Θυμάμαι πως η τοποθέτηση του αγάλματος του Χάρι Τρούμαν είχε απασχολήσει πολύ τη γενιά μου, στα χρόνια τής προδικτατορικής εποχής, ξεκινώντας από το 1963, όταν το θεμελιώσανε δίχως να ερωτήσουν καν την τότε τοπική Αυτοδιοίκηση της Αθήνας. Δημοκρατικά πράγματα…
Ήταν απόφαση και χρηματοδότηση της ελληνοαμερικανικής ένωσης ΑΧΕΠΑ, η οποία απόφαση, απ’ ότι φάνηκε αργότερα, δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, από καμία εξουσία-κυβέρνηση. Για δες σύμπτωση-σκέφτηκα-οι κυβερνήσεις (χουντικές και δημοκρατικές) δεν κούνησαν σχετικά το δαχτυλάκι τους, έστω συμβολικά, παρά μόνο μεμονωμένοι πολίτες, οι οποίοι αντέδρασαν και προσπάθησαν πολλές φορές να κατεδαφίσουν το «μισητό» αυτό άγαλμα και το «πλήρωσαν» μάλιστα με ξύλο και κρατήσεις στα μπουντρούμια των αστυνομικών τμημάτων.
Τα θυμάμαι αυτά από νεαρή ηλικία, όταν ο αντιαμερικανισμός ήταν σημαία δημοκρατικής δίψας και αγώνας οφειλόμενης αντίστασης στο ελληνικό και όχι μόνο, σύστημα καταπίεσης των αντιδημοκρατικών δεξιών και ακροδεξιών κυβερνήσεων.
Ο περί ου ο λόγος 33ος Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ο… θριαμβευτής του 1945, με την απόφασή του να… πατήσει το κουμπί τής ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα-Ναγκασάκι και να αλλάξει τον ρου της παγκόσμιας ιστορίας, προκαλώντας άγνωστο αριθμό θανάτων, αρρωστιών, ακρωτηριασμών και τερατογενήσεων. Ο όλεθρος και η καταστροφή, που προκάλεσε η ατομική βόμβα στους Ιάπωνες, ρίχνουν ακόμη την σκιά τους και τρομοκρατούν την υφήλιο με την απειλή τού ολοκληρωτικού αφανισμού…
Μετά τον ΄Β Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Τρούμαν έστειλε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα, μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ. Αυτά τα κεντρικά γεγονότα, μαζί με εκείνα του Εμφυλίου, τις επιθέσεις με βόμβες ναπάλμ στον Γράμμο, την ήττα του Κομμουνιστικού Κόμματος και των αριστερών-δημοκρατικών δυνάμεων, οι εκτελέσεις, φυλακίσεις και εξορίες για εκείνους που πολέμησαν τον κατακτητή και τους συνεργάτες του, συνέτειναν στο να χωριστούν πολιτικά οι Έλληνες πολίτες. Ένα άγαλμα μιας τέτοιας αμφίσημης και μισητής προσωπικότητας, δεν θα μπορούσε να αποφύγει το μένος τής εποχής. Από τότε, το άγαλμα έγινε σύμβολο απέχθειας, για την παρεμβατική αμερικανική πολιτική ανά τον κόσμο και η προσπάθεια να… αποκαθηλωθεί και να πάψει να υπάρχει, αποτελεί διαχρονικό αίτημα χιλιάδων πολιτών στη χώρα μας, κυρίως για τον συμβολισμό του.
Δεν αμφισβητώ πως το πέρασμα των δεκαετιών… σμιλεύει τις μνήμες, συχνά τις ατονεί, τις «συμμαζεύει», τις επανατοποθετεί. Πολλές φορές, τέτοιες ιστορίες, μπερδεύονται με τις σημερινές συγκυρίες, τα νέα δεδομένα και τις προοπτικές. Το άγαλμα του Τρούμαν όμως είναι πάντα εκεί. Αγέρωχο και μακάβρια επιβλητικό, των 3,25 ύψους άγαλμα, αδιάφορο για τις αντιδράσεις, ενώ παρ’ όλο που το ρίξανε, οι «άλλοι» το στήσανε ξανά, μετά το… βάψανε με μπογιές, το ξαναρίξανε, το σπάσανε, του έριξαν και πάλι μπογιές και χημικά, μετά οι «άλλοι» το στήσανε… Εφτάψυχος ο ανδριάντας! Έγινε σύμβολο μίσους, γιατί εκεί, μέσα σ’ αυτό το μίγμα μετάλλου και άλλων στέρεων υλικών, φώλιασαν πολλά: Εμφύλιος, αμερικανικό αποικιοκρατικό κλίμα, υποδούλωση, ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα, εξάρτηση, ήττα, πολιτικές διαχωριστικές γραμμές. Τίποτα που να υποδηλώνει πως η χώρα θα μπορέσει ποτέ να οδηγηθεί σε δρόμους ανεξάρτητους…
Πάντως, ο ανδριάντας δεν βρήκε ποτέ την ηρεμία του. Πάντα υπήρχαν παρόντες εκείνοι οι «τρελοί» που δεν του επέτρεπαν να υπάρχει εκεί εν ηρεμία… Εξάλλου, υπάρχουν πολλά αγάλματα-σύμβολα που δέχονται, μέσω επιθέσεων, την αντίθεση και την κατακραυγή πολιτών για τις πολιτικές τους. Πολλές φορές γίναμε μάρτυρες εικόνων με ανδριάντες ηγετών, οι οποίοι κατακρημνίζονται, καταστρέφονται, αποκαθηλώνονται με τόση βία όση κρίνει ο κόσμος πως τους αξίζει (Χίτλερ-Μουσολίνι-Τσαουσέσκου-Μπρέζνιεφ-Λένιν-Στάλιν-Χότζα-Σαντάμ-Καντάφι, κα). Οι ιστορικές αλλαγές δεν υπολογίζουν τις ιδεολογικές-θεωρητικές διαφορές και άλλες λεπτομέρειες και αποχρώσεις. Τα σύμβολα λειτουργούν συνήθως με μαζικά αντανακλαστικά και ταυτίζονται, τις περισσότερες φορές, με συνοπτικές διαδικασίες αποκαθήλωσης.
