«Το Κεφάλαιο». Ένα σχόλιο για τη νέα ταινία του Κ. Γαβρά

Γιώργος Σταματόπουλος 25 Νοε 2012

Όταν, σε λίγες εβδομάδες, η νέα ταινία του Κώστα Γαβρά φτάσει στις κινηματογραφικές αίθουσες, σίγουρα θα συζητηθεί. Την παρακολουθήσαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που έκανε το ντεμπούτο της, και το σκληρό παζάρι των Βρυξελλών για την τύχη του ελληνικού δημόσιους χρέους, μας την έφερε στη μνήμη μας.

Κεντρικό πρόσωπο, νεαρό στέλεχος μεγάλης ευρωπαϊκής τράπεζας, ο οποίος, μετά από ένα έκτακτο γεγονός, καλείται να αναλάβει τα ηνία του ομίλου. Στην καθημερινή του ρουτίνα, τα χρηματιστηριακά παιχνίδια, οι επιθετικές εξαγορές και οι μαζικές απολύσεις, προς τέρψιν των βασικών μετόχων. Αλλά και δωροδοκίες και πλούσιο πολιτικό παρασκήνιο.

Οι εικόνες της ταινίας γρήγορες, η αντίληψη μοντέρνα. Η ιστορία ίσως η πιο πολυσυζητημένη στις μέρες μας. «Τελειώνει ποτέ η μάχη για περισσότερα κέρδη;» αναρωτιέται ο Γαβράς στην ταινία. «Το Κεφάλαιο» (Le Capital) δεν χαρακτηρίζεται ούτε από απόπειρες αφορισμού και κοινοτυπίες για το «βρώμικο χρήμα», ούτε από μία απόπειρα επιφανειακής καταγραφής του τι συμβαίνει σήμερα στο τρίγωνο «τράπεζα – πολίτης – δημόσιο χρέος».

Όταν η σύζυγος του νεαρού «Προέδρου» – ο οποίος φαίνεται να μη νιώθει καθόλου υπόχρεος στους βασικούς μετόχους που τον πρότειναν για τη θέση αλλά αντίθετα σύντομα τους καθιστά υπόχρεους για την απόφασή τους – τον ρωτά «γιατί τέτοια απληστία;» εκείνος απαντά: «όσο περισσότερα χρήματα έχεις, τόσο περισσότερο σε σέβονται».

Γυρισμένη στο Παρίσι και στο Μαϊάμι, η ταινία προσπαθεί να δείξει πόσο δύσκολο είναι η «ευρωπαϊκή κουλτούρα του κέρδους» να αντισταθεί στον «καουμπόικο καπιταλισμό», που έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ένας «καουμπόικος καπιταλισμός» που δεν καταλαβαίνει ούτε από παραδοσιακά εργασιακά δικαιώματα ούτε από συλλογικές διαδικασίες, κυρίως όμως δεν διστάζει να κάνει κακό στην ίδια την Τράπεζα, αν πρόκειται να φουσκώσουν ακόμη περισσότερο οι προσωπικοί λογαριασμοί των μετόχων της.

Η τελευταία φράση στην ταινία θα συζητηθεί περισσότερο από κάθε άλλη. Όταν ο πρωταγωνιστής, επανεκλεγόμενος στη θέση του Προέδρου, μετά από μία μηχανορραφία εναντίον του, και χειροκροτούμενος από τους κερδοσκόπους, γυρνά στο θεατή και λέει: «θα μείνουν πάντοτε παιδιά». Στο παιχνίδι του τυφλού κέρδους, προφανώς. Η συνέχεια επί της κερδοσκοπικής οθόνης…

Ο Γιώργος Σταματόπουλος είναι δημοσιογράφος

.

twitter.com/StamatopoulosG