Το brain drain δεν μπορεί να γίνει Brain Gain με αδιαφορία για το επίπεδο των μισθών

Κώστας Χλωμούδης 13 Δεκ 2024

Η τάση φυγής των νέων ανθρώπων για ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, με καλύτερες οικονομικές συνθήκες και προοπτική δυστυχώς συνεχίζεται.

Στην 4ετία 2019-22, εγκατάλειψαν τη χώρα συνολικά 283.801 άνθρωποι, που ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Οι 71.476 ήταν ηλικίας 15-24 ετών, οι 161.023 ηλικίας 25-44 ετών και οι 31.311 ηλικίας 45-64 ετών. Βλέπουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (περίπου 58%) είναι στην ενδιάμεση ηλικιακή κατηγορία των 25-44 ετών.

Τα στοιχεία αυτά που είχαν παρουσιαστεί από το Ινστιτούτο ΕΝΑ και δεν μπορεί να μας αφήνουν αδιάφορους.

Να μιλήσουμε για τον επαναπατρισμό τους και τη δυνατότητα, οι νέοι της χώρας μας, να ζήσουν εδώ και να μπορούν να φτιάξουν οικογένεια.

Ανάγκη για εθνική επαγρύπνηση ως σημαντικού πατριωτικού καθήκοντος.

Από το 2010 μέχρι το 2022, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα 1.079.992 άνθρωποι, από τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Με ηλικιακή διαστρωμάτωση, 234.058 ηλικίας 15-24 ετών, 633.680 25-44 ετών και 212.254 άτομα ηλικίας 45-64 ετών.

Αυτό που με απασχολεί σε αυτό το σημείωμα είναι η κατηγορία των 25-44 ετών. Αυτοί οι νέοι άνθρωποι συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη χώρα, με κάπως μικρότερο, η αλήθεια είναι, ρυθμό, συγκριτικά με την περίοδο των μνημονίων αλλά σαφώς μεγαλύτερο συγκριτικά με την προ κρίση χρέους περίοδο της χώρας. Η αποχώρηση από τη χώρα μας δεν στερεί μόνο πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο από την ελληνική οικονομία, αλλά συνιστά απόδειξη των μακροχρόνιων συνεπειών της ελληνικής οικονομίας από την περίοδο των μνημονίων που η παρούσα κυβέρνηση δεν ιεράρχησε να αντιμετωπίσει.

Απόφοιτοί μου, άνδρες και γυναίκες, όλο και περισσότερο τα τελευταία αυτά χρόνια, με ενημερώνουν για την μόνιμη εγκατάστασή τους και εργασία στην αλλοδαπή…

Στο ερώτημα γιατί όχι στην Ελλάδα και στο εδώ ευρύτερο ναυτιλιακό cluster, αφού στον αντίστοιχο τομέα είναι η εργασία τους, η απάντηση είναι σταθερά πλέον επαναλαμβανόμενη: “… Είναι σημαντική η διαφορά των μισθών δάσκαλε και οι δαπάνες ζωής, πλέον, στις περισσότερες περιπτώσεις, αν όχι λιγότερες, σχεδόν όμοιες…”.

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι πιο τρομακτικό για μία χώρα, από το να μην έχει αρκετούς νέους να της υποσχεθούν προοπτική.

Μια κατάσταση που δεν μπορεί να αφήνει αδιάφορη, αλλά και για τα δικά της συμφέροντα, την ελληνική πλοιοκτησία, σε καιρούς επιδόσεων και κερδοφορίας, έχοντας την τύχη αξιοποίησης υψηλούς εξειδίκευσης εργαζομένων και στελεχών στα γραφεία τους. Σε μια αγορά στελεχών που όπως “… τα πλοία έχουν προπέλα και μπορούν να φύγουν στο εξωτερικό…”, έτσι και οι νέοι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν ανταγωνίστριες εταιρείες του εξωτερικού και να μετακομίζουν σε άλλες χώρες…

Η αύξηση των μισθών δεν είναι πλέον θέμα υποστήριξης του εισοδήματος των νέων εργαζομένων. Είναι πρωτίστως θέμα εθνικής σημασίας, που αναφέρεται στη διαχείριση της βραδυφλεγούς βόμβας της δημογραφικής συρρίκνωσης.

Και ιδιαιτέρως από νέους με προσόντα και εκπαίδευση ειδικών δεξιοτήτων (brain drain)…

Θέμα που ούτε η κοινωνία των πολιτών, ούτε οι οικονομικές ελίτ, ούτε η δομές της πολιτικής εξουσίας μπορούν να αδιαφορούν. Σε κάθε περίπτωση όμως οι άνθρωποι της σκέψης και της νουνεχούς παρέμβασης και ευθύνης έχουν καθήκον να ενεργοποιηθούν.

Με αυτή την έγνοια επιχειρούμε κάποιες επισημάνσεις για τη συζήτηση στη Βουλή με θέμα τον προϋπολογισμό.

Δυο σημαντικές προκλήσεις για τη χώρα, που ούτε αυτός ο προϋπολογισμός σχεδιάζει να αρχίσει να αντιμετωπίσει.

Αναφερόμαστε στην μέριμνα α) για το δημογραφικό και β) για την κλιματική κρίση.

Ερημωμένα χωριά – «φαντάσματα» διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα.

Απόδειξη της πολυετούς μείωσης των γεννήσεων, της οικονομικής δυσπραγίας και της μαζικής μετανάστευσης.

Η μείωση του πληθυσμού δημιουργεί μεγάλη πίεση σε μια χώρα που θεωρεί ότι βγήκε από την κρίση, ενώ πρέπει να δει ότι με τις επιλογές της για τους μισθούς δεν επαρκούν οι νέοι για να στηρίξουν την οικονομία για τις επόμενες γενιές...

Ενώ λοιπόν ο Economist μας τοποθετούσε και πάλι, στις πέντε πρώτες οικονομίες με τις καλύτερες επιδόσεις, την ίδια στιγμή, το CΝΒC δίνει μια δυσάρεστη εικόνα για το μέλλον της χώρας προειδοποιώντας για την έλλειψη συνειδητοποίησης της απειλής πληθυσμιακής κατάρρευσης.

Η Ελλάδα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των δυναμικών (σε σχέση με τις άλλες οικονομίες του ευρώ) ανάπτυξης..., η χώρα που από κακός μαθητής έγινε πρότυπο..., και που με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών πόρων προχωρά μπροστά..., πρέπει να μεριμνήσει για τις άκρως αρνητικές δημογραφικές τάσεις και το γεγονός ότι ο πληθυσμός μας βαίνει διαρκώς προς συρρίκνωση, όπως και για την προετοιμασία αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης (και την εκδήλωση ολοένα και πιο συχνών ακραίων φαινομένων, από mega πυρκαγιές έως φονικές πλημμύρες)…