Το κόστος της μη-Ευρώπης

Αλέκος Κρητικός 04 Φεβ 2021



Το 1986 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε στο ανώτερο στέλεχός της Πάολο Τσεκίνι την εκπόνηση μιας μελέτης  για τις επιπτώσεις της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς και για τις απώλειες, σε όρους ΑΕΠ και απασχόλησης, που θα συνεπαγόταν η μη επίτευξη του στόχου αυτού. Για τον λόγο αυτό η μελέτη αυτή έμεινε γνωστή με το όνομα «Το κόστος της μη-Ευρώπης». Στη συγκεκριμένη περίσταση με τον όρο «Ευρώπη» εννοούσαν την ενιαία αγορά.


Σήμερα με την κρίση του κορωνοϊού πληρώνουμε το κόστος μιας άλλης «μη-Ευρώπης», μιας Ευρώπης δηλαδή που δεν έχει επιτύχει την οικονομική και πολιτική ολοκλήρωσή της. Μόνο που το κόστος αυτής της «μη-Ευρώπης» δεν μετριέται μόνο σε απώλειες ΑΕΠ και απασχόλησης αλλά δυστυχώς και σε πολλές ανθρώπινες ζωές. Οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι μάρτυρες. Πράγματι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υστερήσει σημαντικά έναντι των ΗΠΑ και της Βρετανίας ως προς τα ποσοστά εμβολιασθέντων πολιτών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ποσοστά ευρωπαίων πολιτών που συνεχίζουν να προσβάλλονται από τον ιό και για τη μοιραία κατάληξη που επιφυλάσσεται σε μερίδα αυτών.


Υπάρχουν ευθύνες; Αναμφιβόλως ναι. Πού πρέπει όμως αυτές να επιρριφθούν και να επιμερισθούν; Πρώτος και ευκολότερος στόχος είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που, κατ? εξουσιοδότηση των 27 κρατών μελών έχει αναλάβει την προμήθεια των εμβολίων για το σύνολο της ΕΕ. Καθυστερημένες και σε ανεπαρκείς ποσότητες παραγγελίες εμβολίων, καθυστέρηση της έγκρισής τους, κακογραμμένες συμβάσεις που παρέχουν ευχέρεια υπαναχώρησης στις αντισυμβαλλόμενες φαρμακευτικές εταιρείες είναι μερικές από τις αποδιδόμενες κατηγορίες.


Ίσως κάποιες από τις κατηγορίες αυτές να ευσταθούν. Όπως ευσταθεί όμως και μια σειρά από άλλες διαπιστώσεις που δεν αναδεικνύονται. Η κυριότερη από αυτές τις διαπιστώσεις είναι ότι συγκρίνονται μεγέθη μη συγκρίσιμα: η ΕΕ, μια υβριδική διακρατική οντότητα, συγκρίνεται με ένα κυρίαρχο κράτος, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή με μια ισχυρά δεμένη ομοσπονδία, όπως οι ΗΠΑ.


Είναι προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας κάθε φορά ανάγκη της συναίνεσης των 27 κρατών, δεν μπορεί να δρα με την ταχύτητα άλλων ενιαίων κρατικών δομών, όταν μάλιστα πρέπει να συγκεράσει αντιτιθέμενες συχνά απόψεις των κρατών μελών της όπως για παράδειγμα συνέβη με την επιμονή της Γερμανίας υπέρ των εμβολίων mRNA ( σαν αυτό της γερμανικής BionTech) και τις επ? αυτού ζωηρές επιφυλάξεις της Πολωνίας και της Βουλγαρίας. Ή όταν έπρεπε να επιλέξει μεταξύ ταχύτητας προμηθειών και ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, χωρίς την οποία οι μικρότερες χώρες της ΕΕ θα σημείωναν ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην προμήθεια εμβολίων. Ενώ ταυτόχρονα οι πολίτες των μεγάλων χωρών  δυσφορούν θεωρώντας ότι αν οι κυβερνήσεις τους προχωρούσαν ανεξάρτητα από την ΕΕ θα είχαν πολύ καλύτερους ρυθμούς εμβολιασμού. Και όλα αυτά μαζί με τη μέριμνα διασφάλισης τιμών αγοράς εμβολίων που δεν θα επέτρεπαν αμφισβητήσεις της διαπραγματευτικής της επάρκειας αλλά και αμεροληψίας.


Δεν χρειάζεται μεγαλύτερη ανάλυση για να καταδειχθεί πόσα από τα εμπόδια αυτά δεν θα υπήρχαν ή θα είχαν παρακαμφθεί αν στη θέση της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν μια οικονομική και πολιτική ένωση, μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία. Η κρίση του κορωνοϊού έδειξε και συνεχίζει να δείχνει, με τραγικό για πολλούς Ευρωπαίους τρόπο, ότι ο στόχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν έχει πλέον μόνο οικονομικά ή γεωπολιτικά χαρακτηριστικά.


Πηγή: www.tanea.gr