Το κρυφτό της μεταρρύθμισης

Λεωνίδας Καστανάς 17 Ιουν 2013

Και ξαφνικά η κρίση της ΕΡΤ έφερε στην επιφάνεια τις αδυναμίες της συγκυβέρνησης. Την έλλειψη πολιτικού σχεδίου της ΝΔ και την αδυναμία των άλλων δύο εταίρων να επηρεάσουν ουσιωδώς τις εκάστοτε πολιτικές αποφάσεις του Σαμαρά. Ξαφνικά, η χώρα βρέθηκε να συζητάει εκλογές. Να ψάχνει δηλαδή τρόπο να αυτοκτονήσει. Να πετάξει στα σκουπίδια όλη την επώδυνη προσπάθεια ανασύνταξης, να γυρίσει πίσω. Να επαναφέρει τη δυσπιστία στη σκέψη των δανειστών της. Να αναστήσει το κίνημα των αγανακτισμένων. Να δώσει χέρι βοηθείας στο ΣΥΡΙΖΑ και να εκτοξεύσει τη ΧΑ. Να βυθίσει το φθαρμένο πολιτικό σύστημα σε ακόμα μεγαλύτερη ανυποληψία.

.

Η κίνηση Σαμαρά δεν δείχνει μόνο ηγεμονισμό, αυταρχισμό και αμετροέπεια. Δείχνει έλλειψη σοβαρότητας απέναντι στα πραγματικά προβλήματα της χώρας. Δείχνει κακή εκτίμηση του συσχετισμού των δυνάμεων, υποτίμηση της αξίας του ήπιου πολιτικού κλίματος. Δείχνει  απόπειρα σύνθλιψης των συμμάχων σε μια φάση που η συνοχή της τρικομματικής θα έπρεπε να είναι πρώτη προτεραιότητα. Κυρίως, δείχνει την προσπάθεια μετατόπισης του ενδιαφέροντος από τις αναγκαίες και καθοριστικής σημασίας μεταρρυθμίσεις, στα δευτερεύοντα και τα επουσιώδη, δείγμα των οποίων είναι και η αμαρτωλή ΕΡΤ.

.

Η ανάγκη κλεισίματος κάποιων οργανισμών είναι δεδομένη. Είναι όμως και γνωστό ότι τα εσωκομματικά και διακομματικά φέουδα που λυμαίνονται το κράτος, έχουν δύναμη και αντιστέκονται. Φαίνεται ότι η ΕΡΤ επιλέχθηκε ως ο αδύναμος κρίκος, σε μια διελκυστίνδα μεταξύ κρατικών οργανισμών, για το ποιοι θα κλείσουν και ποιοι θα επιβιώσουν. Μόνο που ο τρόπος ήταν λάθος. Οι συνέπειες του εγχειρήματος δεν μετρήθηκαν σωστά και τραυμάτισαν ανεπανόρθωτα τη ΝΔ και την κυβέρνηση.

.

Ο περισσότερος από τον κόσμο που μαζεύεται αυτές τις μέρες έξω από το ραδιομέγαρο, δεν είναι οπαδός της δημοκρατίας ή της ελεύθερης ενημέρωσης. Δεν ανησυχεί για τις τύχες των εργαζομένων. Είναι οπαδός και φρουρός της παλιάς Ελλάδας. Συγκεντρώνεται εκεί όχι για να απαιτήσει δομικές και ορθολογικές αλλαγές στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, αλλά τη διάσωση του υπάρχοντος, της πελατειακής διαπλοκής, της πολιτικής φαυλότητας. Και ο Σαμαράς του δίνει χέρι να πιαστεί, του δίνει φωνή για να διατυπώσει δυνατά το αίτημά του, που δεν είναι άλλο παρά το «πάμε πίσω ολοταχώς».

.

Ένα χρόνο τώρα, η συγκυβέρνηση κωλυσιεργεί με τις αποκρατικοποιήσεις και αποτυγχάνει παταγωδώς. Αδυνατεί να βρει τρόπο να διώξει τους επίορκους ΔΥ, να απελευθερώσει όλα τα επαγγέλματα, να μειώσει και να βελτιώσει το δημόσιο τομέα, να ξεκινήσει και πάλι τα μεγάλα δημόσια έργα, να βοηθήσει τους αδύναμους, να δρομολογήσει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Να εφαρμόσει πολιτικές ανακούφισης των πολιτών και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας. Να πάει τη χώρα ένα βήμα παρακάτω, πέραν της βάρβαρης, αλλά αναγκαίας δημοσιονομικής προσαρμογής. Και για να σκεπάσει τις αδυναμίες της, επιλέγει να κλείσει την ΕΡΤ ως δείγμα μιας αμφίβολης μεταρρύθμισης.

.

