«Σε λίγο θα περάσω στην ανυπαρξία, όμως το όνομά μου θα ζήσει στο Πάνθεο της Ιστορίας».
Δαντόν.
Ας αρχίσουμε σήμερα με ένα ‘’σταυρόλεξο’’. Aς υποθέσουμε ότι η Αστυνομία συλλαμβάνει δυο υπόπτους για συμμετοχή σε εγκληματική πράξη. Στην διάρκεια της ανάκρισης βρίσκονται σε δυο κελιά απομονωμένοι και χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας ο ένας με τον άλλον. Ο ανακριτής λέει στον κάθε ένα την ίδια ιστορία. ‘’Έχετε τρεις επιλογές. Να μην ομολογήσετε αρνούμενοι την συμμετοχή σας και τότε η ποινή σας θα είναι 1 χρόνος. Να καταθέσετε εναντίον του άλλου κι ο άλλος να αρνηθεί, τότε εσύ θα απελευθερωθείς και άλλος θα τιμωρηθεί με 12 χρόνια. Αν αρνηθείτε και οι δυο τότε η φυλάκιση θα είναι 4 χρόνια ο καθένας.. ‘’. Προφανώς, το δίλημμα είναι πραγματικό και το δέλεαρ για μηδενισμό της ποινής τους, μεγάλο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν γνωρίζει ο ένας τι θα καταθέσει ο άλλος, μια και δεν είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα οι φίλοι μας. Και βέβαια δεν είχαν εμπιστοσύνη. Η λογική σηκώνει τα χέρια ψηλά.
Οι παλαιότεροι, ακόμη και αν δεν έχετε σχέση με τα μαθηματικά, θα έχετε δει την βραβευμένη με 4 Όσκαρ ταινία για την ζωή του νομπελίστα Τζον Νάς ‘’ Ένας Υπέροχος Άνθρωπος’’ (A Beautiful Mind) με τον Ράσελ Κρόουλ. Ο μεγαλοφυής καθηγητής του Πρίνστον, και παρά την σχιζοφρένεια που τον βασάνιζε όλη του τη ζωή , είναι ο θεμελιωτής της θεωρίας των παιγνίων. Μια επαναστατική μέθοδο με μεγάλη σημασία στην οικονομία και όχι μόνο. Απέδειξε ότι δυο ανταγωνιστές, που εκ των πραγμάτων στοχεύουν στο μεγαλύτερο κέρδος, θα βγουν και οι δυο κερδισμένοι αν συνεργαστούν. Παρά την λογική που επικρατεί, αν πετύχουν την ‘’ισορροπία Νας’’, μπορεί να κερδίσουν λιγότερα, αλλά δεν θα χάσουν.
Τι σχέση έχουν αυτά με το Brexit; Σε πρόσφατο άρθρο του Tom Mctgue –Politiko’’ με τίτλο ‘’Το δίλημμα των φυλακισμένων’’ αναφέρεται στην χρονική στιγμή που θα επιλέξουν οι υπουργοί και βουλευτές των συντηρητικών που αντιτίθενται στην σκληρή έξοδο, να παραιτηθούν από την κυβέρνηση και από κοινού με τους εργατικούς να προβούν σε κοινοβουλευτική παρέμβαση για να αποκλειστεί η σκληρή έξοδος. Αν κάνουν την κίνηση νωρίς, τότε καίνε τα χαρτιά τους. Αν αργήσουν, ίσως βρεθούν στον γκρεμό της σκληρής εξόδου. ‘’Φυλακισμένοι’’ λοιπόν στο δίλημμα διαβουλεύονται μεταξύ τους και με τους ‘’φυλακισμένους’’ των σκληρών ώστε να βρουν κάποιον συμβιβασμό, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν αποφασίσει. Και φυσικά η μία ομάδα δεν εμπιστεύεται την άλλη. Ξένοι στο ίδιο κόμμα, διαπιστώνουν ότι το δίλημμα είναι πιο περίπλοκο από την θεωρία, μια και στην θεωρία εμπλέκονται μόνο δυο φυλακισμένοι ενώ στην περίπτωση μας υπάρχουν περισσότερες φυλές. Ακόμη και οι σκληροί που μοιάζουν να έχουν καθαρή άποψη, τελευταία βρίσκονται στην ίδια θέση αναλογιζόμενοι ενώ πιστεύουν ότι πλησιάζει η στιγμή που θα ανακτήσουν τον έλεγχο στην χώρα τους τα λεφτά τους και την ελευθερία να συνάπτουν εμπορικές συμφωνίες, βρεθούν να ξαναρχίσουν από την αρχή ως νέοι Σίσυφοι.
Η ίδια εικόνα διαπιστώνεται και στους εργατικούς, Όπου ο κ. Κόρμπιν βλέπει να υποχωρεί σε πρωτοφανή ποσοστά απόρριψης από τον πόλεμο και μετά, αν και κόμμα του διατηρεί καλύτερη εικόνα. Ο ίδιος ζητάει την παραμονή στην τελωνειακή Ένωση. Από τους πέντε όρους που έθεσε για διάλογο με την κ. Μέυ, οι τέσσερις μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Ο πέμπτος όμως – η έξοδος από την εσωτερική αγορά και η παραμονή στην τελωνειακή Ένωση με ειδικούς όρους, απορρίπτεται και από την Ε.Ε. και από την κυβέρνηση.
