Οσοι πιστεύουν και διαλαλούν ότι με την ολοκλήρωση των «διαπραγματεύσεων» με την τρόικα ανέτειλε μία νέα εποχή στην Ελλάδα, κοροϊδεύουν εαυτούς και αλλήλους. Οπως ακριβώς κοροϊδεύουν εαυτούς και αλλήλους εκείνοι που δεν αναγνωρίζουν κανένα βήμα προς τα εμπρός και υπόσχονται να ξαναφέρουν στη ζωή μας μια πραγματικότητα ψευδαισθήσεων και ευδαιμονίας που μας οδήγησε στην καταστροφή και πέρασε ανεπιστρεπτί. Οι διαστάσεις της συμφωνίας που επήλθε την περασμένη εβδομάδα με την τρόικα είναι ποικίλες, κάποιες συγκεκριμένες και άλλες που επιτρέπουν παρερμηνείες και πολιτική εκμετάλλευση, αλλά πέρα από αυτές υπάρχει ένας τομέας, ο οποίος παραμένει σαφώς καθυστερημένος. Πρόκειται για τη δημόσια διοίκηση και την εκτελεστική εξουσία, που συνεχίζουν να διακρίνονται για τις χαμηλές επιδόσεις τους.
Μόλις προχθές η «Καθημερινή» είχε πρώτο θέμα την αδράνεια που επιδεικνύουν οκτώ υπουργεία σχετικά με την απόφαση για επιτάχυνση των διαδικασιών ώστε να απλουστευθεί το καθεστώς αδειοδότησης νέων επιχειρήσεων. Να περιστείλουν, δηλαδή, τη γραφειοκρατία που φρενάρει την επιχειρηματική δραστηριότητα. Την επομένη ο δήμαρχος Αθηναίων Γ. Καμίνης αποκάλυψε το ανατριχιαστικό μέγεθος της γραφειοκρατίας που διέπει τους ελέγχους στις προμήθειες αναγκαίων υλικών από τους δήμους. Τις προάλλες ο κ. Ράιχενμπαχ της task force είπε στους δημοσιογράφους ότι από την πλευρά τους έχουν ξεκαθαριστεί εκείνοι που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, χτυπημένοι από την κρίση, από τους άλλους που δεν πληρώνουν ενώ μπορούν, και ανέφερε το ποσό της φοροδιαφυγής που προέρχεται από τους τελευταίους. Τα σχετικά ηλεκτρονικά συστήματα καθυστερούν, «πέφτουν» και γενικά με το ζόρι ανταποκρίνονται στις αυξημένες ανάγκες. Τα τεράστια θέματα των σκουπιδιών όλο προχωρούν και όλο στα ίδια μένουν, ενώ η χώρα επιβαρύνεται συνεχώς με ανάλογα πρόστιμα. Οι ιδιωτικές εταιρείες που αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν διάφορα προγράμματα, επιδεικνύουν πολύ συχνά ανεπάρκεια. Οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης γίνονται όλο και μεγαλύτερες.
Με τις λίγες, ενδεικτικές, αυτές αναφορές γίνεται φανερό ότι η διοίκηση παραμένει φοβερό και μέχρι τώρα άλυτο πρόβλημα στην Ελλάδα. Τα παραπάνω παραδείγματα πρέπει να αναχθούν στη νιοστή δύναμη για να γίνει αντιληπτό το εύρος του προβλήματος. Αρκεί να υπενθυμίσουμε σχετικά πρόσφατη (προ δύο ετών περίπου) έκθεση του ΟΟΣΑ που επεσήμαινε ότι τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα την καθορίζουν 16.000 (!) νόμοι, διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι 16.000 κανόνες λειτουργίας ισούνται με μηδέν και απλά γιγαντώνουν τη γραφειοκρατία που σε συνδυασμό με την έλλειψη βούλησης, την ανικανότητα και την άγνοια, συμβάλλουν στη διατήρηση της διαφθοράς και καθιστούν τη διοίκηση αδύνατη. Γίνεται πολύς λόγος για το αριθμητικό μέγεθος της δημοσιοϋπαλληλίας στην Ελλάδα, για το αν αυτό είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εχει και αυτό τη σημασία του, αλλά πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει κατά πόσον είναι αποτελεσματική η δημόσια διοίκηση σε όλες τις μορφές της. Καμία χώρα, με μικρή ή μεγάλη αριθμητικά δημόσια διοίκηση, με όποια κυβέρνηση και με οποιοδήποτε κοινωνικοοικονομικό σύστημα, δεν μπορεί να πάει μπροστά αν αυτή δεν είναι στοιχειωδώς αποδοτική, και στην Ελλάδα ούτε είναι ούτε βελτιώνεται με τους ρυθμούς που απαιτούνται στη σημερινή συγκυρία. Αυτό πρέπει να το καταλάβει η πολιτική, οικονομική, συνδικαλιστική και πνευματική ηγεσία του τόπου, για να μην τρέφει η ίδια φρούδες ελπίδες και για να μη δημιουργεί προσδοκίες στην κοινή γνώμη.
Με αυτή την έννοια, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης αποτελεί το Α και το Ω για την έξοδο της χώρας από την κρίση και δεν αρκεί μία συμφωνία με την τρόικα και τους δανειστές, όσο ανακουφιστική και να ακούγεται. Ενώ όλοι σχεδόν μιλούν και επιμένουν ότι ο δημόσιος τομέας ευθύνεται στον μεγαλύτερο βαθμό για τη χρεοκοπία της Ελλάδας, ελάχιστοι είναι εκείνοι που αντιλαμβάνονται ή θέλουν να παραδεχθούν ότι μόνο με τη βελτίωσή του μπορούμε να οδηγηθούμε οριστικά και αμετάκλητα στην έξοδο από το τούνελ. Αντίθετα, ο κίνδυνος της επιβεβαίωσης της λαϊκής ρήσης ότι «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι» ισχύει και όταν πρόκειται για συλλογικές νοοτροπίες…