Όπως έχουμε σημειώσει επανειλημμένα στο παρελθόν, το κομματικό σύστημα βρίσκεται σε περίοδο μεγάλης ρευστότητας εξαιτίας των αλλεπάλληλων κρίσεων και της αδυναμίας του να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που εμφανίζονται κάθε φορά.
Οι ισχυρές αναταράξεις άλλαξαν αρκετές φορές την "τοπολογία" του τα τελευταία 15 χρόνια.
Η σημαντικότερη αλλαγή που σημειώθηκε ήταν αυτή της ανάδυσης της διαιρετικής γραμμής "μνημόνιο/αντιμνημόνιο" η οποία κάποια στιγμή στην αρχή της κρίσης αντικατέστησε ως πρωτεύουσα διαίρεση το δίπολο Αριστεράς-Δεξιάς (εξ ου και βρήκε πολιτική και κοινωνική νομιμοποίηση η Κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Ωστόσο η σταδιακή άμβλυνση της οδήγησε στην κατάρρευση της κυβερνητικής συνεργασίας και στη συνέχεια και των συνιστωσών.
Περάσαμε στη συνέχεια σε μια φάση "κυρίαρχου κόμματος" με "σημειακή" τοπογραφία (τα πάντα κινούνταν γύρω από τον Πρωθυπουργό και τη ΝΔ) και τη σταδιακή επαναφορά του σχήματος Α-Δ ως δευτερεύουσας διάστασης.
Σήμερα, οι εξελίξεις στον κομματικό ανταγωνισμό αλλά και η φύση των κοινωνικών προβλημάτων ανοίγει μία τρίτη φάση.
Εκτιμώ ότι περνάμε ξανά σε μία επίπεδη (δύο διαστάσεων) τοπογραφία όπου η βασική διάσταση είναι κόμματα διακυβέρνησης και κόμματα δεύτερης διάστασης όπου δεύτερη διάσταση είναι και πάλι η Α-Δ.
Πως το "σημείο" μετατρέπεται σε διάσταση;
Φαίνεται ότι το ΠΑΣΟΚ επανέρχεται ως πιθανή εναλλακτική λύση και συγκροτεί μαζί με τη ΝΔ αυτή τη διάσταση έναντι όλου του υπόλοιπου κομματικού συστήματος το οποίο τώρα περιορίζεται στη νοηματοδότηση της Α-Δ.
Θα φανεί αν αυτή η εικόνα έχει προοπτική είναι απλώς μια πρόσκαιρη κατάσταση λόγω της ανάδειξης ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ και της δραματικής υποχώρησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Πάντως κάτι αλλάζει και πάλι.
Αν βρω χρόνο και όρεξη θα επανέλθω με ένα πιο εμπεριστατωμένο κείμενο και με ανάλυση δεδομένων πάνω στην οποία στηρίζονται οι εκτιμήσεις μου.
υγ1. μέχρι τότε προτείνω και την εισαγωγή του όρου "κόμματα δεύτερης διάστασης" γιατί σε αυτά θα αναζητηθούν ενδεχομένως λύσεις για βιώσιμες μελλοντικές συνεργασίες που να διαθέτουν κοινωνική και πολιτική νομιμοποίηση ή αλλιώς θα επιδιώξουν να καταστήσουν πρωτεύουσα ξανά την Α-Δ.
υγ2. προφανώς η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να "ακολουθούνται" σήμερα από δυο σμήνη κομμάτων δεύτερης διάστασης κατ' αντιστοιχία.
υγ3. ένας προσεκτικός αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι αν οι παρατηρήσεις αυτές επιβεβαιωθούν στο επόμενο διάστημα παραπέμπουν και σε διαφορετικές στρατηγικές. Πχ, για τον Συριζα το μείζον αυτή τη στιγμή δεν είναι να ξαναγίνει "μεγάλος" αλλά να ξαναδώσει image στην Ελληνική Αριστερά ώστε στη θέση της σημερινής κυρίαρχης αντίθεσης "μικρό-μεγάλο" να ξαναβάλει την αντίθεση "Αριστερά-Δεξιά".