Το κοινό περί δικαίου αίσθημα

Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης 22 Ιουν 2013

Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι πολιτική εξουσία, παρά οργανωμένη ληστεία;

.

Ιερός Αυγουστίνος

.

Είναι κοινός τόπος πως η χώρα έχει έλλειμμα προθυμίας για μεταρρυθμίσεις. Το πολιτικό κατεστημένο, είναι προφανές ότι δεν τις επιθυμεί, γιατί έτσι θα υπονομεύσει την ίδια του την ύπαρξη. Και αυτό, γιατί θα αναγκαστεί να έρθει σε σύγκρουση μέχρις εσχάτων με εκείνο το τμήμα της κοινωνίας, το οποίο είναι βολεμένο με την ακινησία και φαντασιώνεται την επιστροφή στο παρελθόν.

.

Η υπόλοιπη -πλειοψηφική- κοινωνία, στενάζει και εξοντώνεται με αργούς μα σταθερούς ρυθμούς, υπό τη βαριά και αλυσιτελή φορολογία, τις περικοπές σε μισθούς και επιδόματα, στη μείωση των παροχών του κοινωνικού κράτους.

.

Το έλλειμμα προθυμίας για μεταρρυθμίσεις, είναι, ίσως, το χειρότερο έλλειμμα που πρέπει να αντιμετωπίσει η κοινωνία. Την ίδια στιγμή, η απροθυμία αυτή καλλιεργεί και ένα κλίμα στασιμότητας και απογοήτευσης σε όλους εκείνους, που ωθούμενοι από πνεύμα ανάγκης, δημιουργικότητας και ανησυχίας, θέλουν να τολμήσουν και μέσα στην  κρίση να αναζητήσουν τις ευκαιρίες τους.

.

Η απροθυμία αυτή για μεταρρυθμίσεις, στον ευαίσθητο χώρο της απονομής της δικαιοσύνης, όμως, αποτελεί την τροχοπέδη για κάθε προσπάθεια εμπέδωσης ενός κλίματος ισονομίας και ισοπολιτείας. Το τελευταίο διάστημα, γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες δικαστικών αποφάσεων οι οποίες προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα και καλλιεργούν την καχυποψία αρχικά και την απέχθεια στη συνέχεια.

.

Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης της χώρας νοσεί βαριά και παρατεταμένα. Ο φτωχός και ο αδύναμος, δεν έχουν πλέον εμπιστοσύνη σε αυτό, ότι θα τύχουν μιας κάποιας προστασίας έναντι των αυθαιρεσιών της εξουσίας και των δυνατών.

.

Η επί δεκαετίες ολόκληρες εξάρτηση της δικαστικής εξουσίας από την πολιτική, η ανύπαρκτη διάκριση των εξουσιών, ελέω Συνταγματικών κειμένων που γράφτηκαν και ψηφίστηκαν για να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές σκοπιμότητες του πολιτικού κατεστημένου, η απουσία κάθε έννοιας διοικητικής αυτοτέλειας των δικαστηρίων, η εισχώρηση της κομματοκρατίας και οι απαραίτητες σχέσεις με το εκάστοτε κυβερνών κόμμα της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, έφεραν τα πράγματα στη σημερινή άκρως απογοητευτική τους κατάσταση.

.

Αν το θέμα περιοριζόταν μόνο στα διοικητικά προβλήματα και τις διάφορες, ήσσονος σημασίας, αγκυλώσεις του δικαστικού συστήματος, το μικρό θα ήταν κακό. Το πρόβλημα αρχίζει να διογκώνεται, όταν οι ρυθμοί απονομής δικαιοσύνης είναι τέτοιοι, που ουσιαστικά μιλάμε για ατιμωρησία αφενός και το αίσθημα της κατάφορης αδικίας από την άλλη.

.

Το αίσθημα αυτό υπονομεύει μακροπρόθεσμα τα θεμέλια της ίδιας της κοινωνικής συμβίωσης, αφού η απουσία ουσιαστικά γρήγορου, αποτελεσματικού και σύγχρονου συστήματος απονομής δικαιοσύνης, οδηγεί τους πολίτες να πιστεύουν στο «δεν υπάρχει δικαιοσύνη, άρα όλα επιτρέπονται», παραφράζοντας τη γνωστή φράση του Ιβάν Καραμαζόφ, ήρωα του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι.

.

Κανείς δεν αμφιβάλει ότι ένα τμήμα της κοινωνίας θεωρεί πως «όλα επιτρέπονται». Είναι οι ραντιέρηδες της δυστυχίας, οι γυρολόγοι- κήρυκες της συμφοράς και της οπισθοδρόμησης, η συμμαχία της στασιμότητας και οι πρόθυμοι νοσταλγοί ενός παρελθόντος φαύλου και καταδικασμένου από την ιστορία και την κοινωνία.

.

Ωστόσο, η αποκατάσταση του κοινού περί δικαίου αισθήματος, θα πρέπει να είναι πολύ υψηλά στην ατζέντα των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων του τόπου, αφού μόνο μέσω αυτού θα μπορέσουν να δημιουργήσουν ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες, ώστε να μπορέσει ο τόπος αυτός να πάει λίγο μπροστά.

.

Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι πολιτική εξουσία, παρά οργανωμένη ληστεία;

.

Ιερός Αυγουστίνος

.