Αλλά και η Ένωση βρίσκεται σε δίλημμα. Πρόσφατη μελέτη για λογαριασμό της κυβέρνησης προβλέπει δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις από την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας. Που αν συνυπολογιστούν στην υποχώρηση των προβλέψεων για ανάπτυξη λόγω εμπορικού πολέμου, και των αυξήσεων των συντάξεων και των μισθών, αλλά και την κακή εικόνα της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου- της Deutsche Bank– ίσως την οδηγήσουν σε έναν συμβιβασμό και μια ‘’ευρύτερη’’ ερμηνεία των αρχών της Ένωσης, ώστε να φύγει από το τραπέζι το Ιρλανδικό πρόβλημα.
Να λοιπόν που ο κ. Νας επανέρχεται. Όλα τα μέρη – Ε.Ε., ‘’φυλές’’ της Μ. Βρετάνιας – θα ωφεληθούν αν υποχωρήσουν. Αν συνεχίσουν να εργάζονται οχυρωμένοι στην λογική αποκόμισης μεγίστου οφέλους για κάθε μια από τις πλευρές, οι ‘’ποινές’’ θα είναι μεγάλες.
Ανατρέχοντας στην ιστορία του Brexit, διαπιστώνουμε ότι τα δυόμιση χρόνια το ανόητο δημοψήφισμα έχει οδηγήσει την χώρα σε εσωτερικό διχασμό, τα κόμματα και την Κυβέρνηση σε αναταραχή, το σύστημα σε αστάθεια και τους κοινωνικούς εταίρους σε αδυναμία λήψης αποφάσεων σε μια εποχή που με ταχύτατα τα πράγματα αλλάζουν και κάθε καθυστέρηση στις επενδύσεις θέτει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της.
Το Βρετανικό πρόβλημα έχει προκαλέσει ατελείωτες έρευνες, άρθρα ή και βιβλία που προσπαθούν να λύσουν τον γρίφο. Που βαδίζει η Μεγάλη Βρετανία; Πώς θα εμποδίσει την απομόνωσή της από την εσωτερική αγορά; Τι κέρδος θα έχει με τις νέες διακρατικές συμφωνίες, που μέχρι τώρα είχε με 50 χώρες; Τι θα γίνει με την έλλειψη εργατικού δυναμικού σε κρίσιμες δομές όπως τα νοσοκομεία; Τι θα γίνει με τις βιομηχανίες που διατηρούν την ανταγωνιστικότητά τους αξιοποιώντας τους προμηθευτές τους που είναι εγκαταστημένες σε ευρωπαϊκό έδαφος; Και τι θα γίνει με το ’’ευρωπαικό διαβατήριο’’ που έχει ανάγκη ο μεγαλύτερος κλάδος της -, για να δουλέψουν ανεμπόδιστα με την Ένωση-η χρηματοοικονομική βιομηχανία- ; Και τι θα γίνει με το επίπεδο ασφαλείας και υγιεινής που έχει πετύχει η Ε.Ε. ;
Ένας από τους κλάδους που αναπτύχτηκε για να εξηγηθούν τα φαινόμενα αυτά είναι η Ιστορία. Σε μια προσπάθεια να απαντηθούν τα ερωτήματα επιστρατεύεται η Βασίλισσα Βικτώρια, ο Τσόρτσιλ, ο Τάμπερλεν κλπ. Σε πρόσφατο κείμενο είδαμε να παίζει η Γαλλική Επανάσταση και ο Μέγας Ναπολέων! Έτσι, με την προειδοποίηση ότι ‘’δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην εποχή της Μεγάλης Τρομοκρατίας ’’, μια σειρά από ρόλους ‘’διανέμονται’’. Ο Μπόρις Τζόνσον ως Δαντόν, ο Rees–Mogg ως Ροβεσπιέρος και ο κ. Κάμερον ως Λουδοβίκος ο 16Ος. Το δίλλημα και είναι αν θα συμβιβαστούν ή αν θα πολεμήσουν. Και βέβαια νικούν οι ριζοσπάστες. Με τις περισσότερες κόκκινες γραμμές.
Οι κρίσεις, οικονομικές και άλλες, οδήγησαν την επανάσταση την ακύρωση της Δημοκρατίας και την αναρρίχηση του Μεγάλου Ναπολέοντα την εξουσία. Η Αγγλία λοιπόν στην βαθύτερη κρίση της μετά τον πόλεμο και την πιθανότητα να βρεθεί στο χάος του Brexit, αναρωτιέται ποιος μπορεί να είναι ο δικός της Ναπολέων.’’ Ίσως κάποιο πρόσωπο που ακόμα δεν έχουμε δει’’ δηλώνει Βρετανός.