Το κατοχικό δάνειο και το χρέος

Ξενοφών Γιαταγάνας 17 Μαρ 2014

Τα ζητήματα αυτά φαίνεται, τελευταία, ότι έχουν μπει ψηλά στην πολιτική ατζέντα. Αυτό φάνηκε και από την πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού προέδρου στην Ελλάδα, ο οποίος, παρά το ότι δήλωσε αναρμόδιος να συζητήσει το νομικό θέμα, αναγνώρισε με τόση ένταση το ηθικό χρέος και την ενοχή της χώρας του για τα εγκλήματα εναντίον του ελληνικού λαού κατά τη διάρκεια του Β? Παγκοσμίου Πολέμου, που έδωσε τουλάχιστον την εντύπωση ότι ο ίδιος και πολλοί συμπατριώτες του δεν θα απέκλειαν κάτι τέτοιο. Η εντύπωση μάλιστα αυτή ενισχύθηκε και από δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, τα οποία έδειξαν κατανόηση και συμπάθεια για τα σχετικά αιτήματα της ελληνικής πλευράς.

Ομως, και το κούρεμα του δημόσιου χρέους της χώρας βρέθηκε πρόσφατα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, ειδικά μετά την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος από την Ελλάδα, επίτευγμα με το οποίο συνδέουν τη διευθέτηση του χρέους οι δανειστές μας.

Πεποίθησή μου είναι ότι τα δύο ζητήματα συνδέονται στενά, κυρίως διότι μεγάλο μέρος του χρέους της Ελλάδας προέρχεται από δανειακά κεφάλαια της Γερμανίας (ίσως γύρω στα 140 δισ. ευρώ), γιατί το ποσό αυτό, αν διαγραφόταν, δεν θα έθιγε ιδιαίτερα τα συμφέροντα του ισχυρού εταίρου μας με τα θεαματικά πλεονάσματα, τα οποία μάλιστα θεωρήθηκαν, ακόμα και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση, ως ιδιαίτερα επικίνδυνα για τη σταθερότητα της Ευρωζώνης, και γιατί η γερμανική κυβέρνηση θα είχε, επομένως, ιδιαίτερη δυσκολία όχι να προβεί σε διαγραφή των αξιώσεών της απέναντι στη χώρα μας, αλλά πολύ περισσότερο να εξηγήσει τη χαριστική αυτή πρωτοβουλία στην κοινή της γνώμη, η οποία παραμένει ιδιαίτερα αρνητική απέναντι στη δανειακή βοήθεια προς τις χώρες του Νότου με δημοσιονομικά προβλήματα.

Η συγκυρία εμφανίζεται αναπάντεχα και εντυπωσιακά ευνοϊκή: το ποσό της δανειακής βοήθειας είναι πολύ κοντά στα ποσά που διεκδικεί η Ελλάδα για το κατοχικό δάνειο και τις πολεμικές αποζημιώσεις, η πλεονασματική θέση της Γερμανίας καταγγέλλεται ως υπερβολική και επιζήμια για το κοινό νόμισμα και τη σταθερότητα της ΟΝΕ, ενώ και ο ίδιος ο γερμανικός λαός εμφανίζεται πολύ πιο ευαίσθητος για τις οφειλές του έναντι των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας παρά για τις οφειλές των αναξιοπαθούντων λαών προς την κραταιά χώρα του.

Το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα είναι ότι κατοχικό δάνειο και λοιπές αποζημιώσεις θα μπορούσαν να συμψηφιστούν με το σύνολο ή μέρος των δανειακών οφειλών της Ελλάδας προς τη Γερμανία χωρίς ιδιαίτερους τριγμούς και με οφθαλμοφανή θετικότατα αποτελέσματα για όλους τους εμπλεκόμενους. Φρονώ ότι η λύση αυτή είναι δίκαιη, ισόρροπη και ρεαλιστική. Χρειάζεται βέβαια προσεκτική διπλωματική προετοιμασία και πειστική ταυτόχρονη ανακοίνωση από όλους τους ενδιαφερομένους. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να επιχειρηθεί.