Ένα χρόνο τώρα, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ κρύβονται πίσω από τις επιλογές της ΝΔ και αποφεύγουν να συντάξουν ένα κοινό και συγκεκριμένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο. Επαναλαμβάνουν μονότονα τη συμβολή τους στη σωτηρία της χώρας, μέσω της συμμετοχής στην κυβέρνηση, αλλά αδυνατούν να επιδείξουν κυβερνητικές αποφάσεις στις οποίες η συμμετοχή τους ήταν αποφασιστική. Ο Σαμαράς αποφασίζει και οι Βενιζέλος – Κουβέλης, στην αρχή αντιδρούν χλιαρά και στο τέλος συγκατανεύουν. Και αυτό συμβαίνει γιατί δεν θέλουν να βγουν μπροστά με καινοτόμες προτάσεις που θα ανατρέψουν το υπάρχον, αλλά ενδεχομένως θα δυσαρεστήσουν συντεχνίες και φυσικά θα θίξουν συμφέροντα. Δεν είδαμε, για παράδειγμα, ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα κλεισίματος κάποιων οργανισμών εκ μέρους τους. Όχι απλά αναδιάρθρωση που μπορεί και να μη γίνει ποτέ, αλλά κλεισίματος. Αρνούνται να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση με πρωτοκλασάτα στελέχη, ακριβώς για να μην εκτεθούν, αλλά συμμετέχουν στη νομή της εξουσίας με το απαράδεκτο 4-2-1. Οι υπουργοί που πρότειναν δεν διακρίνονται για τον μεταρρυθμιστικό τους οίστρο. Μάλλον για το αντίθετο. Ελπίζουν να σπρώξουν το χρόνο, εξαργυρώνοντας την αρχική τους επιλογή, αλλά δεν κάνουν πολιτική. Και το πληρώνουν. Ο Σαμαράς καρπούται τη γενική βελτίωση του κλίματος και οι άλλοι χρεώνονται τις αποτυχίες. Γιατί η Αριστερά αρνείται πεισματικά να εμπλουτίσει με μεταρρυθμιστικά και φιλελεύθερα στοιχεία την πολιτική της, φοβούμενη ότι έτσι χάνει το φιλολαϊκό της χαρακτήρα. Μόνο που σήμερα, φιλολαϊκό  είναι ό,τι φέρνει τη χώρα πλησιέστερα στην Ευρώπη, ανοίγει την αγορά, παράγει πλούτο και προσφέρει θέσεις εργασίας. Η συντήρηση αυτού του αντιπαραγωγικού δημόσιου τομέα, δεν μπορεί να είναι αίτημα της Αριστεράς, γιατί είναι αυτός που απομυζά τον ιδρώτα των εργαζομένων και συμβάλει στην ανεργία.

.

 

.

Οι εκλογές δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα. Δεν θα αλλάξουν τους κομματικούς συσχετισμούς στο κοινοβούλιο. Η ΝΔ δεν είναι σε θέση να αποκτήσει την πολυπόθητη αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τη δύναμη να βγει μπροστά. Η μόνη ωφελημένη θα είναι η Χρυσή Αυγή, που θα σπεκουλάρει πάνω στην αδυναμία των πολιτικών να οδηγήσουν τη χώρα με ασφάλεια. Το νέο κοινοβούλιο που θα προκύψει θα είναι χειρότερο του παρόντος, με περισσότερο αντιευρωπαϊκό  δυναμικό. Την επομένη τους, το πολιτικό σύστημα θα αναζητά με χειρότερους όρους τη δυνατότητα συνεργασίας των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. Και είναι πολύ αμφίβολο αν η ΝΔ θα βρει συμμάχους με την απαιτούμενη κοινοβουλευτική δύναμη και διάθεση για να κάνει κυβέρνηση. Και αν τους βρει, είναι ξεκάθαρο ότι αυτοί θα ζητήσουν το αυτονόητο. Τον αποκλεισμό του Σαμαρά από την ηγεσία της χώρας. Οι νέες εκλογές θα ενισχύσουν τα άκρα και θα πιέσουν αφόρητα το κέντρο. Μας είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι μέσα στους στόχους της ΝΔ. Εκτός και αν εκεί έχουν πάθει ομαδική παράκρουση.

.

Κάθε κρίση όμως βγάζει στην επιφάνεια και κάτι θετικό. Και αυτό είναι η σχεδόν αναγκαστική προσέγγιση των ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ. Έχουμε γράψει επανειλημμένα ότι μόνο η ίδια η ζωή μπορεί να ανασυστήσει το χώρο της Κεντροαριστεράς. Και να που συμβαίνει. Μόνο που πρέπει γρήγορα να πάρει σάρκα και οστά. Να διατυπώσει απλές και συγκεκριμένες αρχές και να θέσει άμεσους στόχους. Να συσπειρώσει ευρύτερες ομάδες από το χώρο του πολιτικού κέντρου, αλλά και ανένταχτες προσωπικότητες με ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα. Και να προσέξει να μην αναμασήσει τα αιτήματα της σοσιαλδημοκρατίας του ’60 και του ’70, γιατί τότε η οσμή της ναφθαλίνης θα διώξει κάθε ζωή από δίπλα της. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο σχήμα θα μιλάει από άλλη θέση ισχύος με το Σαμαρά και θα ελίσσεται με περισσότερη άνεση μέσα στην κυβέρνηση. Θα μπορεί να επιβάλει λύσεις.

.

Υπάρχουν και οι φωνές που προτείνουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από τον κυβερνητικό συνασπισμό και την απομάκρυνσή της από το ΠΑΣΟΚ. Ανομολόγητος στόχος τους είναι η πτώση της κυβέρνησης και η διενέργεια εκλογών. Ελπίδα τους είναι η συμμετοχή σε μια κυβέρνηση Αριστεράς με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ. Οι φωνές αυτές δεν είναι όλες ίδιες. Άλλες αντλούν ενέργεια μόνο από την κλασσική Αριστερή ιδεολογία. Άλλες πάλι οδηγούνται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Αισθάνονται ότι σε ένα ευρύτερο κεντροαριστερό σχήμα, θα βρεθούν από την ενδεκάδα στον πάγκο ή στην εξέδρα και ανησυχούν. Η πραγματική Ανανέωση της Αριστεράς είναι μια Ηδονική διαδικασία, μόνο που παίρνει χρόνο. Τόσο, όσο μια αιωνιότητα και άπειρες μέρες.

.