Είναι ένα δύσκολο σημείο η αποκαθήλωση ενός ανδριάντα και δεν θα ήταν εύκολο να ορίσουμε… λαϊκό δικαστήριο, πάνω σε ένα τέτοιο λεπτό θέμα. Όμως, ο ανδριάντας τού Τρούμαν, κακώς υπάρχει τόσα χρόνια, αφού, ο τύπος αυτός, είναι «χρεωμένος» με αμέτρητα εγκλήματα κατά τής ανθρωπότητας. Μόνο και μόνο η Χιροσίμα, το Ναγκασάκι και οι αμερικανικές παρεμβάσεις στην πολιτική ζωή τής χώρας μετά τον εμφύλιο, κατέστησαν τον Τρούμαν, μπαμπούλα και εκπρόσωπο της αμερικανικής πολιτικής παρεμβάσεων σε άλλες χώρες και γι‘ αυτό, το άγαλμά του, δεν θα έπρεπε να υπάρχει, να δεσπόζει και να προστατεύεται…
Δυστυχώς, οι σημερινές συγκυρίες μάς «διδάσκουν» πως οι αντεκδικήσεις και τα εύκολα… γιούρια με τις αντίπαλες δυνάμεις, είναι συχνό δείγμα άγριου «πολιτικού» ανταγωνισμού. Η ύπαρξη χρυσαυγιτών και άλλων ακροδεξιών συμμοριών, οι οποίες είναι πάντα «πρόθυμες» να αναλάβουν… δράση με αντίποινα, μας καλούν να σκεφτούμε έναν άλλον τρόπο αποχώρησης του μισητού αγάλματος… Οι καθημερινές βίαιες ενέργειες ακροδεξιών και ακροαριστερών γκρουπούσκουλων, χουλιγκάνων και μπαχαλάκηδων, δεν αφήνουν περιθώρια για εύκολη… απόφαση και «δικαιολογημένη αποκαθήλωση» των συμβόλων τής μιας πλευράς.
Η ύπαρξη του 33ου Προέδρου των ΗΠΑ έστω μέσω ενός ανδριάντα, είναι μια ανεπιθύμητη παρουσία για τη χώρα μας. Είναι όμως ένα ιστορικό σημείο μιας σκοτεινής και μακάβριας εποχής. Λυπάμαι, αλλά ίσως θα πρέπει να ανεχτούμε την ύπαρξη ενός τέτοιου συμβόλου, για να μας θυμίζει τα όσα αρνητικά βιώσαμε στα πέτρινα χρόνια, ώστε να μην επιτρέψουμε την επανάληψή τους. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και οι δεξιές, αλλά δημοκρατικές δυνάμεις, με τα όποια σύμβολα των αριστερών αγώνων. Να τα σεβαστούν για να μην αφήσουμε ξανά τον δαίμονα του εμφυλίου να μπει ανάμεσά μας. Όμως! Όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις μαζί, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε τους βανδαλισμούς τής Χρυσής Αυγής και άλλων συμμοριών σε προσφυγικούς καταυλισμούς, τις φασιστικές τους συμπεριφορές σε πλείστα περιστατικά, τα εγκλήματα και τις απόπειρες κατά της ζωής ανήμπορων και ανυπεράσπιστων ανθρώπων…
Το γνωρίζω αναγνώστες μου! Η δημοκρατία είναι ιδιαιτέρως δύσκολη υπόθεση, στην προσπάθεια όλων να κρατηθεί η ισορροπία της. Ωστόσο, και παρά τις αδυναμίες της, δεν έχουμε βρει προς το παρόν καλύτερο σύστημα από εκείνο της δημοκρατικής διακυβέρνησης τής κοινωνίας! Ο παλαιότερος «ιστορικός συμβιβασμός», μαζί με τον ευρωκομουνισμό που… εξήγαγαν στη δεκαετία τού 1970 οι Ιταλοί, ίσως να συμπεριλάμβανε και τέτοιες περιπτώσεις δημοκρατικών ισορροπιών, προκειμένου, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και εθνική ενότητα, να ξεπεραστούν οι ιστορικές αγκυλώσεις και οι έντονες πολιτικές αντιθέσεις, οι οποίες ακόμα καλά κρατούν στη βίαιη εποχή τής αντιδημοκρατικής αντιευρωπαϊκής ακροδεξιάς απόκλισης, η οποία παρατηρείται όλο και περισσότερο στις μέρες μας…