Δείτε ολόκληρη την πρώτη σουρεαλιστική ταινία

—της Ελένης Κεχαγιόγλου—

Ο Ανδαλουσιανός σκύλος (Un chien Αndalou, 1929) —οποίος βασίζεται σε όνειρα των δημιουργών του, του Λουίς Μπουνιουέλ και του Σαλβαντόρ Νταλί— μνημονεύεται ως η ταινία διά της οποίας οι σουρεαλιστές υλοποίησαν τις αρχές και το όραμα του κινήματός τους στον κινηματογράφο που προτείνει, σε όλες τις τέχνες, καινούργιο τρόπο «γραφής».

Ωστόσο, δεν πρόκειται για την πρώτη σουρεαλιστική ταινία. Έναν χρόνο νωρίτερα, το 1928, η Ζερµέν Ντυλάκ (1882-1942) —από τις πρώτες κινηματογραφίστριες, δραστήρια φεμινίστρια, δηµοσιογράφος και κριτικός θεάτρου, εμβληματική μορφήτης γαλλικής πρωτοπορίας του 1920— συνεργάστηκε με τον σουρεαλιστή ηθοποιό, σκηνοθέτη, ποιητή και θεωρητικό του θεάτρου Αντονέν Αρτώ στο σενάριο και υπέγραψε την ταινία Το κοχύλι και ο κληρικός. (La Coquille et le clergyman).

Η Ντυλάκ θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του κινηματογράφου ως εικαστικής τέχνης και κοινωνικής πρακτικής, θεωρώντας ότι δεν πρέπει να θεωρείται «καθρέφτης των άλλων τεχνών», διότι, με τα δικά της λόγια, ο κινηματογράφος «παραείναι σπουδαίος για να παραµείνει απλώς καθρέφτης, πρέπει να απελευθερωθεί από τις αλυσίδες του και να του δοθεί η αληθινή του προσωπικότητα».

Η ταινία στην πρώτη δημόσια προβολή της (9 Φεβρουαρίου 1928, στο τέμενος της γαλλικής πρωτοπορίας, το Στούντιο των Ουρσουλίνων) γιουχαΐστηκε από τον Αντονέν Αρτώ, τον Αντρέ Μπρετόν, τον Λουί Αραγκόν και όλους τους σουρεαλιστές επειδή θεωρήθηκε ότι η Ντυλάκ με τις απαράδεκτες επεμβάσεις της πρόδωσε το πνεύμα του σεναρίου για τις βρόμικες σκέψεις που κάνει ένας ιερέας για το αντικείμενο του πόθου του, τη γυναίκα ενός στρατηγού. Πυροδοτήθηκε τότε μια διαμάχη μεταξύ των δύο δημιουργών, με την Ντυλάκ να λέει: «Το σενάριο του Αρτώ ήταν τρελό» και τον Αρτώ να απαντά: «Ίσως, μα εκείνη το έκανε ανισόρροπο»…

Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art