Εννέα χρόνια μετά το σχέδιο Ανάν, οι Κύπριοι, δια των αντιπροσώπων τους αυτή τη φορά, απέρριψαν μιαν ακόμα μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Παρά τη δραματικότητα των περιστάσεων, και αυτό το γεγονός πρέπει να αναλυθεί με νηφαλιότητα. Και σίγουρα χωρίς καμία διάθεση των Ελλαδιτών να δώσουν το παραμικρό μάθημα.
Το δεύτερο «όχι» δεν μοιάζει σε τίποτα με το πρώτο. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε πως βρίσκεται στους αντίποδές του. Εθνικό θέμα υπό συνθήκες οικονομικής ευμάρειας τότε, οικονομικό αδιέξοδο με εθνικές επιπτώσεις τώρα. Δημοψήφισμα στη μία περίπτωση, ψηφοφορία στη Βουλή στη δεύτερη. Πάθος και συχνά λαϊκισμός την πρώτη φορά, διάχυτη ηρεμία και αυτοσυγκράτηση τη δεύτερη. Επεξεργασία μηνών στο πρώτο σχέδιο, απόλυτος αιφνιδιασμός και απερισκεψία στο δεύτερο.
Η απόφαση της Βουλής, όχι μόνο λόγω του τόσο καθαρού, ουσιαστικά ομόφωνου αποτελέσματος, είναι απόλυτα νόμιμη και οφείλει να γίνει σεβαστή από όλους. Εντός και εκτός Κύπρου. Σεβαστή βέβαια δεν θα πει χωρίς επιπτώσεις – οδυνηρές σε κάθε περίπτωση, αφού οδυνηρή είναι η κατάσταση του νησιού. Οι επιπτώσεις όμως, αν είναι τόσο τιμωρητικές όσο η απόφαση η οποία απορρίφθηκε χτες, θα ρίξουν στο κενό όχι μόνο την Κύπρο, αλλά ολόκληρη την πολιτική Ευρώπη. Και γι’ αυτό δεν θα φταίει η κυπριακή Βουλή. Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν καταλάβουν τι προκάλεσαν με την απόφασή τους -αν δεν το κατάλαβαν πριν ακόμα από το κυπριακό «όχι» διαβάζοντας τον παγκόσμιο Τύπο- δεν θα υπάρξει ελπίδα για μια λύση ούτε άμεσα, ούτε μεσοπρόθεσμα.
Το προεδρικό σύστημα, όπως είναι το κυπριακό, διευκολύνει την ανεξαρτησία της Βουλής και λειτουργεί ως πραγματικό αντίβαρο στην εκτελεστική εξουσία. Από τη στιγμή που το λαϊκό αίσθημα έγειρε μονόπλευρα, και αφού ο ίδιος ο Πρόεδρος πήρε τις αποστάσεις του από τις αποφάσεις της Παρασκευής (άρα και από τον εαυτό του), το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό. Τον Έλληνα παρακολουθητή είναι πιθανό επίσης να άγγιξε η σοβαρότητα στη λειτουργία του θεσμικού παιχνιδιού, όπως και το υψηλότερο κοινοβουλευτικό επίπεδο, τουλάχιστον σε σχέση με την παρούσα σύνθεση της ελληνικής Βουλής.
Ως προς την ουσία των εξελίξεων, είναι δεδομένο ότι απαιτούνται άμεσα νέες πρωτοβουλίες – προς την περίφημη «άλλη λύση», για την οποία έκαναν λόγο πολλοί βουλευτές και άφησε να εννοηθεί ο ίδιος ο Πρόεδρος. Όποιες και να είναι, ωστόσο, ως προς το οικονομικό σκέλος τους, αυτές οι αποφάσεις, θα θέσουν εν αμφιβόλω την ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου. Εδώ θα κριθεί, σε τελική ανάλυση, η πολιτική τάξη του νησιού και κυρίως ο νεοεκλεγείς Πρόεδρός του. Με βάση τις περί αυτού «πρόνοιες» και τις εξ αυτού επιπτώσεις, θα φωτιστεί, στο φως της Ιστορίας, το χτεσινό «όχι».
Σε κάθε περίπτωση, η Κύπρος μπήκε με δική της απόφαση, αμετάκλητα, στον αστερισμό της Σκάρλετ Ο’ Χάρα: Αύριο θα είναι μια -εντελώς- άλλη μέρα. Και για την ίδια και για εμάς και για πολλούς άλλους.