Το σύνθημα, που χρησιμοποίησαν κατά κόρον οι οπαδοί και συνεργάτες της προέδρου του ΠΑΣΟΚ ήταν «δεν γίνεται νέο προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό κόμμα χωρίς το ΠΑΣΟΚ». Καθημερινά, όμως, γίνεται πλέον σαφές ότι δεν μπορεί να δημιουργηθεί νέο, ενιαίο, προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό κόμμα με την σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, δεδομένης της εμμονής της να παραμένουν στο προσκήνιο τα πρόσωπα, που πρωταγωνίστησαν στις αβελτηρίες που έφεραν τη χώρα στην κρίση. Οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις παρουσιάστηκαν κατακερματισμένες στη διαδικασία εκλογής αρχηγού του «νέου φορέα», παρά το γεγονός ότι Γ. Καμίνης, Ν. Ανδρουλάκης, Γ. Μανιάτης και Σ. Θεοδωράκης εκπροσωπούσαν τον ίδιο χώρο. Μόνη ελπίδα ανατροπής θα ήταν η ενιαία παρουσία του Ποταμιού, των Μεταρρυθμιστών της Αριστεράς, της Ώρας Αποφάσεων και άλλων κινήσεων, αλλά και των εντός ΠΑΣΟΚ μεταρρυθμιστικών δυνάμεων, που εκπροσωπούσαν οι Ν. Ανδρουλάκης, Γ. Μανιάτης και Β. Βενιζέλος, με έναν υποψήφιο και κοινές θέσεις και προτάσεις.
Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν τόλμησε το άλμα για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία, προκειμένου να εμπλέξει στην υπόθεση πολλές από τις μεταρρυθμιστικές τάσεις, αλλά και τις 450.000 νέων πολιτών, που μετανάστευσαν για λόγους επιβίωσης. Δεν τόλμησε στη συνέχεια να προβεί στην ανανέωση του πολιτικού προσωπικού, που θα αναλάμβανε την οργάνωση ενός ιδρυτικού συνεδρίου κόμματος και την εκπόνηση των θέσεων, του προγράμματος και του καταστατικού του. Αυτό που την ενδιέφερε, όπως απεδείχθη, ήταν η εκλογική επιβίωση των πρωταγωνιστών του εγχειρήματος και του περιβάλλοντός της. Συμπαραστάτης σε αυτό το έργο βρέθηκε τελικώς και ο Σ. Θεοδωράκης για λόγους, που δεν έχουν θέση στο παρόν άρθρο.
Η κα Γεννηματά μπορούσε να αποδειχθεί πραγματική ηγέτης. Είχε την ευκαιρία να ολοκληρώσει το θετικό βήμα, που έκανε τον Ιούλιο 2017, αλλά τελικά δεν τόλμησε. Έγινε έρμαιο των καταλοίπων του κομματικού μηχανισμού και έτσι νεκρανάστησε τους σκελετούς, που έφεραν τη χώρα στη σημερινή κατάσταση. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε στην κατεύθυνση, που τείνει να πάρει το Κίνημα Αλλαγής. Η επανάληψη των συνθημάτων για «τήρηση ίσων αποστάσεων από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ», «δεν θα επιτρέψουμε την επάνοδο της Δεξιάς», η άρνηση ψήφου και, πρωτίστως, η δαιμονοποίηση του τρόπου προκήρυξης απεργίας με το 50%+1 των ταμειακώς τακτοποιημένων και η συνέχιση υιοθέτησης λαϊκίστικων συνθημάτων, τείνει να παγιώσει το Κίνημα Αλλαγής στο χώρο της συντήρησης του παλαιού πολιτικού συστήματος. Συνέπεια όλων αυτών είναι η απομάκρυνσή του από τον προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό χώρο. Εν τέλει, επικράτησαν η παραγοντική επιλογή, που προκάλεσε την ακύρωση της αυτόνομης συγκρότησης του προοδευτικού και μεταρρυθμιστικού χώρου.
Σήμερα, δύο μήνες μετά την εκλογή αρχηγού του Κινήματος Αλλαγής, διαπιστώνουμε ότι οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις ηττήθηκαν, ενώ επικράτησαν οι δυνάμεις της αναπαλαίωσης και της συντήρησης των αβελτηριών, που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση. Η θέση της Φ. Γεννηματά πριν την εκλογή της ήταν απολύτως σαφής: «Τα σύμβολα του ΠΑΣΟΚ θα βρίσκονται στο ψηφοδέλτιο των προσεχών εθνικών εκλογών». Αυτό είχε μία και μοναδική ερμηνεία: Ο «νέος φορέας» θα είναι πολυκομματικός, δηλαδή ομοσπονδία των υπαρχόντων κομμάτων με κυρίαρχο το ΠΑΣΟΚ (ένα μονοπρόσωπο κόμμα, αφού τα συλλογικά όργανα έχουν διαλυθεί από την πρόεδρο). Αλλά και η θέση των Γ. Καμίνη, Ν. Ανδρουλάκη και Γ. Μανιάτη ήταν σαφής: «ο νέος φορέας πρέπει να είναι ένα ενιαίο πολυτασικό κόμμα».
Η πρώτη κέρδισε την εκλογή και οι άλλοι έχασαν. Έτσι, χάθηκε μία ακόμη ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο μεταρρυθμιστικό, προοδευτικό κόμμα, μέσω ιδρυτικού συνεδρίου. Τον Μάρτιο 2018 θα έχουμε μία συνδιάσκεψη, η οποία θα επικυρώσει τα προσυμφωνημένα μεταξύ των επικεφαλής των τεσσάρων κομμάτων ΠΑΣΟΚ, ΠΟΤΑΜΙ, ΔΗΜΑΡ, ΚΙΔΗΣΟ. Ακόμη και οι «Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία», που έδωσαν πνοή ανανέωσης στη ΔΗ.ΣΥ., παραμερίστηκαν. Τώρα, ο Γ. Καμίνης – πολύ σωστά – προσπαθεί να δημιουργήσει μία οργανωμένη μεταρρυθμιστική τάση για την επικείμενη συνδιάσκεψη. Δεν γνωρίζω κατά πόσον αυτό μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό, τη στιγμή που αυτή η ομάδα θα αποτελεί ένα μονοψήφιο ποσοστό στην επικείμενη συνδιάσκεψη.
Ο στόχος της ίδρυσης ενός νέου και ενιαίου προοδευτικού και μεταρρυθμιστικού κόμματος ανεβλήθη για ένα χρονικό διάστημα, αφήνοντας ένα κενό στην πολιτική σκηνή. Εκ του αποτελέσματος κρίνεται πλέον ότι η πολιτική κίνηση «Ώρα Αποφάσεων» θεωρήθηκε επικίνδυνη για το κατεστημένο του πολιτικού φάσματος. Έδωσε στην κοινωνία τον φρέσκο και ρηξικέλευθο λόγο, κατέγραψε τις αβελτηρίες του πολιτικού συστήματος, πρότεινε καινοτόμες λύσεις για την ανανέωση του πολιτικού σκηνικού και προσήλκυσε πολλούς νέους ανθρώπους, αλλά και μέχρι πρότινος ανενεργούς πολίτες. Γι αυτό και μόνο πρέπει να διατηρηθεί, ως ένας ελκυστής, υπό τη μορφή, που τα όργανά της θα επιλέξουν.