Βερναρδάκης και Σαγιάς αποχώρησαν.

Δεν είναι η πρώτη φορά που προσπαθεί κάποιος να βάλει τάξη στο χάος στα ανώτατα διαμερίσματα της πολιτικής εξουσίας. Θυμάμαι πριν χρόνια πολλά, όταν είχα γράψει για το ζήτημα προτείνοντας το μοντέλο που αναφέρει ο κ. Ιωακειμίδης, ένας κοντινός συνεργάτης του τότε Πρωθυπουργού με είχε πάρει τηλέφωνο παραπονούμενος ότι αδικώ την κυβέρνηση με τα γραπτά μου μια και είχε περάσει σχετικός νόμος. Και όταν τον ρώτησα γιατί δεν εφαρμόζεται, με αφόπλισε. Δίσταζαν να τον εφαρμόσουν γιατί φοβόντουσαν αντίδραση των υπουργών!! Που είχαν μάθει να συνεδριάζουν αραιά και πού και να διαχειρίζονται τα υπουργεία τους ως φεουδάρχες.

Αλλά ποια είναι η διακυβέρνηση της Επιτροπής, που θα μπορούσε να παίξει καταλυτικό ρόλο στην οικοδόμηση και λειτουργία ενός σύγχρονου Κράτους?

Ας περιγράψουμε εν συντομία τα βασικά της στοιχεία.

• Η Ε.Ε. Επιτροπή , δηλαδή όλοι οι Επίτροποι, ανυπερθέτως συνεδριάζει κάθε Τετάρτη. Ψηφίζονται οι αποφάσεις και συνήθως ο Πρόεδρος προσπαθεί να εξασφαλίσει ομοφωνία.

• Κάθε Δευτέρα συνεδριάζουν οι Δ/ντες των γραφείων των Επιτρόπων και

εξετάζουν όλα τα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Για όσα θέματα υπάρχει ομοφωνία, αποστέλλονται ως σημεία ‘’Α’’ και τα υπόλοιπα είναι το βασικό μενού της Επιτροπής.

• Η γραμματειακή δουλειά πραγματοποιείται από την Γενική Γραμματεία της Ε.Ε.  Έτσι η Γ.Γ. έχει βασικά τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

Καταρτίζει με την συμμετοχή του γραφείου του Προέδρου και του συνόλου των Επιτρόπων το ετήσιο πρόγραμμα νομοθετικής και άλλης εργασίας της Ε.Ε. Ενημερώνει το Ε.Κοινοβούλιο για το πρόγραμμα. Ελέγχει την τήρηση του χρονοδιαγράμματος (Project Management). Οργανώνει τις συνεδριάσεις του οργάνου . Και πολλά άλλα..

Άκουσα τον Πρωθυπουργό να λέει ότι κάθε εξάμηνο θα αξιολογεί τους υπουργούς. Τον άκουσα επίσης να απαντάει στον Κλίντον, ότι θέλει την βοήθεια όλων για επενδύσεις. Προφανώς ενημερώθηκε από τον υπηρεσιακό υπουργό Ν.Χριστοδουλάκη, ότι για να υπάρξει δημιουργία θέσεων εργασίας χρειάζονται επενδύσεις. Και μάλιστα 100δις την επόμενη πενταετία. Το ίδιο νούμερο ανέφερε και ο πρόεδρος του ΣΕΒ μιλώντας για επενδυτικό σοκ.

Άκουσα επίσης, ότι ο κ .Τσίπρας θέλει να χρησιμοποιήσει στελέχη πέραν των κομματικών για την αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης. Και άκουσα, ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να εφαρμόσει το τριετές χρονοδιάγραμμα του μνημονίου εγκαίρως.

Αναρωτιέμαι αν έχει συνειδητοποιήσει, ότι για να συμβούν όλα αυτά τα απαραίτητα για την αναγέννηση της χώρας, απαιτείται δρακόντειος συντονισμός. Και αν δεν δράσει όπως ο Τσώρτσιλ, μια και είμαστε σε ‘’πόλεμο’’, πρέπει να το πάρει απόφαση, ότι η διακυβέρνηση χρειάζεται αμέσως οργάνωση στιβαρή. Αν δεν του αρέσει το σχήμα που περιέγραψα, υπάρχουν και άλλα σχήματα που εφαρμόζονται στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ας διαλέξει ένα. Κι αν ούτε αυτό μπορεί, ας πάρει το μπλοκάκι του Ψυχάρη και ας φτιάξει το χρονοδιάγραμμα των δράσεων που απαιτεί η τετραετία , έστω και ηλεκτρονικά. Και ας επιβάλει στον εαυτό του και στους άμαθους σε ομαδική δουλειά υπουργούς την τακτική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Αν δεν τα καταφέρει, φοβάμαι- και πολλοί άλλοι στην Ευρώπη-,  ότι σύντομα θα βρεθεί σε δίνες πολιτικές, σε ήττες εθνικές και σε προσωπική απαξίωση.

Ο πόλεμος και η οικονομία έχουν τους δικούς τους κανόνες που δεν κοιτάνε την δική μας μελαγχολία. Υποτάσσονται όμως ενίοτε στην σκληρή οργάνωση.